KimDemis
Aktif Üye
O yalnızca insanları değil tüm canlıları fazlaca severdi şu günlerde bizim de gereksinimimiz olduğu üzere…
Gazi’nin hayvan sevgisini bilmeyenimiz yoktur. ömrü boyunca ve hatta cephelerde dahi yanında daima bir köpek vardır.
Açıkçası okudukça aklım almıyor; çünkü Çanakkale’de bir milletin tarihini bilakis çeviren adam bir taraftan da Alp’in yani fotoğrafta gördüğünüz iri cüsseli lakin Gazi’ye bakışından da ne derece kendisine sadık olduğunu anlayacağınız köpeğin bakımıyla ilgilenebiliyor.
Anlatılanlara göre Gazi, Alp’i askeri elçilik yaptığı Sofya’da evlat edinir. daha sonrasında 1918’e kadar yanından hiç ayırmaz.
Bu da demek oluyor ki Alp, 1. Dünya Savaşı’na, o savaşın kahramanlarından birinin çabucak yanı başında şahit olur. Alp’in ne gün öldüğü bilinmiyor; söylenir ki Atatürk, ya Nablus (Filistin) yolundayken ya da Megiddo Muharebesi sırasında Alp’i kaybeder.
7 Ağustos 1918’de Vahdettin tarafınca 7. Ordu Komutanlığına Halep’e atanan Mustafa Kemal ve çabucak yanı başında Alp…
Bu zoraki atama karşısında Anayurdundan uzaklaştırılan Paşa hem Vahdettin’e birebir vakitte Enver Paşa’ya kızgındır. Kim bilir tahminen de Alp ile dertleşip bir an olsun bu sonunu gidermiştir, ha?
Gelelim Alber’e… Sakarya Meydan Muharebesi’nde geri çekilirken bu hoşluğu öylece bırakır Yunanlar. Gazi, görünce sahiplenir Alber’i.
Ve fotoğraflardan da anlaşılacağı üzere o günden daha sonra Alber bir gün olsun ayrılmaz Paşa’nın yanından. birlikte evvel savaşta daha sonra ihtilallerde bir arada zaferden zafere koşarlar.
Gâh Kastamonu’da şapka ihtilaline şahit olur Alber gâh Adana’da cirit oyunu izler Gazi ile…
Alber’in vefat tarihi net olmamak ile bir arada fotoğrafların izini sürdüğümde gittiğim tarih 1925 oldu. Foks ile birinci fotoğrafının da 1929 olduğunu düşünürsek bu tarihlerde kaybetmiş olmalı Gazi, küçük savaş arkadaşını.
Ve, Foks… Çankaya’nın en yaramaz ve tanınan çocuğu. Hatta neredeyse 90 yaşında daha popülerdir; çünkü bugün Anıtkabir’e giden herkes onu bakılırsabilir.
Atatürk’ün Foks’la tanıştığı tarih ve yer hakkında türlü söylenceler olsa da genel kanı Yalova’da bir fotoğrafçıdan evlat edindiğidir. Gazi’nin Yalova’ya gittiği birinci tarih Ağustos 1929’dur ve Foks da o tarihten itibaren fotoğraflarda uzunluk göstermeye başlar. Burada da Gazi’nin Turhal seyahatinde çabucak yanı başında.
Anlatılanlara göre birkaç konuk pantolonu (Bunlardan biri de MEB Bakanı Reşit Galip Bey) parçalamış olsa da aslında Foks o denli hayli yaramaz bir köpek değildir.
Ve birçok köpekte olduğu üzere karakteri sahibine nazaran hal alır. Fotoğraflarda da gördüğünüz üzere Paşa çalışırken onun ayağının tabanında sükunet içinde uyuyan da, Atatürk halka oyunu oynarken coşarak ona eşlik eden de Foks’tan öteki kimse değildir.
Atatürk ile arkadaşlığı Alp ve Alber’e bakılırsa daha geç tarihe denk gelen Foks ile ilgili anılar da daha fazladır haliyle. Bunlardan ikisi ise çok eğlenceli.
Florya’dan Sirkeci’ye trenle geçen Atatürk Foks’a furgon yani eşyaların taşındığı vagon bileti alır; lakin Foks Atatürk’ün yanında yani 1. sınıfta seyahat eder. Biletleri denetime gelen biletçi ise Foks’un bu biletle burada seyahat edemeyeceğini söyler. Gazi hiç bozuntuya vermez fakat olacakları da ön nazaranrek ‘Alın bu biçimde gdolayın furgona.’ der. Natürel ki Foks, biletçinin atağı ile hırlar ve eline saldırır. Bunun üzerine Atatürk de ‘niçin köpeğe bilet sorarsın be adam?’ der ve kahkahalara boğulur.
Bir başka kıssa ise daha değişiktir. Yeni atanmış valilerden biri Atatürk’ü ziyaret eder lakin vali eski Osmanlı adetlerini bırakmadığı için…
Odada birkaç adım atar ve yerden başlayarak selam verir. O ana kadar Gazi’nin yanında sakince yatmakta olan Foks, valinin bu hareketini tehdit olarak görür ve affedersiniz taze valiyi kaba etinden ısırır. Falih Rıfkı bu olayı ‘Cumhuriyet Köpeği Foks’un Osmanlı geleneklerinden gelen valiye karşı galibiyeti’ olarak betimler.
Foks’un vefatı ise sizin de bildiğiniz üzere pek acıklı. Atatürk her ne kadar “Fenalık yapmak için ısırmadı, ben onun niyetini bilmez miyim?” dese de…
Bir bakıma devlet protokolleri hislerin önüne geçer ve hoş köpek uyutulur. Bu durum Atatürk’ün bilgisi ve isteği dahilinde mi cereyan etmiş, bunun hakkında aksi görüşler var. Lakin Foks ölmüştür ve veterinerler Atatürk’ü sevindirmek ismine onun cesedini doldururlar. Foks’un bu halini birinci defa gördüğünde Gazi uzun uzun bakar; lakin dayanamaz ve ‘Gömün lütfen.’ der. Gazi’nin bu buyruğunu dinlemeyen Necdet Pençe yardımıyla Foks bugün Anıtkabir’deki yerini alır.
Az evvel kelamını ettiğimiz Turhal gezisinden Foks’un kısa manzaraları… Görüntünün çabucak başında Gazi’nin ona bir şeyler dediğini de gorebilirsiniz.
Kaynak: Selim Erdoğan
HAYTAP
Gazi’nin hayvan sevgisini bilmeyenimiz yoktur. ömrü boyunca ve hatta cephelerde dahi yanında daima bir köpek vardır.
Açıkçası okudukça aklım almıyor; çünkü Çanakkale’de bir milletin tarihini bilakis çeviren adam bir taraftan da Alp’in yani fotoğrafta gördüğünüz iri cüsseli lakin Gazi’ye bakışından da ne derece kendisine sadık olduğunu anlayacağınız köpeğin bakımıyla ilgilenebiliyor.
Anlatılanlara göre Gazi, Alp’i askeri elçilik yaptığı Sofya’da evlat edinir. daha sonrasında 1918’e kadar yanından hiç ayırmaz.
Bu da demek oluyor ki Alp, 1. Dünya Savaşı’na, o savaşın kahramanlarından birinin çabucak yanı başında şahit olur. Alp’in ne gün öldüğü bilinmiyor; söylenir ki Atatürk, ya Nablus (Filistin) yolundayken ya da Megiddo Muharebesi sırasında Alp’i kaybeder.
7 Ağustos 1918’de Vahdettin tarafınca 7. Ordu Komutanlığına Halep’e atanan Mustafa Kemal ve çabucak yanı başında Alp…
Bu zoraki atama karşısında Anayurdundan uzaklaştırılan Paşa hem Vahdettin’e birebir vakitte Enver Paşa’ya kızgındır. Kim bilir tahminen de Alp ile dertleşip bir an olsun bu sonunu gidermiştir, ha?
Gelelim Alber’e… Sakarya Meydan Muharebesi’nde geri çekilirken bu hoşluğu öylece bırakır Yunanlar. Gazi, görünce sahiplenir Alber’i.
Ve fotoğraflardan da anlaşılacağı üzere o günden daha sonra Alber bir gün olsun ayrılmaz Paşa’nın yanından. birlikte evvel savaşta daha sonra ihtilallerde bir arada zaferden zafere koşarlar.
Gâh Kastamonu’da şapka ihtilaline şahit olur Alber gâh Adana’da cirit oyunu izler Gazi ile…
Alber’in vefat tarihi net olmamak ile bir arada fotoğrafların izini sürdüğümde gittiğim tarih 1925 oldu. Foks ile birinci fotoğrafının da 1929 olduğunu düşünürsek bu tarihlerde kaybetmiş olmalı Gazi, küçük savaş arkadaşını.
Ve, Foks… Çankaya’nın en yaramaz ve tanınan çocuğu. Hatta neredeyse 90 yaşında daha popülerdir; çünkü bugün Anıtkabir’e giden herkes onu bakılırsabilir.
Atatürk’ün Foks’la tanıştığı tarih ve yer hakkında türlü söylenceler olsa da genel kanı Yalova’da bir fotoğrafçıdan evlat edindiğidir. Gazi’nin Yalova’ya gittiği birinci tarih Ağustos 1929’dur ve Foks da o tarihten itibaren fotoğraflarda uzunluk göstermeye başlar. Burada da Gazi’nin Turhal seyahatinde çabucak yanı başında.
Anlatılanlara göre birkaç konuk pantolonu (Bunlardan biri de MEB Bakanı Reşit Galip Bey) parçalamış olsa da aslında Foks o denli hayli yaramaz bir köpek değildir.
Ve birçok köpekte olduğu üzere karakteri sahibine nazaran hal alır. Fotoğraflarda da gördüğünüz üzere Paşa çalışırken onun ayağının tabanında sükunet içinde uyuyan da, Atatürk halka oyunu oynarken coşarak ona eşlik eden de Foks’tan öteki kimse değildir.
Atatürk ile arkadaşlığı Alp ve Alber’e bakılırsa daha geç tarihe denk gelen Foks ile ilgili anılar da daha fazladır haliyle. Bunlardan ikisi ise çok eğlenceli.
Florya’dan Sirkeci’ye trenle geçen Atatürk Foks’a furgon yani eşyaların taşındığı vagon bileti alır; lakin Foks Atatürk’ün yanında yani 1. sınıfta seyahat eder. Biletleri denetime gelen biletçi ise Foks’un bu biletle burada seyahat edemeyeceğini söyler. Gazi hiç bozuntuya vermez fakat olacakları da ön nazaranrek ‘Alın bu biçimde gdolayın furgona.’ der. Natürel ki Foks, biletçinin atağı ile hırlar ve eline saldırır. Bunun üzerine Atatürk de ‘niçin köpeğe bilet sorarsın be adam?’ der ve kahkahalara boğulur.
Bir başka kıssa ise daha değişiktir. Yeni atanmış valilerden biri Atatürk’ü ziyaret eder lakin vali eski Osmanlı adetlerini bırakmadığı için…
Odada birkaç adım atar ve yerden başlayarak selam verir. O ana kadar Gazi’nin yanında sakince yatmakta olan Foks, valinin bu hareketini tehdit olarak görür ve affedersiniz taze valiyi kaba etinden ısırır. Falih Rıfkı bu olayı ‘Cumhuriyet Köpeği Foks’un Osmanlı geleneklerinden gelen valiye karşı galibiyeti’ olarak betimler.
Foks’un vefatı ise sizin de bildiğiniz üzere pek acıklı. Atatürk her ne kadar “Fenalık yapmak için ısırmadı, ben onun niyetini bilmez miyim?” dese de…
Bir bakıma devlet protokolleri hislerin önüne geçer ve hoş köpek uyutulur. Bu durum Atatürk’ün bilgisi ve isteği dahilinde mi cereyan etmiş, bunun hakkında aksi görüşler var. Lakin Foks ölmüştür ve veterinerler Atatürk’ü sevindirmek ismine onun cesedini doldururlar. Foks’un bu halini birinci defa gördüğünde Gazi uzun uzun bakar; lakin dayanamaz ve ‘Gömün lütfen.’ der. Gazi’nin bu buyruğunu dinlemeyen Necdet Pençe yardımıyla Foks bugün Anıtkabir’deki yerini alır.
Az evvel kelamını ettiğimiz Turhal gezisinden Foks’un kısa manzaraları… Görüntünün çabucak başında Gazi’nin ona bir şeyler dediğini de gorebilirsiniz.
Kaynak: Selim Erdoğan
HAYTAP