KimDemis
Aktif Üye
Aydın’ın Efeler ilçesi Batı Gazi Bulvarı’nda kaldırım üzerinde bulunan Arap Dede Mezarı’nın yanından her gün binlerce kişi geçerken, bilhassa genç kuşak kaldırım üzerinde bulunan piramit formundaki yapının ne olduğunu bilmiyor.
Kıssası kadar türbe hakkında anlatılan efsaneler de birfazlaca vatandaşın dikkatini çekerken, türbenin içerisi ise duyarsız vatandaşlar tarafınca adeta çöplüğe çevrildi.
Bir vakit içinder birtakım vatandaşların mezar üstündeki kubbeli alana mum dikerek dilek tuttuklarını hatırlatan Eski Eserler Sevenler Derneği Lideri Mehmet Özçakır, Arap Dede Mezarı’nın ve etrafının bakımının yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Her gün binlerce insan bu mezarın yanından geçse de bilhassa gençler oranın bir mezar olduğunu, orada yatırın olduğunu ya da o yapının niye orada bulunduğunu bilmiyor.
Arap Dede olarak bilinen mezar ise hala araştırılmaya ve bakıma muhtaç bir alan olarak günümüze kadar geliyor.
“Biroldukca rivayetler anlatılagelmiştir”
Arap Dede Mezarı hakkında günümüze epeyce sayıda rivayetlerin ulaştığını tabir eden Özçakır, “Batı Gazi Bulvarı’nda yer alan kaldırım üstündeki yatır, oradan geçen her insanın dikkatini çekse de orada kimin yatırı olduğu, geçmişi hakkında kimsenin net bir bilgi sahibi olmadığı bir gerçek.
Vaktinde Batı Gazi Bulvarı’nın yol genişletmesi sırasında bu bölgede bulunan geniş bir mezarlık alanı, konutlar ve yerleşimlere açılırken, bu yatırın da o devirde kaldırılmak istendiği buna karşın kepçe ile yapılan çalışmada mezarın yerinin oynatılamadığı günümüze kadar anlatılagelmiştir.
Yaşlıların anlattıklarına göre kepçe çalışma yapmak istese de mezarı kaldıramamış, her çalışma daha sonrasında ise mezarın bir daha eski haline geldiği söylenmiştir. Bu yaşananların akabinde mezarın yerinde kalması gerektiğine karar verilmiş. Burası hakkında günümüze kadar epey sayıda rivayetler vardır. Buranın üzerinde epeyce fazla araştırma yapılamadığı, üzerinde bir kitabe bulunmadığı için kimin mezarı olduğu epey bilinmese de burada yatan kişinin anlatılanlara bakılırsa eski erenlerden olan Arap Dede olduğu söyleniyor” dedi.
Arap Dede ile ilgili anlatılan bir kıssayı de aktaran Özçakır, “Bir söylenceye göre de Arap Dede, buradan geçen her cenazeye ‘Namaz kılmadan gidiyorsan yuh olsun’ dermiş. Bir gün kendi vefat etmiş cenazesi geçerken diğer birisi de ‘Sen her geçen cenazeye, namaz kılmadan gidiyorsan yuh olsun diyordun, artık ne yapacaksın’ diye seslenmiş. O esnada cenazeyi taşıyanlar olduğu yerde durup kalmışlar ve birden cenazenin tabuttan kalkıp doğrulduğunu görmüşler ve Arap Dede; ‘Namazsız niyazsız gidiyorsam bana da yuh olsun’ dediği rivayet edilir. Bu mezar ve etrafı inanç gereği kutsal kabul edilerek, mezarın burada kalmasına müsaade edilmiş. Zira inancımız gereği mezarlarımızı kaldırmak, tahrip etmek hayli uygun bulunmaz” dedi.
“Maalesef çöplük olarak kullanılmış”
Kubbeli piramit halinde çevrilen mezarın duyarsız vatandaşlar tarafınca çöplüğe çevrildiğini belirten Özçakır, “senelerdır Aydın’da kaldırımda bir yatır olarak kalan bu Arap Dede Türbesi, maalesef bugün içini açıp baktığınızda duyarsız vatandaşlar tarafınca adeta bir çöplük olarak kullanılmış. Üzeri açıkken gelen geçen şahısların bıraktığı çöplerle dolu. Bunu üzülerek gördük.
İnançlarımız doğrultusunda mezarların, kutsal kabul edilen yerlerin pak olması gerekir, şayet bu mezar burada kalmaya devam edecekse de etrafının ve mezarın da bakımlı olmasını bir Aydınlı olarak temenni ediyorum. Evvelden bu mezarın etrafında sıradan taşlarla örtülü bellik dediğimiz taşlar vardı. Mezarın yerini belirleyen sıradan taşlarla çevrilmiş bir kabirdi. sonrasındasında burasının kaldırılmasından vazgeçilince yükseltilerek küçük bir mezar tipine dönüştürülmüş. Muhtemelen belediyeler tarafınca demir bir kafesle örtülerek korunaklı bir hale getirilmiş. Lakin vatandaşlarımız burada yatan kişi hakkında bilgi sahibi değil. En azından bilimsel çevrelerce bir araştırma yapılarak, buranın çöplükten kurtarılması gerektiğine korunması gerektiğine inanıyorum.
kimi vakit vatandaşlar buraya gelerek mum dikip dilek dilerdi. Burada mumlar yakıldığına ben geçmişte epey denk gelmiştim. Bu cins yerlerin gerçek bir mezar olup olmadığı da araştırılamadığı için bir Alihan oğlu İsmail Beyefendi Türbesi üzere önemli bir biçimde kapalı bir alana dönüştürülememiş. O yüzden bu türlü kaldırımda bir alan olarak kalmış. Bu mezar madem bu biçimde kalacak en azından araştırılıp tarihçesi yazılarak etrafının bakımı yapılarak bir bellek ya da yazı ile yazılabilir. Burası araştırılmaya muhtaç bir yer” dedi.
Kıssası kadar türbe hakkında anlatılan efsaneler de birfazlaca vatandaşın dikkatini çekerken, türbenin içerisi ise duyarsız vatandaşlar tarafınca adeta çöplüğe çevrildi.
Bir vakit içinder birtakım vatandaşların mezar üstündeki kubbeli alana mum dikerek dilek tuttuklarını hatırlatan Eski Eserler Sevenler Derneği Lideri Mehmet Özçakır, Arap Dede Mezarı’nın ve etrafının bakımının yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Her gün binlerce insan bu mezarın yanından geçse de bilhassa gençler oranın bir mezar olduğunu, orada yatırın olduğunu ya da o yapının niye orada bulunduğunu bilmiyor.
Arap Dede olarak bilinen mezar ise hala araştırılmaya ve bakıma muhtaç bir alan olarak günümüze kadar geliyor.
“Biroldukca rivayetler anlatılagelmiştir”
Arap Dede Mezarı hakkında günümüze epeyce sayıda rivayetlerin ulaştığını tabir eden Özçakır, “Batı Gazi Bulvarı’nda yer alan kaldırım üstündeki yatır, oradan geçen her insanın dikkatini çekse de orada kimin yatırı olduğu, geçmişi hakkında kimsenin net bir bilgi sahibi olmadığı bir gerçek.
Vaktinde Batı Gazi Bulvarı’nın yol genişletmesi sırasında bu bölgede bulunan geniş bir mezarlık alanı, konutlar ve yerleşimlere açılırken, bu yatırın da o devirde kaldırılmak istendiği buna karşın kepçe ile yapılan çalışmada mezarın yerinin oynatılamadığı günümüze kadar anlatılagelmiştir.
Yaşlıların anlattıklarına göre kepçe çalışma yapmak istese de mezarı kaldıramamış, her çalışma daha sonrasında ise mezarın bir daha eski haline geldiği söylenmiştir. Bu yaşananların akabinde mezarın yerinde kalması gerektiğine karar verilmiş. Burası hakkında günümüze kadar epey sayıda rivayetler vardır. Buranın üzerinde epeyce fazla araştırma yapılamadığı, üzerinde bir kitabe bulunmadığı için kimin mezarı olduğu epey bilinmese de burada yatan kişinin anlatılanlara bakılırsa eski erenlerden olan Arap Dede olduğu söyleniyor” dedi.
Arap Dede ile ilgili anlatılan bir kıssayı de aktaran Özçakır, “Bir söylenceye göre de Arap Dede, buradan geçen her cenazeye ‘Namaz kılmadan gidiyorsan yuh olsun’ dermiş. Bir gün kendi vefat etmiş cenazesi geçerken diğer birisi de ‘Sen her geçen cenazeye, namaz kılmadan gidiyorsan yuh olsun diyordun, artık ne yapacaksın’ diye seslenmiş. O esnada cenazeyi taşıyanlar olduğu yerde durup kalmışlar ve birden cenazenin tabuttan kalkıp doğrulduğunu görmüşler ve Arap Dede; ‘Namazsız niyazsız gidiyorsam bana da yuh olsun’ dediği rivayet edilir. Bu mezar ve etrafı inanç gereği kutsal kabul edilerek, mezarın burada kalmasına müsaade edilmiş. Zira inancımız gereği mezarlarımızı kaldırmak, tahrip etmek hayli uygun bulunmaz” dedi.
“Maalesef çöplük olarak kullanılmış”
Kubbeli piramit halinde çevrilen mezarın duyarsız vatandaşlar tarafınca çöplüğe çevrildiğini belirten Özçakır, “senelerdır Aydın’da kaldırımda bir yatır olarak kalan bu Arap Dede Türbesi, maalesef bugün içini açıp baktığınızda duyarsız vatandaşlar tarafınca adeta bir çöplük olarak kullanılmış. Üzeri açıkken gelen geçen şahısların bıraktığı çöplerle dolu. Bunu üzülerek gördük.
İnançlarımız doğrultusunda mezarların, kutsal kabul edilen yerlerin pak olması gerekir, şayet bu mezar burada kalmaya devam edecekse de etrafının ve mezarın da bakımlı olmasını bir Aydınlı olarak temenni ediyorum. Evvelden bu mezarın etrafında sıradan taşlarla örtülü bellik dediğimiz taşlar vardı. Mezarın yerini belirleyen sıradan taşlarla çevrilmiş bir kabirdi. sonrasındasında burasının kaldırılmasından vazgeçilince yükseltilerek küçük bir mezar tipine dönüştürülmüş. Muhtemelen belediyeler tarafınca demir bir kafesle örtülerek korunaklı bir hale getirilmiş. Lakin vatandaşlarımız burada yatan kişi hakkında bilgi sahibi değil. En azından bilimsel çevrelerce bir araştırma yapılarak, buranın çöplükten kurtarılması gerektiğine korunması gerektiğine inanıyorum.
kimi vakit vatandaşlar buraya gelerek mum dikip dilek dilerdi. Burada mumlar yakıldığına ben geçmişte epey denk gelmiştim. Bu cins yerlerin gerçek bir mezar olup olmadığı da araştırılamadığı için bir Alihan oğlu İsmail Beyefendi Türbesi üzere önemli bir biçimde kapalı bir alana dönüştürülememiş. O yüzden bu türlü kaldırımda bir alan olarak kalmış. Bu mezar madem bu biçimde kalacak en azından araştırılıp tarihçesi yazılarak etrafının bakımı yapılarak bir bellek ya da yazı ile yazılabilir. Burası araştırılmaya muhtaç bir yer” dedi.