10 bin 500 yıllık Aşıklı Höyük arkeoloji ile sanatı birleştiren standa ilham oldu

celikci

Yeni Üye
Aşıklı Höyük, Kapadokya bölgesinde Aksaray’ın Gülağaç ilçesinde, Hasan Dağı ile Melendiz Çayı içinde yer alıyor.

10 bin 500 yıllık bir tarihe sahip, Orta Anadolu’nun bilinen en eski köyü.

32 yıldan beri kazıların yapıldığı Aşıklı Höyük, avcı toplayıcı periyottan yerleşik tarım nizamına geçişin her basamağının izlenebildiği bir hafriyat alanı.

1989 yılındaki hafriyatlarda bulunan bir bayana ilişkin bir kafatası, dünyada birinci beyin ameliyatının 9 bin 500 yıl evvel burada yapıldığını ortaya koymuş.

Aşıklı Höyük koyunun, keçinin de birinci kere evcilleştirildiği yer.

Neolitik devirde bin yıl boyunca bir fazlaca birincilerin görüldüğü Aşıklı Höyük’ün Göbeklitepe üzere dünyaya tanıtılması için üç yıl evvel kurulan “Aşıklı Höyük Dostları Derneği” kolları sıvamış durumda.

Başkanlığını gazeteci Ferhat Boratav’ın yaptığı derneğin birden fazla üyesi hafriyat lideri Prof. Dr. Mihriban Özbaşaran’ın yakın arkadaşları.

Prof. Özbaşaran’ın yardımcısı ise ünlü müzik kümesi Redd’in gitaristi Güneş Duru.

Aşıklı Höyük hafriyat grubunun sanatla iç içeliği Duru ile hudutlu değil.

Çünkü birkaç gün evvel tarihi Hüsrev Kethüda Hamamı’nda açılan ve 25 Şubat’a kadar devam edecek olan “Kazı İzleri” standı arkeoloji ile sanatın eşsiz bir buluşmasına tanıklık ediyor.

IŞIK HÜZMELERİNDEN VAKTİ ÖLÇMEK

Stant, derneğin “Ortak Kültür Mirası: Türkiye ile AB içinde Muhafaza ve Diyalog Hibe Programı” çerçevesinde aldığı finansal dayanakla hayata geçmiş.

Fırat Arapoğlu ve Gary Sangster küratörlüğünde Türkiye, İngiltere, İspanya, ABD ve Kolombiya’dan 13 sanatkarın farklı disiplinlerde ürettikleri işlere yer veriyor.

Dernek üyelerinden, Hayrünnisa Aligil ile buluşup gezdiğim stantta kimi yapıtları sanatkarlarıyla gezme fırsatım oldu.

Ortaköy Meydanı’nda, 16. yüzyıldan kalan hamamın büyüleyici atmosferinde, küçük kısımlarında Aşıklı Höyük kazılarından ilham alan yapıtları izlemek pek keyifli.

Çabucak girişte, İngiliz sanatçı Anita Taylor’un hala Aksaray Müzesi’nde sergilenen birinci beyin ameliyatını geçirmiş kafatasından ilhamla kömürle yaptığı altı büyük çizim, multimedya sanatkarı Leyla Emadi’nin Aşıklıların meskenlerine atfen “Bir vakit içinder Biz de Vardık” çalışmasıyla karşı karşıya.

İngiliz sanatçı Anita Taylor (soldan sağa) küratör Gary Sangster, Aşıklı Höyük Dostları Derneği’nden Hayrünnisa Aligil ve Katalan sanatçı Eva Bosch Taylor’un yapıtının önünde.

“Kazı İzleri” standının fikir annesi olan Katalan sanatçı Eva Bosch “Evde Işık ve Karanlık” yapıtının önünde anlatıyor:

“Belirli aralıklarla ziyaret ettiğim Aşık Höyük’te deher neysel kerpiç konutlarda gerçekleştirdiğim görüntülerde, tarih öncesi toplulukların ışık hüzmelerinden vakti nasıl ölçtüklerini göstermeye çalıştım”.

Sanatkarlara uğramadan evvel stantla ilgili açıklamalarda bulunan hafriyat grubundan Doç. Dr. Nurcan Kayacan, Aşıklılar Topluluğu olarak bilinen ve gizemli bir biçimde ortadan kaybolan insanların konutlarını evvel daire, çabucak sonrasında dikdörtgen inşa ettiklerini söylüyor.

Bu meskenlerde kapı niyetine kullanılan açıklıklar çatıda.

Beşerler çatıdan girip çıkıyor meskenlerine.

Ölülerini de motamot Çatalhöyüklüler üzere meskenlere gömüyorlar.

Ayrıyeten obsidiyen taşını yontma uzmanılar.

OBSİDİYEN TAŞINA VE KEÇİ DERİSİNE GÖNDERME

Obsidiyen uzmanı olan Dr. Kayacan’a nazaran, Aşıklı Höyük’te volkanik bir taş olan obsidiyen ile her türlü alet de yapılıyor.

Hakikaten “Kazı İzleri” sergisi’nde obsidiyen taşına ve çokça kullanılan keçi derilerine gönderme yapan eserler çoğunlukta.

Kolombiyalı sanatçı Blanca Moreno keçi derisi parşömenleri üzerine mürekkep ve pigment boya işleri hamamın bir duvarını uzunluktan boya kaplıyor.

Ahmet Rüstem Ekici ve Hasan Sorar üç boyutlu tekniğiyle üretilen heykel ile.

Murat Germen’in yerde sergilenen “Kopma” yapıtı ise insanın tabiattan kopuşunu simgeliyor.

Osman Nuri İyem, Dillwyn Smith, Stephen Farthing, Özgül Aslan, Şahin Domin, Emre Zeytinoğlu yapıtıyla standa katılan öbür sanatkarlar.

“Kazı İzleri” hem yerli/ yabancı sanatkarların, hem arkeoloji ile sanatın diyalog içerisinde olduğu katmanlı bir stant olmuş.

Okumaya devam et...