celikci
Yeni Üye
“Ameliyat yeni seks”… bu biçimde diyor David Cronenberg’in son sineması “Müstakbel Suçlar”ın (“Crimes of the Future”) karakterlerinden biri. Bilinmeyen lakin her haliyle distopik bir gelecekte geçen sinema Cronenberg’in mesleğinin birinci 30 yılına döndüğünü gösteren body horror (beden korkusu olarak çeviri ediliyor çoğunlukla) cinsinde bir imal ve usta direktörün 1999 tarihindeki sineması “eXistenZ”dan bu yana her şeyiyle kendisine ilişkin olan birinci senaryosu.
8 YIL daha sonra BİRİNCİ FİLM
Geçen mayıs ayında dünya prömiyerini Cannes Sinema Festivali’nde yapan ve başrollerini Viggo Mortensen, Lea Seydoux, Kristen Stewart üzere isimler,in paylaştığı “Müstakbel Suçlar” şu sıralarda MUBI’de izleyiciyle buluştu ve bilhassa Cronenberg sinemasına aşina olanlar için hiç elbet haftanın sineması olmaya aday.
Gerçi sinema Cannes’dan mükafatsız döndü ve kimi makûs tenkitler de aldı ancak 70’li senelerdan bu yana çektiği sinemalarla body horror alt çeşidinin en kıymetli temsilcilerinden biri olan direktörün yaklaşık 8 yıl daha sonra çektiği bu birinci uzun metrajlı sinemasıyla eski formuna yaklaştığını göz gerisi etmek şimdi imkansız üzere.
İlginçtir, öteden beri edebiyatı başat ilham kaynağı olarak işaret eden (hatta kendi de muharrir olmak isteyip hayranı olduğu muharrirler kadar düzgün olamadığını anladığında sinemaya yöneldiğini gizlemiyor) Cronenberg son devirde çektiği sinemalarında neredeyse bütünüyle konvansiyonel diyebileceğimiz, dramatik yapıyı klasik manada kurduğu anlatılara yaslanırken, neredeyse 25 yıl daha sonra büsbütün kendi yazdığı bir sinemayla geri döndüğünde bir anda eski sinemalarındaki üsluba da geri dönmüş.
bu biçimde düşününce, “Müstakbel Suçlar” Cronenberg sinemasında yeni bir açılımdan çok, eski Cronenberg’in sinemasal manada bir bir daha yorumlanışı, “Crash”, “eXistenZ”, “Videodrome” ve “Naked Lunch” üzere sinemalarındaki kimi sahne ve fantezileri anımsatan bir kolaj üzere hissediliyor vakit zaman.
PERFORMANS SANATI OLARAK CERRAHİ
Biraz detaya girecek olursak sinema distopik bir gelecekte, arabaların, cep telefonlarının, bugün bizim gündelik hayatta kullandığımız biroldukça şeyin varolmadığı bir vakitte geçiyor. Yerler sıklıkla yıkık dökük, köhne, güya terk edilmiş de daha sonradan beşerler içine yerleşip yaşamaya başlamış üzere… Bu distopik görünümün gerisinde ise baskıcı, denetimi sıkı tutan ve bürokrasinin bir cinsiyle herkesi sıkboğaz eden dikta çeşidi bir rejim olduğu hissediliyor.
Her şeyin ötesinde artık evrimleşmenin yeni bir etabına geçmiş bir insan ırkı var. Uyku hali dışında acı ve ağrı üzere duyuların hissedilmediği bu evrim yüzünden artık beşerler yeni iç organları üretmeye başlıyor, farklı hormonlar salgılıyorlar. Bazıları de bu yeni ve ne fonksiyonu olduğu bilinmeyen, tahminen de tümör gibisi iç organları seyircilerin önünde ameliyat vasıtasıyla kesip çıkarak bir çeşit performans sergiliyor.
İşte Viggo Mortensen’in oynadığı Saul Tenser karakteri bu biçimde bir “sanatçı” ve anladığımız kadarıyla bir çok de ünlü. Onun partneri ise geçmişinde nitekim de bir cerrah olan Caprice isimli bir genç bayan ve ikili hem bir arada yaşıyor tıpkı vakitte ameliyatları bir arada performe ediyor.
Başta imaj direktörü Douglas Koch ve sinemanın müziklerini yapan Harold Shore’un birinci sınıf işler çıkardıklarını belirtelim. Her ikisinin de sinemaya katkıları muazzam. Başrolde daha evvel 3 Cronenberg sinemasında başrol üstlenmiş Viggo Mortensen ile son devirde yıldızı bir çok parlayan Lea Sydoux’nun epey uygun olduklarını söylemek lazım. Mortensen aslında Cronenberg’in daha evvel de şahit olduğumuz münzevi, kırılgan, birden fazla vakit hastalıklı ya da bağımlılıktan muzdarip erkek tipolojisinin yeni bir yansımasını sunuyor.
Filmse her ne kadar Cronenberg’in bilindik temaları etrafında dönense de çağdaş sanatı hicveden kimi sahneleri ve iç hoşluğu kavramına getirdiği yeni bakış açısıyla gibisi Cronenberg sinemalarından biraz ayrılıyor. İç hoşluğu dediğimizde sıklıkla insanın kişiliğine atıf yaparız, ya da ruhunun inceliğine, vicdanlı yanlarına… Lakin bu sefer Cronenberg sözün tam manasıyla iç hoşluğunu masaya yatırıyor ve vücudun içine girerek iç organların hoşluğunu, tabir yerindeyse, gözümüze sokuyor.
Açık konuşalım, Cannes’daki gösterimde ve daha sonrasında sineması alaya alanlar ya da kimi sahneleri fazla irrite edici bulanlar olmuştu. Ancak daha bir yıl evvel bir daha vücut korkusu cinsine dahil edilebilecek “Titane” ile Julia Ducournau’nun Altın Palmiye aldığını düşünürseniz Cronenberg’in aslında günümüz sinemasında hala trendleri yakından takip eden ve formunda olduğunda yeni trendler yaratabilecek bir sinemacı olduğunu teslim edersiniz. Yalnızca bu bile “Müstakbel Suçlar”ı izlenmeye paha kılıyor bana kalırsa.
FİLMİN NOTU: 7/10
Okumaya devam et...
8 YIL daha sonra BİRİNCİ FİLM
Geçen mayıs ayında dünya prömiyerini Cannes Sinema Festivali’nde yapan ve başrollerini Viggo Mortensen, Lea Seydoux, Kristen Stewart üzere isimler,in paylaştığı “Müstakbel Suçlar” şu sıralarda MUBI’de izleyiciyle buluştu ve bilhassa Cronenberg sinemasına aşina olanlar için hiç elbet haftanın sineması olmaya aday.
Gerçi sinema Cannes’dan mükafatsız döndü ve kimi makûs tenkitler de aldı ancak 70’li senelerdan bu yana çektiği sinemalarla body horror alt çeşidinin en kıymetli temsilcilerinden biri olan direktörün yaklaşık 8 yıl daha sonra çektiği bu birinci uzun metrajlı sinemasıyla eski formuna yaklaştığını göz gerisi etmek şimdi imkansız üzere.
İlginçtir, öteden beri edebiyatı başat ilham kaynağı olarak işaret eden (hatta kendi de muharrir olmak isteyip hayranı olduğu muharrirler kadar düzgün olamadığını anladığında sinemaya yöneldiğini gizlemiyor) Cronenberg son devirde çektiği sinemalarında neredeyse bütünüyle konvansiyonel diyebileceğimiz, dramatik yapıyı klasik manada kurduğu anlatılara yaslanırken, neredeyse 25 yıl daha sonra büsbütün kendi yazdığı bir sinemayla geri döndüğünde bir anda eski sinemalarındaki üsluba da geri dönmüş.
bu biçimde düşününce, “Müstakbel Suçlar” Cronenberg sinemasında yeni bir açılımdan çok, eski Cronenberg’in sinemasal manada bir bir daha yorumlanışı, “Crash”, “eXistenZ”, “Videodrome” ve “Naked Lunch” üzere sinemalarındaki kimi sahne ve fantezileri anımsatan bir kolaj üzere hissediliyor vakit zaman.
PERFORMANS SANATI OLARAK CERRAHİ
Biraz detaya girecek olursak sinema distopik bir gelecekte, arabaların, cep telefonlarının, bugün bizim gündelik hayatta kullandığımız biroldukça şeyin varolmadığı bir vakitte geçiyor. Yerler sıklıkla yıkık dökük, köhne, güya terk edilmiş de daha sonradan beşerler içine yerleşip yaşamaya başlamış üzere… Bu distopik görünümün gerisinde ise baskıcı, denetimi sıkı tutan ve bürokrasinin bir cinsiyle herkesi sıkboğaz eden dikta çeşidi bir rejim olduğu hissediliyor.
Her şeyin ötesinde artık evrimleşmenin yeni bir etabına geçmiş bir insan ırkı var. Uyku hali dışında acı ve ağrı üzere duyuların hissedilmediği bu evrim yüzünden artık beşerler yeni iç organları üretmeye başlıyor, farklı hormonlar salgılıyorlar. Bazıları de bu yeni ve ne fonksiyonu olduğu bilinmeyen, tahminen de tümör gibisi iç organları seyircilerin önünde ameliyat vasıtasıyla kesip çıkarak bir çeşit performans sergiliyor.
İşte Viggo Mortensen’in oynadığı Saul Tenser karakteri bu biçimde bir “sanatçı” ve anladığımız kadarıyla bir çok de ünlü. Onun partneri ise geçmişinde nitekim de bir cerrah olan Caprice isimli bir genç bayan ve ikili hem bir arada yaşıyor tıpkı vakitte ameliyatları bir arada performe ediyor.
Başta imaj direktörü Douglas Koch ve sinemanın müziklerini yapan Harold Shore’un birinci sınıf işler çıkardıklarını belirtelim. Her ikisinin de sinemaya katkıları muazzam. Başrolde daha evvel 3 Cronenberg sinemasında başrol üstlenmiş Viggo Mortensen ile son devirde yıldızı bir çok parlayan Lea Sydoux’nun epey uygun olduklarını söylemek lazım. Mortensen aslında Cronenberg’in daha evvel de şahit olduğumuz münzevi, kırılgan, birden fazla vakit hastalıklı ya da bağımlılıktan muzdarip erkek tipolojisinin yeni bir yansımasını sunuyor.
Filmse her ne kadar Cronenberg’in bilindik temaları etrafında dönense de çağdaş sanatı hicveden kimi sahneleri ve iç hoşluğu kavramına getirdiği yeni bakış açısıyla gibisi Cronenberg sinemalarından biraz ayrılıyor. İç hoşluğu dediğimizde sıklıkla insanın kişiliğine atıf yaparız, ya da ruhunun inceliğine, vicdanlı yanlarına… Lakin bu sefer Cronenberg sözün tam manasıyla iç hoşluğunu masaya yatırıyor ve vücudun içine girerek iç organların hoşluğunu, tabir yerindeyse, gözümüze sokuyor.
Açık konuşalım, Cannes’daki gösterimde ve daha sonrasında sineması alaya alanlar ya da kimi sahneleri fazla irrite edici bulanlar olmuştu. Ancak daha bir yıl evvel bir daha vücut korkusu cinsine dahil edilebilecek “Titane” ile Julia Ducournau’nun Altın Palmiye aldığını düşünürseniz Cronenberg’in aslında günümüz sinemasında hala trendleri yakından takip eden ve formunda olduğunda yeni trendler yaratabilecek bir sinemacı olduğunu teslim edersiniz. Yalnızca bu bile “Müstakbel Suçlar”ı izlenmeye paha kılıyor bana kalırsa.
FİLMİN NOTU: 7/10
Okumaya devam et...