celikci
Yeni Üye
İzleyiciyle birinci defa Antalya Sinema Festivali’nde buluşan ve geçen hafta 41. İstanbul Sinema Festivali’nin Ulusal Yarışma’sında En Yeterli Direktör ve En âlâ Sanat Direktörü (Natali Yeres) mükafatlarını alan “Kerr” bu hafta sonu vizyona girdi. “Kerr” babasının cenazesi için doğup büyüdüğü kente geri dönen Can’ın, burada şahit olduğu bir cinayetin akabinde, kendini bir yandan absürt bir yandan da karanlık bir girdapta buluşunu anlatıyor. Sinemanın direktörü Tayfun Pirselimoğlu ve başrol oyuncusu Fazilet Şenocak ile hem sineması birebir vakitte günümüz dünyasının yaşadığı açmazları konuştuk.
Fotoğraflar: Kaan Sağanak
Kendi romanınızdan hareketle senaryosunu yazıp çektiğiniz “Kerr” İstanbul Sinema Festivali’nin akabinde vizyona girdi. Öncelikle şunu merak ediyorum, romanı yazarken günün birinde sinemasını çekeceğinizi düşünüyor muydunuz? Yoksa nasıl başladı sinema fikri?
Tayfun Pirselimoğlu: Bir öykü, roman yazarken onu az hayli bir sinema akışı içerisinde tahayyül ediyorum. Lakin bu ilerde sinema olur amacı taşımıyor. “Kerr” her niçinse sonrasındasındasında başımın içerisinde bir sinema senaryosuna dönüştü. Ama sinema romana kıymetli ölçüde yaslansa da yaptığım değişiklikler ve öbür öykülerimden ödünç aldığım ögeler de var. “Kerr”in de bu biçimde bir yazgısı olacakmış demek.
– Sinemanın hayli kuvvetli bir atmosferi var ve bu da en hayli görselliğiyle kendini muhakkak ediyor. Bu dizaynla ilgili neler söyleyeceksiniz?
T.P.: Söz ettiğim üzere roman yazarken tasavvurum biraz da direktör tarafımdan faydalanıyor. Her ne anlatıyorsam onun imgelemimde bir karşılığı, akışı oluyor. Öbür taraftan görüp etkilendiğim bir epey yeri biriktiriyorum; o yerleri zihnimde kaydediyorum. “Kerr”dekilerin bir kısmı benim biriktirdiklerimden. Lakin sinema büyük ölçüde bir daha tasarlayıp oluşturduklarımızdan oluşuyor. Bu mevzuda Andreas ve Natali ile verimli bir biçimde çalıştık diyebilirim. Vaktin ve yerin meçhullüğü sinemanın dokusunda değerli; bu tasarımı etkileyen ögelerden.
– Bir yandan tıpkı isimli standınız de İstanbul Konsept Galeri’de başladı. Buradaki işleriniz romanın sinemaya aktarılması basamağında mı yapıldı?
T.P.:
– Sinemada oyunculuk performansları bir çok sıra dışı… İstek Akın epeyce değişik bir tiplemeyle karşımızda mesela. Karakterleri oluştururken oyuncularla nasıl bir çalışma yürüttünüz, onları ne kadar özgür bıraktınız?
T.P.
‘TUHAF vakit içindeR BUNLAR’
– söylemiş olduğiniz üzere, sinema vakitsiz ve bir ölçüde yersiz bir yapıya sahip. bir daha de Türkiye’yi anlattığı epeyce açık. İzleyici nasıl bir memleket görünümü nazarancek sinemanızda?
T.P.: Bütün bir dünya olarak deliliğin hudutlarında dolaşıyoruz hissiyatındayım. Akli olanın buharlaştığı bir periyot. Bunun içerisinde, onun bir modülü olmak idraki de hırpalıyor. İzleyicinin sinemada bulabileceği aşinalık kendi ortasında bulunduğu tuhaflığı işaret ediyor biraz da. Sahiden tuhaf vakit içinder bunlar. “Kerr” bunun bir iz düşümü diyelim.
– her insanın gördüğü, bildiği cürümler işlense de buna dair bir şey yapılamaması sinemanızın değerli bir sıkıntısı, fakat beraberinde günümüz Türkiye’sinin de yadsınamaz bir gerçeği. Kabahat, ceza ve adalet üzere kavramlar hakkında bir sinemacı ve muharrir olarak ne düşünüyorsunuz? Yaşadığımız bu kabustan bir uyanış mümkün olacak mı?
T.P.: Bunlar yazmaya, çizmeye, sinema çekmeye başladığımdan beri, en başından bir şeyler üretme uğraşına girdiğimden beri cebelleştiğim kavramlar. Bunların vicdanla olan alakası ve bireyin ortasında olduğu çaresizlik. Nihayetinde dönüştükleri kıssalar bir deva üretmeye yönelik değil doğal olarak; tahminen huzursuzluğumuzun kaynağını işaret etmek üzere bir fonksiyonları olabilir. Sizin tabirinizle kabusumuzu tanım ediyorlar. Bu kâbus bitecek mi sorusunun karşılığı doğal ki evet. Lakin, daha sonra tekrar ve bir defa daha bitmek üzere bir daha başlayacak. Kerr, temsil ettiği hakikat ismine nitekim değerli bir kelime!
ERDEM ŞENOCAK: ‘KERR’ TÜRKİYE’Yİ İMLİYOR
– “Kerr” ile yolunuz nasıl kesişti, oradan başlayalım mı? Senaryo nasıl geldi size, Tayfun Pirselimoğlu’nun romanını okumuş mudunuz, onunla nasıl bir konuşma geçti aranızda? Ve en kıymetlisi sizi bu sinemada oynamaya ikna eden sebep/ler nelerdi?
“Kerr” takımına sinemaya iki hafta kala dahil oldum. Başrol için düşünülen oyuncunun programındaki bir değişiklik, benim bahtım oldu ve Tayfun Pirselimoğlu’ndan bir davet aldım. O sırada çabucak hemen Tayfun Pirselimoğlu’nun ne sinemalarıyla, ne kitaplarıyla tanışmıştım ki sinemaya dahil olduktan daha sonra kitaplarını okuyup sinemalarını izlediğimde bu dünyayla bu kadar geç tanışmış olmaktan dolayı hayıflandım. Senaryoyu çabucak hemen okumadan Tayfun Bey’le bir kafede buluştuk. “Kerr” ile ilgili değil de daha fazlaca sinema, sanat ve hayat hakkında uzunca sohbet ettiğimizi hatırlıyorum. Bildiğimiz manada bir audition değildi; o gün role dair bir okuma, deneme vb. bir şey yapmadık. Tayfun Bey’i beni sinemasında oynatmaya ikna eden şey neydi bilmiyorum lakin o birinci sohbette kurabildiğimiz ortak lisan, beni sinemada yer almaya ikna etmeye yetti.
– Canlandırdığınız karakter daima bir arayış ortasında olan, karşısına çıkan her yeni kişi ya da yerle birtakım şeyleri bir daha keşfeden ya da anlamaya çalışan biri. bu biçimde bir karakteri canlandırmak bir oyuncu için zorlayıcı da olabilir. Siz nasıl bir tecrübe geçirdiniz?
normal olarak oynadığım karakterin zorlayıcı tarafları vardı; fakat sizin de soruda çok gerçek biçimde tanım ettiğiniz üzere, karakter “sürekli arayış arasında” ve “her yeni kişi ve yerle kimi şeyleri bir daha keşfediyor”. Bunlar hem de bir oyuncunun sahnede ya da kamera önünde yapması gereken şeyler; yani ortasında bulunduğu durumu gözlemek, anlamaya çalışmak ve rol arkadaşlarını dinlemek. Bu açıdan baktığımda işimin kolay olduğunu da söyleyebilirim. Oyuncu olarak yapmam gerekenlerin bir kısmını (rol arkadaşını dinlemek ve her yeni şeye açık olmak gibi) yerine getirdiğimde karakterin gerekliliklerinin bir kısmını de yerine getirmiş oluyordum. kimi vakit, biz oyuncular epeyce konuşan, epey eyleyen karakterler oynadığımızda sanatımızın değerli bir modülü olan durmayı ve dinlemeyi unutuyoruz. Lakin bu karakter az konuştuğu ve oldukcaça dinlediği için bu rol bana bunlar üzerine çalışma fırsatı verdi; çalışma mecburiliği getirdi de diyebiliriz. Karakterin az konuşmasının yanı sıra Tayfun Bey’in oyunculardan beklentisi de daha minimal bir oyunculuk olduğu için çekim süreci boyunca küçük ayrıntılar üzerinde ince ince çalışmaya çabaladım. Oyunculuk maceramda değerli bir durak olarak görüyorum o yüzden “Kerr”i.
‘FİLM İNSANIN TEMEL DEHŞETLERİNİ ELE ALIYOR’
– “Kerr” kuvvetli bir Türkiye alegorisi sunuyor bir yandan da. Sinema sizce memleketi hangi taraflarıyla yansıtıyor ve tuttuğu bu ayna ne kadar gerçekçi?
Filmde varolan, adaletsizliğin olağanlaşması, sıkıyönetim uygulamaları vb. birfazlaca tema, Türkiye’yi imliyor ne yazık ki. ötürüsıyla biroldukca öteki okumaya imkan sunmasının yanı sıra sinemanın bir Türkiye alegorisi olarak okunmaya açık olduğu bir gerçek. Hem romanda hem sinemada bilhassa karakol, savcılık, morg vb. devlet dairelerinin tasvirinde Türkiye fotoğrafının epey âlâ çizildiğini düşünüyorum. Lakin bir Türkiye portresi çıkarmak, sinemanın birincil hedeflerinden biri mi, emin değilim. Sinemanın insanın temel dehşetlerini ele alması bağlamında varoluşsal bir okumaya ve aslında biroldukca diğer okumaya da açık olduğunu düşünüyorum -ki bir yapıtın farklı okumalara açık olması, onun büyük bir eser olmaya yaklaştığının işaretlerinden biri bence. Karakteri canlandırırken oyunumu rastgele bir alegori üzerinden kurmadığımı da belirtmeliyim.
-Netflix dizisi “Uysallar”da da kısa ancak hayli değerli bir rolünüz var. Nasıl bir tecrübe oldu “Uysallar” sizin için?
“Uysallar” yayın tarihiyle olmasa da çekim tarihi itibariyle yer aldığım birinci dizi. Tiyatroda ve oynadığım bağımsız sinemalarda oyunumu daha düzgün hale getirmek için mümkün olduğu kadar epeyce prova yapmaya alışkın bir oyuncuyum. Bölümün koşulları niçiniyle dizilerde bunun pek mümkün olmadığını duyuyordum daima. “Uysallar”da bunun bu biçimde olmadığını, kaideler elverdiği ölçüde büyük bir titizlikle çalışıldığını ve bunun da sonuca yansıdığını düşünüyorum. Bu manada, dizi dalına “Uysallar”la adım atmak, benim açımdan büyük bir talihti. Düzgün bir senaristle; işini epey seven, oyuncuya ve oyuna yakın ilgi gösteren bir direktörle ve oyunculuğuna hayran olduğum Öner Erkan’la çalışmaktan ve biroldukça öteki pahalı oyuncuyla tıpkı projede yer almaktan dolayı fazlaca memnunum.
Okumaya devam et...
Fotoğraflar: Kaan Sağanak
Kendi romanınızdan hareketle senaryosunu yazıp çektiğiniz “Kerr” İstanbul Sinema Festivali’nin akabinde vizyona girdi. Öncelikle şunu merak ediyorum, romanı yazarken günün birinde sinemasını çekeceğinizi düşünüyor muydunuz? Yoksa nasıl başladı sinema fikri?
Tayfun Pirselimoğlu: Bir öykü, roman yazarken onu az hayli bir sinema akışı içerisinde tahayyül ediyorum. Lakin bu ilerde sinema olur amacı taşımıyor. “Kerr” her niçinse sonrasındasındasında başımın içerisinde bir sinema senaryosuna dönüştü. Ama sinema romana kıymetli ölçüde yaslansa da yaptığım değişiklikler ve öbür öykülerimden ödünç aldığım ögeler de var. “Kerr”in de bu biçimde bir yazgısı olacakmış demek.
– Sinemanın hayli kuvvetli bir atmosferi var ve bu da en hayli görselliğiyle kendini muhakkak ediyor. Bu dizaynla ilgili neler söyleyeceksiniz?
T.P.: Söz ettiğim üzere roman yazarken tasavvurum biraz da direktör tarafımdan faydalanıyor. Her ne anlatıyorsam onun imgelemimde bir karşılığı, akışı oluyor. Öbür taraftan görüp etkilendiğim bir epey yeri biriktiriyorum; o yerleri zihnimde kaydediyorum. “Kerr”dekilerin bir kısmı benim biriktirdiklerimden. Lakin sinema büyük ölçüde bir daha tasarlayıp oluşturduklarımızdan oluşuyor. Bu mevzuda Andreas ve Natali ile verimli bir biçimde çalıştık diyebilirim. Vaktin ve yerin meçhullüğü sinemanın dokusunda değerli; bu tasarımı etkileyen ögelerden.
– Bir yandan tıpkı isimli standınız de İstanbul Konsept Galeri’de başladı. Buradaki işleriniz romanın sinemaya aktarılması basamağında mı yapıldı?
T.P.:
– Sinemada oyunculuk performansları bir çok sıra dışı… İstek Akın epeyce değişik bir tiplemeyle karşımızda mesela. Karakterleri oluştururken oyuncularla nasıl bir çalışma yürüttünüz, onları ne kadar özgür bıraktınız?
T.P.
‘TUHAF vakit içindeR BUNLAR’
– söylemiş olduğiniz üzere, sinema vakitsiz ve bir ölçüde yersiz bir yapıya sahip. bir daha de Türkiye’yi anlattığı epeyce açık. İzleyici nasıl bir memleket görünümü nazarancek sinemanızda?
T.P.: Bütün bir dünya olarak deliliğin hudutlarında dolaşıyoruz hissiyatındayım. Akli olanın buharlaştığı bir periyot. Bunun içerisinde, onun bir modülü olmak idraki de hırpalıyor. İzleyicinin sinemada bulabileceği aşinalık kendi ortasında bulunduğu tuhaflığı işaret ediyor biraz da. Sahiden tuhaf vakit içinder bunlar. “Kerr” bunun bir iz düşümü diyelim.
– her insanın gördüğü, bildiği cürümler işlense de buna dair bir şey yapılamaması sinemanızın değerli bir sıkıntısı, fakat beraberinde günümüz Türkiye’sinin de yadsınamaz bir gerçeği. Kabahat, ceza ve adalet üzere kavramlar hakkında bir sinemacı ve muharrir olarak ne düşünüyorsunuz? Yaşadığımız bu kabustan bir uyanış mümkün olacak mı?
T.P.: Bunlar yazmaya, çizmeye, sinema çekmeye başladığımdan beri, en başından bir şeyler üretme uğraşına girdiğimden beri cebelleştiğim kavramlar. Bunların vicdanla olan alakası ve bireyin ortasında olduğu çaresizlik. Nihayetinde dönüştükleri kıssalar bir deva üretmeye yönelik değil doğal olarak; tahminen huzursuzluğumuzun kaynağını işaret etmek üzere bir fonksiyonları olabilir. Sizin tabirinizle kabusumuzu tanım ediyorlar. Bu kâbus bitecek mi sorusunun karşılığı doğal ki evet. Lakin, daha sonra tekrar ve bir defa daha bitmek üzere bir daha başlayacak. Kerr, temsil ettiği hakikat ismine nitekim değerli bir kelime!
ERDEM ŞENOCAK: ‘KERR’ TÜRKİYE’Yİ İMLİYOR
– “Kerr” ile yolunuz nasıl kesişti, oradan başlayalım mı? Senaryo nasıl geldi size, Tayfun Pirselimoğlu’nun romanını okumuş mudunuz, onunla nasıl bir konuşma geçti aranızda? Ve en kıymetlisi sizi bu sinemada oynamaya ikna eden sebep/ler nelerdi?
“Kerr” takımına sinemaya iki hafta kala dahil oldum. Başrol için düşünülen oyuncunun programındaki bir değişiklik, benim bahtım oldu ve Tayfun Pirselimoğlu’ndan bir davet aldım. O sırada çabucak hemen Tayfun Pirselimoğlu’nun ne sinemalarıyla, ne kitaplarıyla tanışmıştım ki sinemaya dahil olduktan daha sonra kitaplarını okuyup sinemalarını izlediğimde bu dünyayla bu kadar geç tanışmış olmaktan dolayı hayıflandım. Senaryoyu çabucak hemen okumadan Tayfun Bey’le bir kafede buluştuk. “Kerr” ile ilgili değil de daha fazlaca sinema, sanat ve hayat hakkında uzunca sohbet ettiğimizi hatırlıyorum. Bildiğimiz manada bir audition değildi; o gün role dair bir okuma, deneme vb. bir şey yapmadık. Tayfun Bey’i beni sinemasında oynatmaya ikna eden şey neydi bilmiyorum lakin o birinci sohbette kurabildiğimiz ortak lisan, beni sinemada yer almaya ikna etmeye yetti.
– Canlandırdığınız karakter daima bir arayış ortasında olan, karşısına çıkan her yeni kişi ya da yerle birtakım şeyleri bir daha keşfeden ya da anlamaya çalışan biri. bu biçimde bir karakteri canlandırmak bir oyuncu için zorlayıcı da olabilir. Siz nasıl bir tecrübe geçirdiniz?
normal olarak oynadığım karakterin zorlayıcı tarafları vardı; fakat sizin de soruda çok gerçek biçimde tanım ettiğiniz üzere, karakter “sürekli arayış arasında” ve “her yeni kişi ve yerle kimi şeyleri bir daha keşfediyor”. Bunlar hem de bir oyuncunun sahnede ya da kamera önünde yapması gereken şeyler; yani ortasında bulunduğu durumu gözlemek, anlamaya çalışmak ve rol arkadaşlarını dinlemek. Bu açıdan baktığımda işimin kolay olduğunu da söyleyebilirim. Oyuncu olarak yapmam gerekenlerin bir kısmını (rol arkadaşını dinlemek ve her yeni şeye açık olmak gibi) yerine getirdiğimde karakterin gerekliliklerinin bir kısmını de yerine getirmiş oluyordum. kimi vakit, biz oyuncular epeyce konuşan, epey eyleyen karakterler oynadığımızda sanatımızın değerli bir modülü olan durmayı ve dinlemeyi unutuyoruz. Lakin bu karakter az konuştuğu ve oldukcaça dinlediği için bu rol bana bunlar üzerine çalışma fırsatı verdi; çalışma mecburiliği getirdi de diyebiliriz. Karakterin az konuşmasının yanı sıra Tayfun Bey’in oyunculardan beklentisi de daha minimal bir oyunculuk olduğu için çekim süreci boyunca küçük ayrıntılar üzerinde ince ince çalışmaya çabaladım. Oyunculuk maceramda değerli bir durak olarak görüyorum o yüzden “Kerr”i.
‘FİLM İNSANIN TEMEL DEHŞETLERİNİ ELE ALIYOR’
– “Kerr” kuvvetli bir Türkiye alegorisi sunuyor bir yandan da. Sinema sizce memleketi hangi taraflarıyla yansıtıyor ve tuttuğu bu ayna ne kadar gerçekçi?
Filmde varolan, adaletsizliğin olağanlaşması, sıkıyönetim uygulamaları vb. birfazlaca tema, Türkiye’yi imliyor ne yazık ki. ötürüsıyla biroldukca öteki okumaya imkan sunmasının yanı sıra sinemanın bir Türkiye alegorisi olarak okunmaya açık olduğu bir gerçek. Hem romanda hem sinemada bilhassa karakol, savcılık, morg vb. devlet dairelerinin tasvirinde Türkiye fotoğrafının epey âlâ çizildiğini düşünüyorum. Lakin bir Türkiye portresi çıkarmak, sinemanın birincil hedeflerinden biri mi, emin değilim. Sinemanın insanın temel dehşetlerini ele alması bağlamında varoluşsal bir okumaya ve aslında biroldukca diğer okumaya da açık olduğunu düşünüyorum -ki bir yapıtın farklı okumalara açık olması, onun büyük bir eser olmaya yaklaştığının işaretlerinden biri bence. Karakteri canlandırırken oyunumu rastgele bir alegori üzerinden kurmadığımı da belirtmeliyim.
-Netflix dizisi “Uysallar”da da kısa ancak hayli değerli bir rolünüz var. Nasıl bir tecrübe oldu “Uysallar” sizin için?
“Uysallar” yayın tarihiyle olmasa da çekim tarihi itibariyle yer aldığım birinci dizi. Tiyatroda ve oynadığım bağımsız sinemalarda oyunumu daha düzgün hale getirmek için mümkün olduğu kadar epeyce prova yapmaya alışkın bir oyuncuyum. Bölümün koşulları niçiniyle dizilerde bunun pek mümkün olmadığını duyuyordum daima. “Uysallar”da bunun bu biçimde olmadığını, kaideler elverdiği ölçüde büyük bir titizlikle çalışıldığını ve bunun da sonuca yansıdığını düşünüyorum. Bu manada, dizi dalına “Uysallar”la adım atmak, benim açımdan büyük bir talihti. Düzgün bir senaristle; işini epey seven, oyuncuya ve oyuna yakın ilgi gösteren bir direktörle ve oyunculuğuna hayran olduğum Öner Erkan’la çalışmaktan ve biroldukça öteki pahalı oyuncuyla tıpkı projede yer almaktan dolayı fazlaca memnunum.
Okumaya devam et...