Iranda Kaç Milyon Azerbaycan Türkü Var ?

Efe

Yeni Üye
İran'da Azerbaycan Türkleri: Demografik Yapı ve Nüfus Durumu

İran, dünya üzerindeki en büyük Azerbaycan Türklerinin yaşadığı ülkelerden biridir. Azerbaycan Türkleri, İran’ın kuzeybatısında, özellikle Azerbaycan bölgesinde yoğunlaşmışlardır. İran’daki Azerbaycan Türklerinin sayısı, ülkenin demografik yapısı içinde önemli bir yer tutmaktadır. Peki, İran'da kaç milyon Azerbaycan Türkü yaşamaktadır?

İran'da Azerbaycan Türklerinin Sayısı Ne Kadardır?

İran'daki Azerbaycan Türklerinin sayısı, çeşitli kaynaklarda farklılıklar gösterse de, genel kabul gören tahminlere göre 20 milyon civarındadır. İran’daki toplam nüfusun yaklaşık %25’ini oluşturan Azerbaycan Türkleri, ülkenin en büyük etnik gruplarından biridir. Bu nüfus, İran’ın kuzeybatısındaki Azerbaycan eyaletlerinde yoğunlaşırken, başkent Tahran ve diğer büyük şehirlerde de önemli sayıda Azerbaycan Türkü yaşamaktadır.

Azerbaycan Türklerinin İran'daki Coğrafi Dağılımı

Azerbaycan Türklerinin yoğun olarak yaşadığı bölgeler, İran’ın kuzeybatısındaki Azerbaycan eyaletleridir. Bunlar arasında Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan, Zencan, Kuzey Horasan ve Kermanşah illeri bulunmaktadır. Bu iller, Azerbaycan Türklerinin tarihi olarak en fazla nüfusa sahip olduğu bölgelerdir. Azerbaycan Türklerinin İran’daki en yoğun bulunduğu şehirler ise Tebriz, Urumiye, Ardabil ve Hamedan’dır.

Tebriz, Batı Azerbaycan eyaletinin başkenti olup, Azerbaycan Türklerinin kültürel, ekonomik ve sosyal olarak en güçlü olduğu şehirlerden biridir. Urumiye ise, Azerbaycan Türklerinin yaşadığı önemli bir diğer şehir olup, özellikle göçmen Azerbaycan Türklerinin yoğun olarak yaşadığı bir bölgedir.

Iranda Azerbaycan Türklerinin Dil ve Kültürel Kimliği

İran’daki Azerbaycan Türkleri, Türk dili konuşan bir halktır ve çoğunlukla Azerbaycan Türkçesi olarak bilinen lehçeyi kullanırlar. Azerbaycan Türkçesi, Türk dil ailesine ait olup, Azerbaycan Cumhuriyeti’nde konuşulan dil ile büyük ölçüde benzerlik gösterse de, İran’daki Azerbaycan Türklerinin kullandığı lehçe bazı kelime ve ifadelerde farklılıklar barındırır. Azerbaycan Türkçesi, Farsçanın etkisi altında kalmış bir dil olarak da tanımlanabilir.

Azerbaycan Türkleri, İran’da oldukça köklü bir kültüre sahiptirler. Geleneksel müzik, dans, edebiyat ve mutfakları, Azerbaycan Türklerinin kültürel mirasını oluşturan en önemli unsurlardır. Tebriz, geleneksel Azerbaycan mutfağının en iyi örneklerinin sergilendiği şehirlerden biridir. Ayrıca, Azerbaycan Türklerinin geleneksel düğünleri ve festivalleri, İran’ın kültürel çeşitliliği içinde önemli bir yer tutar.

İran'da Azerbaycan Türklerinin Toplumsal ve Siyasi Durumu

İran’daki Azerbaycan Türkleri, tarihi boyunca kültürel ve toplumsal açıdan önemli bir yer edinmişlerdir. Ancak, Farsça'nın resmi dil olması ve devletin merkeziyetçi yapısı, Azerbaycan Türklerinin dilsel ve kültürel haklarını sınırlayan unsurlar olmuştur. Buna rağmen, Azerbaycan Türkleri, İran'da siyasi ve sosyal alanda etkin bir nüfusa sahiptir. Özellikle İran'daki Azerbaycan Türkleri, hükümetin çeşitli kademelerinde önemli roller üstlenmişlerdir.

Azerbaycan Türklerinin en büyük temsilcilerinden biri, eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın en yakın danışmanlarından olan ve Azerbaycan Türk kökenli bir siyasetçi olan Ali Khamenei’dir. Khamenei, İran İslam Cumhuriyeti’nin en üst düzey yöneticisi olarak Azerbaycan Türklerinin toplumda daha güçlü bir duruş sergilemesine olanak tanımıştır.

Iranda Azerbaycan Türklerinin Eğitim Durumu ve Ekonomik Hayat

Azerbaycan Türkleri, İran'da eğitimli ve ekonomik açıdan önemli bir yer tutan bir topluluktur. İran’da, Azerbaycan Türkleri eğitimde, özellikle mühendislik, tıp, edebiyat ve sanat gibi alanlarda önemli başarılar elde etmişlerdir. Ayrıca, Azerbaycan Türklerinin kültürel ve sosyal yaşamlarında geleneksel değerler, modern yaşamla harmanlanarak varlıklarını sürdürmektedir.

Ekonomik açıdan ise, Azerbaycan Türkleri özellikle ticaret ve sanayi sektörlerinde aktif bir şekilde yer almaktadır. Tebriz, tarihsel olarak İran’ın önemli ticaret şehirlerinden biri olmuştur ve bu şehirde Azerbaycan Türklerinin güçlü bir ticaret ağı bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, Azerbaycan Türklerinin tarımda da etkin oldukları bilinir.

Iranda Azerbaycan Türkleri ile Farslar Arasındaki İlişkiler

İran’daki Azerbaycan Türkleri ile Farslar arasındaki ilişkiler tarihsel olarak karmaşık olmuştur. Her ne kadar kültürel ve dilsel farklılıklar olsa da, iki topluluk arasında karşılıklı saygı ve işbirliği önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle, Azerbaycan Türkleri, İran’ın çeşitli yerlerinde iş gücü piyasasında önemli bir rol oynamaktadır. Bunun yanı sıra, Azerbaycan Türklerinin İran'daki bazı yerel ve ulusal yönetim kademelerinde önemli pozisyonlarda olmaları, iki grup arasındaki ilişkiyi güçlendiren bir unsurdur.

Ancak, zaman zaman Azerbaycan Türkleri, kendi dil ve kültürel hakları konusunda baskılarla karşı karşıya kalmışlardır. Özellikle eğitimde Azerbaycan Türkçesinin öğretimi ve kullanımı gibi meseleler zaman zaman İran hükümeti ile Azerbaycan Türkleri arasında gerilime yol açmıştır.

Sonuç

İran’daki Azerbaycan Türkleri, hem nüfus hem de kültürel olarak büyük bir etkiye sahip olan bir topluluktur. 20 milyon civarındaki nüfuslarıyla, Azerbaycan Türkleri İran’ın en kalabalık etnik gruplarından birini oluştururlar. Coğrafi olarak, İran’ın kuzeybatısında yoğunlaşan bu topluluk, kültürel ve sosyal olarak zengin bir mirasa sahiptir. Dil, gelenekler ve yaşam biçimleri açısından kendine özgü bir yapıya sahip olan Azerbaycan Türkleri, İran’daki diğer etnik gruplarla birlikte, ülkenin demografik çeşitliliğini oluşturan önemli unsurlardır.