KimDemis
Aktif Üye
İlçede, 2 yıl evvel tarihi sokak ve konutlarda başlatılan çalışma kapsamında bulunan ve paklık yapılan mağaranın tek olmadığının, dehlizlerle farklı yerlere geçiş sağlandığının belirlenmesi üzerine yer altı kentini ortaya çıkarmak emeliyle hafriyat çalışması başlatıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Mardin Müzesi ve Midyat Belediyesi iş birliğiyle ibadethane, silo, su kuyuları bulunan ve dehlizlerle geçişlerin olduğu “Matiate” olarak isimlendirilen yer altı kentinde milattan daha sonra 2. ve 3. yüzyıla ilişkin epeyce sayıda eser ortaya çıkarıldı.
İlçede, Ulu Cami Mahallesinde 2 noktada hafriyat çalışmalarının sürdüğü yer altı kentini AA görüntüledi.
Midyat Belediye Lideri Veysi Şahin, lisanlar ve dinler kenti Midyat’ta yer altı kentini ortaya çıkarmak için başlatılan hafriyat çalışmasının sürdüğünü söylemiş oldu.
Çalışmaların hummalı bir biçimde devam ettiğini kaydeden Şahin, antik ve Orta Çağ’a ilişkin yapıların bulunduğu yer altı kentinin bölgenin parlayan yıldızı Midyat’ı taçlandıracağını belirtti.
Yer altı kentini ortaya çıkardıktan daha sonra yıllık 2 milyon olan turist sayısını 4 milyona çıkmasını beklediklerine dikkati çeken Şahin, yer altı kentinin lokal bir bölgede olmadığını, ilçenin altının tamamının birebir yapılarla donandığını kaydetti.
Şahin, 1. ve 2. etabı bitirdikten daha sonra öteki etaplarda da hafriyata başlayacaklarını bildirerek, hafriyat bitirilince yer altı kentini kısım kısım turizme açmayı planladıklarını, bunun Midyat için kıymetli bir turizm destinasyonu olacağını kelamlarına ekledi.
Mardin Müze Müdürü ve Hafriyat Lideri Gani Tarkan da ilçenin tarihi Estel bölgesinde Midyat Belediyesince tarihi sokak ve meskenlerde yürütülen çalışmalar kapsamına bir mağara tespit edildiğini anımsattı.
Mağarada belediyenin talebi üzerine niteliğinin ve devamının olup olmadığının anlaşılması için paklık çalışması başlattıklarını kaydeden Tarkan, “Evin altında tek bir parselde başladık. Mağaranın tek bir mağara olmadığını gördük. Dehlizlerle farklı meskenlere, farklı konutların altındaki mağaralardan tünellerle geçiş sağlandığına şahit olduk. O tarihten daha sonra 2 noktada hafriyat çalışmalarını başlattık.” dedi.
Yakın bir periyoda kadar ahır yahut kiler olarak kullanılan 3 odalı bir mağarada başlattıkları çalışmanın devasa bir yer altı kentine yanlışsız yol aldığını vurgulayan Tarkan, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“İki noktada başlamıştık çalışmalara. Birinci alan 3 odalı bir mağaraydı. Oradan kuzey tarafa açılan bir tünel vardı. Tünelin uzunluğu şu an 100 metre. O tünelden farklı yerlere geçiş sağladık. 49 oda bulundu. Kilise, sinagog üzere. Birkaçı ibadethane olabilir. Bu yerlerin içerisinde silolar, su kuyuları var. Duvarlarda birtakım bezemeler görüyoruz. Tarihi eserler çıkıyor bu yerlerden. Şimdiye kadar en erken buluntu, milattan daha sonra 2. ve 3. yüzyıla tarihleniyor. Bu da bize Geç Roma periyoduna ilişkin bir yerde hafriyat çalışma yürüttüğümüzü gösteriyor.”
İki alanda yürütülen hafriyat çalışmalarının Midyat’ın tamamına yayılacağına dikkati çeken Tarkan, ondan sonrasında ilçeye bağlı etraf köylerde de misal hafriyat çalışmalarının yürütüleceğini aktardı.
“Şu anda yaklaşık yüzde 3’ünü kazdık ve temizledik. Yüzey araştırmalarında ilçenin tamamına yayıldığını tespit ettik.” tabirlerini kullanan Tarkan, bu yerlerin hepsinin dehlizlerle birbirleriyle irtibatlı olduğuna işaret etti.
Yer altı kentlerinin benzeri örneklerinin Anadolu’da bulunduğunu lakin Midyat’ın bunlardan epeyce farklı özellikler taşıdığını aktaran Tarkan, şu biçimde devam etti:
“Yer altı kenti 1900 yıldır kesintisiz kullanılıyor. Birinci yapılışı saklanma yahut kaçış alanı olarak yapılmış. Bilindiği üzere Hristiyanlık 2. yüzyılda resmi din değil. Hristiyanlığı kabul eden aileler, kümeler Roma’nın zulmünden kaçmak için yer altındaki kentlere sığınıyorlar ya da yer altı kenti oluşturuyorlar. Muhtemelen Midyat yer altı kenti de bu emelle yapılmış hayat alanlarındandı. Yalnızca sığınak değil, yer altında en az 60-70 bin insanın hayatış olduğunu kestirim ettiğimiz bir alan.”
Nevşehir ve Kayseri’de bulunan yer altı kentlerinde toprak üzerinde bir hayatın olmadığını anlatan Tarkan, Midyat’ta farklı olduğunu, yer altı kentinin üstündeki yapıların tamamının tescilli olduğunu belirtti.
Tarkan, şu biçimde konuştu:
“Altında farklı bir tarih yatıyor, farklı bir devir var, üstü ise farklı bir tarih. Üsteki konutlar 17’nci, 18 ve 19’uncu yüzyıla tarihleniyorken altında farklı bir kent var. O kent ise 1900 yıllık bir kent. Tamamı kazıldığında nitekim dünyada ses getirecek bir yer altı kenti olacak. Hafriyat yaptığımız alanların emsal örnekleri Fransa ve İtalya bölgesinde var lakin epey daha küçük boyutlarda. Bu kadar geniş alana yayılmış bir kent yok. Midyat yer altı kenti kapsadığı alan bakımından tek olacak.”
Midyat Belediyesi Muhafaza Uygulama ve Kontrol Ofisleri (KUDEB) sorumlusu ve sanat tarihçi Mervan Yavuz ise 9 personel, 2 arkeolog, 2 sanat tarihçi ve bir restoratör ile çalışmaların yürütüldüğünü kaydetti.
Tarihi kaynaklardan şimdiye kadar milattan evvel 9. yüzyılda 2. Aşurnasirpal periyodunda bu kentin haraca bağlandığı bilgisinin bulunduğunu belirten Yavuz, “Burası bir yer altı kenti. 3 bin ya da 4 bin yıla kadar da çekebiliyoruz. Tarih ortasında tarih diyebileceğimiz Midyat’ta bu yer altı kentinin bir daha gün yüzüne çıkarılmasının tüm dünyada ses getireceğine inanıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Mardin Müzesi ve Midyat Belediyesi iş birliğiyle ibadethane, silo, su kuyuları bulunan ve dehlizlerle geçişlerin olduğu “Matiate” olarak isimlendirilen yer altı kentinde milattan daha sonra 2. ve 3. yüzyıla ilişkin epeyce sayıda eser ortaya çıkarıldı.
İlçede, Ulu Cami Mahallesinde 2 noktada hafriyat çalışmalarının sürdüğü yer altı kentini AA görüntüledi.
Midyat Belediye Lideri Veysi Şahin, lisanlar ve dinler kenti Midyat’ta yer altı kentini ortaya çıkarmak için başlatılan hafriyat çalışmasının sürdüğünü söylemiş oldu.
Çalışmaların hummalı bir biçimde devam ettiğini kaydeden Şahin, antik ve Orta Çağ’a ilişkin yapıların bulunduğu yer altı kentinin bölgenin parlayan yıldızı Midyat’ı taçlandıracağını belirtti.
Yer altı kentini ortaya çıkardıktan daha sonra yıllık 2 milyon olan turist sayısını 4 milyona çıkmasını beklediklerine dikkati çeken Şahin, yer altı kentinin lokal bir bölgede olmadığını, ilçenin altının tamamının birebir yapılarla donandığını kaydetti.
Şahin, 1. ve 2. etabı bitirdikten daha sonra öteki etaplarda da hafriyata başlayacaklarını bildirerek, hafriyat bitirilince yer altı kentini kısım kısım turizme açmayı planladıklarını, bunun Midyat için kıymetli bir turizm destinasyonu olacağını kelamlarına ekledi.
Mardin Müze Müdürü ve Hafriyat Lideri Gani Tarkan da ilçenin tarihi Estel bölgesinde Midyat Belediyesince tarihi sokak ve meskenlerde yürütülen çalışmalar kapsamına bir mağara tespit edildiğini anımsattı.
Mağarada belediyenin talebi üzerine niteliğinin ve devamının olup olmadığının anlaşılması için paklık çalışması başlattıklarını kaydeden Tarkan, “Evin altında tek bir parselde başladık. Mağaranın tek bir mağara olmadığını gördük. Dehlizlerle farklı meskenlere, farklı konutların altındaki mağaralardan tünellerle geçiş sağlandığına şahit olduk. O tarihten daha sonra 2 noktada hafriyat çalışmalarını başlattık.” dedi.
Yakın bir periyoda kadar ahır yahut kiler olarak kullanılan 3 odalı bir mağarada başlattıkları çalışmanın devasa bir yer altı kentine yanlışsız yol aldığını vurgulayan Tarkan, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“İki noktada başlamıştık çalışmalara. Birinci alan 3 odalı bir mağaraydı. Oradan kuzey tarafa açılan bir tünel vardı. Tünelin uzunluğu şu an 100 metre. O tünelden farklı yerlere geçiş sağladık. 49 oda bulundu. Kilise, sinagog üzere. Birkaçı ibadethane olabilir. Bu yerlerin içerisinde silolar, su kuyuları var. Duvarlarda birtakım bezemeler görüyoruz. Tarihi eserler çıkıyor bu yerlerden. Şimdiye kadar en erken buluntu, milattan daha sonra 2. ve 3. yüzyıla tarihleniyor. Bu da bize Geç Roma periyoduna ilişkin bir yerde hafriyat çalışma yürüttüğümüzü gösteriyor.”
İki alanda yürütülen hafriyat çalışmalarının Midyat’ın tamamına yayılacağına dikkati çeken Tarkan, ondan sonrasında ilçeye bağlı etraf köylerde de misal hafriyat çalışmalarının yürütüleceğini aktardı.
“Şu anda yaklaşık yüzde 3’ünü kazdık ve temizledik. Yüzey araştırmalarında ilçenin tamamına yayıldığını tespit ettik.” tabirlerini kullanan Tarkan, bu yerlerin hepsinin dehlizlerle birbirleriyle irtibatlı olduğuna işaret etti.
Yer altı kentlerinin benzeri örneklerinin Anadolu’da bulunduğunu lakin Midyat’ın bunlardan epeyce farklı özellikler taşıdığını aktaran Tarkan, şu biçimde devam etti:
“Yer altı kenti 1900 yıldır kesintisiz kullanılıyor. Birinci yapılışı saklanma yahut kaçış alanı olarak yapılmış. Bilindiği üzere Hristiyanlık 2. yüzyılda resmi din değil. Hristiyanlığı kabul eden aileler, kümeler Roma’nın zulmünden kaçmak için yer altındaki kentlere sığınıyorlar ya da yer altı kenti oluşturuyorlar. Muhtemelen Midyat yer altı kenti de bu emelle yapılmış hayat alanlarındandı. Yalnızca sığınak değil, yer altında en az 60-70 bin insanın hayatış olduğunu kestirim ettiğimiz bir alan.”
Nevşehir ve Kayseri’de bulunan yer altı kentlerinde toprak üzerinde bir hayatın olmadığını anlatan Tarkan, Midyat’ta farklı olduğunu, yer altı kentinin üstündeki yapıların tamamının tescilli olduğunu belirtti.
Tarkan, şu biçimde konuştu:
“Altında farklı bir tarih yatıyor, farklı bir devir var, üstü ise farklı bir tarih. Üsteki konutlar 17’nci, 18 ve 19’uncu yüzyıla tarihleniyorken altında farklı bir kent var. O kent ise 1900 yıllık bir kent. Tamamı kazıldığında nitekim dünyada ses getirecek bir yer altı kenti olacak. Hafriyat yaptığımız alanların emsal örnekleri Fransa ve İtalya bölgesinde var lakin epey daha küçük boyutlarda. Bu kadar geniş alana yayılmış bir kent yok. Midyat yer altı kenti kapsadığı alan bakımından tek olacak.”
Midyat Belediyesi Muhafaza Uygulama ve Kontrol Ofisleri (KUDEB) sorumlusu ve sanat tarihçi Mervan Yavuz ise 9 personel, 2 arkeolog, 2 sanat tarihçi ve bir restoratör ile çalışmaların yürütüldüğünü kaydetti.
Tarihi kaynaklardan şimdiye kadar milattan evvel 9. yüzyılda 2. Aşurnasirpal periyodunda bu kentin haraca bağlandığı bilgisinin bulunduğunu belirten Yavuz, “Burası bir yer altı kenti. 3 bin ya da 4 bin yıla kadar da çekebiliyoruz. Tarih ortasında tarih diyebileceğimiz Midyat’ta bu yer altı kentinin bir daha gün yüzüne çıkarılmasının tüm dünyada ses getireceğine inanıyoruz.” tabirlerini kullandı.