Bursa’nın simgesi Tophane Saat Kulesi’nin asırlık saati 30 yıl daha sonra çalıştırıldı

KimDemis

Aktif Üye
Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklamaya bakılırsa, kente hakim bir dorukta Bursa’nın simgelerinden 117 yıllık Tophane Saat Kulesi’nde yıllarce tarihe tanıklık eden saatin onarım süreci, Tüm Saatçi İşadamları Derneği (TÜSAD) Lideri Hayrettin Akpınar’ın 2016’da kulenin bir köşesinde atıl duran 400 kilogram ağırlığndaki saat sistemini görmesiyle başladı.


Akpınar, tarihi saatin bir daha çalışabilir hale getirilebilmesi için Belçika’da yaşayan, saatçiliğin ana vatanı olan Fransa, Almanya ve İsviçre üzere ülkelerde saat borsalarına katılıp biroldukca müze ve özel koleksiyonda araştırmalar yapan saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal ile temasa geçti.


Adeta hurda görünümündeki mekanizmayı kule ortasında inceleyen Yurtdakal, Belçika’ya döndükten iki yıl daha sonra aldığı kararla Bursa’ya yerleşti ve kendisine ilişkin saat atölyesini kurdu. Bu sırada Akpınar, Büyükşehir Belediye Lideri Alinur Aktaş ile görüşerek tarihi düzeneğin restore edilip çalışır vaziyette meydandaki özel bir kabinde sergilenmesini önerdi.


Aktaş’ın bu fikri benimsemesiyle harekete geçen Yurtdakal, saatin 19’uncu yüzyılın başında faaliyete başlayıp 20’nci yüzyılın ortasına kadar üretim yapan Fransız şirketi “Bailly-Comte” tarafınca imal edildiğini belirledi. Tamir edilemediği için 1990’lı senelerda sökülen sistem yerine elektrikli bir makine takılarak, senelerca kulenin ortasında yazgısına terk edilen tarihi mekanizmayı atölyesine getiren Yurtdakal, iki yıl evvel tamirat ve onarıma başladı.


Fatih Serhat Yurtdakal, 500’ü aşkın modülden oluşan saatin tüm modüllerini söküp adeta iğne oyası üzere büyük bir titizlikle çalıştı. Eksik olan sarkaç, kelebek debriyajlar, birtakım manivela kolları ve dişliler özgününe uygun olarak bir daha üretildi, arızalı ve aşınmış modüllerin bakımı yapıldı. En küçük detayına kadar sökülüp restore edilen saatin kadranı sıfırdan imal edildi. Saatin, pirinç olan sayıları bir daha Osmanlı devrinde yalnızca saat kadranlarında kullanılan Türk sayıları olarak kadranda yerini aldı.


Kulenin önüne yapılan özel bir cam kabin ortasında sergilenen, saat başlarında o saatin sayısı kadar gong çalan sistem, manuel olarak 24 saatte bir kuruluyor.


“Yorucu bir çalışma oldu fakat emeklerimize değdi”

Açıklamada görüşlerine yer verilen Yurtdakal, Tophane’deki saatin, periyodundaki saatlere göre daha komplike olduğunu bildirdi.



Saatin çeyrekleri, yarım saatleri ve saat başlarını çalma özelliğine sahip olduğu bilgisini veren Yurtdakal, “Her biri 60 kilogram olan 2 yükü var. ‘Remontage egalite’ denilen yani 10 saniyede bir suram yapan bir sisteme sahip. Özgün haline kavuşan saatin sergilenmesi de fazlaca değerli. O bir saat olarak kule ortasındaki kabinde misyonunu tamamladı ve artık tarihi meydanda sergilenerek kentin tanıtımına katkı sağlıyor. Yorucu bir çalışma oldu lakin emeklerimize değdi.” sözlerini kullandı.


Belediye Lideri Aktaş da Akpınar ve Yurtdakal ile iki yıl evvel başlattıkları süreci muvaffakiyetle tamamladıklarını belirtti.


Vakit zaman atölyedeki onarım süreçlerini görme imkanı bulduğunu aktaran Aktaş, şunları kaydetti:

“Tarihi zenginliği ile vakti bilakis çeviren kent olan Bursa’mızda hiç bilinmeyen bir kıymeti daha gün yüzüne çıkardık. Bu saat Yunan işgali başta olmak üzere bir hayli tarihi olaya tanıklık etmiş lakin bozulunca yapılamadığı için sökülüp kule ortasında mukadderatına terk edilmiş. TÜSAD Liderimiz mevzuyu anlattığında hakikaten çok heyecanlandım. Bu pahanın kentimize kazandırılması için gerekenin yapılmasını istedim. Saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal’ın büyük çabalarıyla de tarihi saat bir daha çalışır duruma geldi. Kulenin önünde sergiliyoruz. Vatandaşlarımız hem vakti öğreniyor tıpkı vakitte 100 yıl öncesinin teknolojisiyle yapılan düzeneğin nasıl çalıştığını gözlemleyebiliyor. Başta restoratörümüz olmak üzere emeği geçenlere teşekkür ediyorum.”