celikci
Yeni Üye
Türk bestekar Ferit Tüzün, erken yaşta yaşama veda etti. Bu kısa ömründe Türk müziğine hayli şey kattı ve kıymetli eserler bıraktı. Ne var ki ülkemizde hayatını yitiren Türk bestekarların yayın haklarında sorun var.
Yeni jenerasyonlar sadece bu yüzden değerli bestekarların yapıtlarını dinleyemiyor ya da inceleyemiyor. Fakat dün öğrendiğime nazaran Ferit Tüzün’ün eser haklarını, ailesi, kendi istekleriyle, orkestra şefi, CRR Konser Salonu Genel Sanat Direktörü Murat Cem Orhan’a devretti.
Mevzu şu biçimde gelişiyor: Orhan’ın Tüzün yapıtlarını CRR Senfoni Orkestrası ile seslendirmek için teşebbüsü daha sonrası, hakların sahibi olan Ferit Tüzün ailesi; eser haklarını devretmek istediklerini lakin bir kurumda âlâ korunamayacağı ve çalışmalarını takdir ettikleri Murat Cem Orhan’ın bu mevzuda emanete sadık olacağı niyetiyle hakları ona devretmek istediklerini söylüyor. Orhan da “Bu bir şereftir” diyerek kabul ediyor. Bu gelişimin detaylarını ve Tüzün’ün müziğini Murat Cem Orhan ile konuştuk.
AİLE TEKLİF ETTİ
Ferit Tüzün’ün yapıtlarıyla ilgili süreç nasıl gelişti?
Ferit Tüzün’ün varislerine, istek ederlerse CRR’de yapıtları haklarıyla seslendirmek isteyebileceğimizi bildirdim. Hiç beklemediğim, farklı bir reaksiyonla karşılaştım. Çok kıymet verdikleri Ferit Tüzün’ün yapıtlarına gözleri üzere bakan ve hakikat ellerde seslendirilmesini dilek eden aile; yapıtların haklarını devretmek istediklerini lakin “bir kuruma devretmek istemediklerini ve güzel korunamayacağını hissettiklerini” belirtti, hürmetle karşıladım. daha sonrada, Ferit Tüzün’e “manevi ustam” olarak yaklaştığımı anladıklarından, şahsıma güvendiklerini ve takdir ettiklerini, şayet kabul edersem bana devretmek istediklerini, en yeterli biçimde manevi anısına sahip çıkacağımdan emin olduklarını söylemiş olduler. Bu sorumluluğu kabul edip etmeyeceğimi sordular. Ben de “benim için erdemdir, nazaranvdir” diyerek kabul ettim. Saygun başta olmak üzere biroldukca bestecimizin yapıtları üzerinde sorumluluğumuz, vazifemiz olduğunu düşünüyordum. Hakların periyodu kadar büyük bir “manevi ödül” ve “manevi sorumluluğu” doğrusu beklemiyordum. Artık aile, bir baba ve evlat sorumluluğumla birlikte mesleksel olarak manalı bir sorumluluğum da var. Artık gayemde Ferit Tüzün’ü ve Tüzün’ün tüm yapıtlarını evvel kendi dinleyicimize, daha sonra dünyaya tanıtmak var. Onun müziğinde Anadolu, Atatürk, kültürümüz başrolde! Bunun farkında olarak muazzam yapıtlarını, adeta Tüzün ailesinin bir ferdi üzere sahiplenerek; “Esintiler”, “Çeşmebaşı”, “Türk Kapriçyosu” ve “Nasreddin Hoca-Humoresque” başta olmak üzere bıraktığı noktadan sanatını yaymak için canla-başla çalışacağım. Tüzün ailesine sizin aracılığınızla bir sefer daha teşekkür ediyorum. Bu pahalı emanetle beni yaşarken onore ettikleri; bu sorumlulukla bir ödül üzere taltif ettikleri için…
GENÇ YAŞTA VEDA ETTİ
Ferit Tüzün’ün müzik hayatının değeri nedir?
“Ferit Tüzün en bedelli orkestra şefi ve bestecilerimizdendi, genç yaşta vefat etmeyip yaşasa tüm dünyada klasik müzik etraflarının tanıdığı ve hayran olduğu bir isim olacak biçimde yapıtları olabilirdi. Çok parlak bir mesleği vardı. Münih’teki çalışmaları unutulmaz… İkinci jenerasyon, çağdaş Türk müziği bestekarları içinde en renkli orkestrasyon tekniğine sahip sanatkarlardan bir tanesiydi ve müziğinde yakaladığı tınılarla bir orkestra şefi olarak da beni her daim derinden etkilemiş bir bestekardır.
Bale için yaptığı yapıtları de var?
Cumhuriyet periyodunun özgün bale yapıtlarından “Çeşmebaşı” isimli unutulmaz yapıtı yazmıştı. 1954 yılında devlet bursunu kazanarak Münih Devlet Müzik Yüksek Okulu’nda orkestra şefliği tahsilini yapmaya başlamış, Fritz Lehmann ve Adolf Mennerich’in öğrencisi olmuş. Besteleri Carl Orff ve Amadeus Hartmann tarafınca desteklenmiş. “Türk Kapriçiyosu” isimli orkestra yapıtı 1957 yılında Münih Filarmoni Orkestrası tarafınca seslendirilmiş, yapıtın başarısı üzerine bu orkestradan yeni eser siparişi almış ve “Nasreddin Hoca – Humoresque” isimli orkestra yapıtını bestelemiş. Bunlar o evre için muazzam başarı! Yapıtlarına yansıyan Anadolu halk danslarından ve ustalıkla işlediği Türk ezgilerindeki o motiflerden yararlanması; inanın başka bir maharetle dokunmuş, çok kendine özgün! Hafızalara işlenen motif ve temaların bestekarı…
USTAM…
Ülkemizde epeyce kıymetli isimler yetişmiş, hala de yetişiyor lakin gerekli pahası bakılırsamiyor mu?
Ne yazık ki o denli. Bir de sonsuzluğa göç etmiş olan Türk bestekarlarının yayın haklarından yahut basımıyla ilgili problemlerden ötürü yapıtları seslendirilemiyor. Hayranı olduğum, tanımadan kendime (diğer kıymetli üstatlarımla beraber) “usta” bellediğim Ferit Tüzün’ün orkestra yapıtlarını yönetmek, notasına ulaşamadıklarımı bulmak için bir arayışa girdim. Bu yola çıktıktan daha sonra, genel sanat direktörü olduğum CRR Konser Salonu’nda Cemal Reşit Rey’e verilen kıymeti, sanatsal mirasının emanetçisi olarak başka bir bilince ulaştım. Yalnız yapıtlara ulaşmak değil, korumak, nota yazım programlarıyla yurtarasında yurtharicinde seslendirilmesine yönelik tertemiz partisyonlar yazdırmak, pek bilinmeyen yapıtlarına ulaşmak, emeği ve yapıtlarıyla unutulmaz olan müzik alanındaki bu büyük isimlerin adeta müzikal mirasını sahiplenmek istikametindeki hassaslığım arttı. Umarım Ferit Tüzün’ün mirasına da layık olur, müziğiyle yaşatmaya devam ederiz
Okumaya devam et...
Yeni jenerasyonlar sadece bu yüzden değerli bestekarların yapıtlarını dinleyemiyor ya da inceleyemiyor. Fakat dün öğrendiğime nazaran Ferit Tüzün’ün eser haklarını, ailesi, kendi istekleriyle, orkestra şefi, CRR Konser Salonu Genel Sanat Direktörü Murat Cem Orhan’a devretti.
Mevzu şu biçimde gelişiyor: Orhan’ın Tüzün yapıtlarını CRR Senfoni Orkestrası ile seslendirmek için teşebbüsü daha sonrası, hakların sahibi olan Ferit Tüzün ailesi; eser haklarını devretmek istediklerini lakin bir kurumda âlâ korunamayacağı ve çalışmalarını takdir ettikleri Murat Cem Orhan’ın bu mevzuda emanete sadık olacağı niyetiyle hakları ona devretmek istediklerini söylüyor. Orhan da “Bu bir şereftir” diyerek kabul ediyor. Bu gelişimin detaylarını ve Tüzün’ün müziğini Murat Cem Orhan ile konuştuk.
AİLE TEKLİF ETTİ
Ferit Tüzün’ün yapıtlarıyla ilgili süreç nasıl gelişti?
Ferit Tüzün’ün varislerine, istek ederlerse CRR’de yapıtları haklarıyla seslendirmek isteyebileceğimizi bildirdim. Hiç beklemediğim, farklı bir reaksiyonla karşılaştım. Çok kıymet verdikleri Ferit Tüzün’ün yapıtlarına gözleri üzere bakan ve hakikat ellerde seslendirilmesini dilek eden aile; yapıtların haklarını devretmek istediklerini lakin “bir kuruma devretmek istemediklerini ve güzel korunamayacağını hissettiklerini” belirtti, hürmetle karşıladım. daha sonrada, Ferit Tüzün’e “manevi ustam” olarak yaklaştığımı anladıklarından, şahsıma güvendiklerini ve takdir ettiklerini, şayet kabul edersem bana devretmek istediklerini, en yeterli biçimde manevi anısına sahip çıkacağımdan emin olduklarını söylemiş olduler. Bu sorumluluğu kabul edip etmeyeceğimi sordular. Ben de “benim için erdemdir, nazaranvdir” diyerek kabul ettim. Saygun başta olmak üzere biroldukca bestecimizin yapıtları üzerinde sorumluluğumuz, vazifemiz olduğunu düşünüyordum. Hakların periyodu kadar büyük bir “manevi ödül” ve “manevi sorumluluğu” doğrusu beklemiyordum. Artık aile, bir baba ve evlat sorumluluğumla birlikte mesleksel olarak manalı bir sorumluluğum da var. Artık gayemde Ferit Tüzün’ü ve Tüzün’ün tüm yapıtlarını evvel kendi dinleyicimize, daha sonra dünyaya tanıtmak var. Onun müziğinde Anadolu, Atatürk, kültürümüz başrolde! Bunun farkında olarak muazzam yapıtlarını, adeta Tüzün ailesinin bir ferdi üzere sahiplenerek; “Esintiler”, “Çeşmebaşı”, “Türk Kapriçyosu” ve “Nasreddin Hoca-Humoresque” başta olmak üzere bıraktığı noktadan sanatını yaymak için canla-başla çalışacağım. Tüzün ailesine sizin aracılığınızla bir sefer daha teşekkür ediyorum. Bu pahalı emanetle beni yaşarken onore ettikleri; bu sorumlulukla bir ödül üzere taltif ettikleri için…
GENÇ YAŞTA VEDA ETTİ
Ferit Tüzün’ün müzik hayatının değeri nedir?
“Ferit Tüzün en bedelli orkestra şefi ve bestecilerimizdendi, genç yaşta vefat etmeyip yaşasa tüm dünyada klasik müzik etraflarının tanıdığı ve hayran olduğu bir isim olacak biçimde yapıtları olabilirdi. Çok parlak bir mesleği vardı. Münih’teki çalışmaları unutulmaz… İkinci jenerasyon, çağdaş Türk müziği bestekarları içinde en renkli orkestrasyon tekniğine sahip sanatkarlardan bir tanesiydi ve müziğinde yakaladığı tınılarla bir orkestra şefi olarak da beni her daim derinden etkilemiş bir bestekardır.
Bale için yaptığı yapıtları de var?
Cumhuriyet periyodunun özgün bale yapıtlarından “Çeşmebaşı” isimli unutulmaz yapıtı yazmıştı. 1954 yılında devlet bursunu kazanarak Münih Devlet Müzik Yüksek Okulu’nda orkestra şefliği tahsilini yapmaya başlamış, Fritz Lehmann ve Adolf Mennerich’in öğrencisi olmuş. Besteleri Carl Orff ve Amadeus Hartmann tarafınca desteklenmiş. “Türk Kapriçiyosu” isimli orkestra yapıtı 1957 yılında Münih Filarmoni Orkestrası tarafınca seslendirilmiş, yapıtın başarısı üzerine bu orkestradan yeni eser siparişi almış ve “Nasreddin Hoca – Humoresque” isimli orkestra yapıtını bestelemiş. Bunlar o evre için muazzam başarı! Yapıtlarına yansıyan Anadolu halk danslarından ve ustalıkla işlediği Türk ezgilerindeki o motiflerden yararlanması; inanın başka bir maharetle dokunmuş, çok kendine özgün! Hafızalara işlenen motif ve temaların bestekarı…
USTAM…
Ülkemizde epeyce kıymetli isimler yetişmiş, hala de yetişiyor lakin gerekli pahası bakılırsamiyor mu?
Ne yazık ki o denli. Bir de sonsuzluğa göç etmiş olan Türk bestekarlarının yayın haklarından yahut basımıyla ilgili problemlerden ötürü yapıtları seslendirilemiyor. Hayranı olduğum, tanımadan kendime (diğer kıymetli üstatlarımla beraber) “usta” bellediğim Ferit Tüzün’ün orkestra yapıtlarını yönetmek, notasına ulaşamadıklarımı bulmak için bir arayışa girdim. Bu yola çıktıktan daha sonra, genel sanat direktörü olduğum CRR Konser Salonu’nda Cemal Reşit Rey’e verilen kıymeti, sanatsal mirasının emanetçisi olarak başka bir bilince ulaştım. Yalnız yapıtlara ulaşmak değil, korumak, nota yazım programlarıyla yurtarasında yurtharicinde seslendirilmesine yönelik tertemiz partisyonlar yazdırmak, pek bilinmeyen yapıtlarına ulaşmak, emeği ve yapıtlarıyla unutulmaz olan müzik alanındaki bu büyük isimlerin adeta müzikal mirasını sahiplenmek istikametindeki hassaslığım arttı. Umarım Ferit Tüzün’ün mirasına da layık olur, müziğiyle yaşatmaya devam ederiz
Okumaya devam et...