Konya’da Türk tarihine ışık tutacak keşif: ‘Türk’ isminin geçtiği yazıt keşfedildi

celikci

Yeni Üye
Karatay ilçesi Yağlıbayat Mahallesi’ndeki Savatra Antik Kenti’nde Selçuk Üniversitesi tarafınca Doç. Dr. İlker Işık’ın başkanlığında yürütülen hafriyat çalışmaları sırasında, Anadolu’da birinci kere Türk ibaresinin yer aldığı bir yazıt bulundu.


Kazı lideri Doç. Dr. Işık, “Yazıt, Savatra Antik Kenti’ne ilişkin bir kaleden getirilmiş. Bu kale, Bizans periyoduna kadar kullanılagelmiş. Mimari kesimine baktığımız vakit Bizans periyodu templon payesi. Dini yapılar içesinde bulanan bir mimari öge bu. Dönemsel açıdan baktığımızda milattan daha sonra 10’uncu 11’inci yüzsenelera denk geldiğini düşünüyoruz. tıpkı vakitte içerik olarak baktığımız vakit İslam öncesi Türklere ilişkin olan bir yazı olarak da karşımıza çıkıyor. İslam öncesi Hristiyanlaşmış olan Türklerin, burada varlığını ortaya koyan bir emare bu. Dönemsel olarak baktığımızda da Bizans periyodu diyebiliriz” dedi.


ANADOLU’DA BULUNAN BİRİNCİ TÜRK YAZITI

Keşfedilen yapıtın şimdiye kadar Anadolu’da bulunan birinci Türk yazıtı olduğunu söz eden Doç. Dr. İlker Işık, “Türkopol yazısının bulunması bizim için epey kıymetli. Türkopol, Türkçe karşılığı olarak Türkoğlu demek. Anadolu’da bu türlü bulunan birinci yazıt niteliğinde. Değeri açısından da şu biçimde söyleyebiliriz; 1071 öncesi İslam sancağının Türkler tarafınca buraya getirilmedilk evvelki evresinde Hristiyanlaşmış Türklerin burada varlığını gösteren bir kanıt bu. Bizans orduları içerisinde lejyon birlikleri içerisinde yer alan Türk askerlerinin burada varlığını kanıtlayan kıymetli bir gösterge, bu açıdan hem Türk isminin yer alması, birebir vakitte onların bu vakitte burada konuşlandığını, Savatra Antik Kenti ve etrafında varlığının tespit edilmesi bizim açımızdan hayli önemli” diye konuştu.


‘SAVATRA FARKLI KÜLTÜRLERİN BİR ORTAYA GELDİĞİ BİR YER’

Savatra Antik Kenti’nin kıymetinden bahseden Doç. Dr. Işık, şöyleki devam etti:

“Burası askeri bir garnizon bölgesi. Bozdağ Ulusal Parkı, Altınekin ilçesinden Karatay hudutlarına kadar devam eden kuzey-güney doğrultulu bir saha. Biz burada 6 yıl boyunca bir yüzey araştırması yürüttük. Bu çalışmalar sırasında bizim için en kıymetli göstergelerden birisi buranın bir askeri garnizon çizgisinin olması. Konya’nın doğu sonunu içeren ve bir tampon görevi bakılırsan bu bölge hem asayişi sağlamak birebir vakitte geçen ticaret kafilelerinin buradaki güvenliğini sağlamak için yer alan birfazlaca yerleşim alanıyla dolu. Bundan dolayı da farklı kültürlerin bir ortaya geldiği bir yer demek mümkün. Stratejik manada değerli yolların yer alması, askeri karargahların bulunması açısından da natürel ki burası değerli bir saha.”


‘RUNİK ALFABESİYLE YAZILMIŞ DUA VE ŞİFA METNİ BULDUK’


Yazıtın bulunduğu bölgede araştırmalarını ağırlaştırdıklarını ve 2 farklı yazıtla daha karşılaştıklarını anlatan Doç. Dr. İlker Işık, “Türkopol yazısını bulduktan daha sonra olağan ki bizim için çalışmalar derinleştirildi. Bölgede Türklere ilişkin öteki bir bulguyla karşılaşabilir miyiz, diye çalışmalarımızı bu alanda ağırlaştırdık ve 2 adet runik alfabesiyle yazılmış yazıtla karşılaştık. Bu yazıların dua metni biçiminde olduğunu düşünüyoruz. Bu bahiste Cengiz Saltaoğlu’ndan dayanak aldık. Onun yapmış olduğu transkripsiyona nazaran hastalığın uygunlaştırılması konusunda bir şifa metni olduğunu düşünmekteyiz. Bu çalışmaların ilerletilebilmesi için evvela epigrafik manada çalışmaların geliştirilmesi lazım. Türkoloji manasında, bu alanda gelişmiş olan bilim insanlarının yer alması bizim için hayli değerli. Akademik yer altında bunların çevirisinin, epigrafik çalışmalarının yapılmış olması, bunların dönemsel manada niteliklerinin ve devirlerinin tespit edilmiş olması açısından Türkoloji uzmanlarının arttırılması bizim açımızdan fazlaca âlâ olur” dedi.


‘TARİHSEL MANADA BİRÇOK BULGU İÇERİYOR’

Doç. Dr. Işık kelamlarını şöyleki tamamladı:

“Bölgenin ne kadar değerli olduğunu biz tespit ettikten daha sonra Konya Büyükşehir Belediyesi ve Karatay Belediyesi’nin dayanaklarıyla burada bir çalışma yürütmeye başladık. Sayın Hasan Kılca’nın dayanaklarıyla de 2021 yılından itibaren müze başkanlığında çalışmalarımıza başladık. Bu yıl da Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Savatra Antik Kenti’nde birinci hafriyat çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bölgenin stratejik manada kıymetli bir saha olması, tarihî manada biroldukça bulguyu içermesi, farklı kronolojilere hizmet edecek emareler içermesi açısından Savatra Antik Kenti’nde hafriyat çalışmalarını biz de temenni ettik ve bakanlığımızın müsaadesiyle başladık.”

Okumaya devam et...