Lozan’a giden çiftin meskeni

celikci

Yeni Üye
Cumhuriyetin 99. yılını kutladığımız günlerde İnönü Vakfı İdare Şurası üyesi, genç meslektaşım Zeynep Bilgehan’dan bir davet aldım: “İçinde bulunduğumuz 2022 yılı, Lozan Konferansı’nın açılışının 100. yılı. Pembe Köşk’te her yıl Cumhuriyet Bayramı münasebetiyle açılan standın bu seferki teması da “Lozan Barış Antlaşması’nın 100. Yılı” oldu.

1 Kasım 2022’de sizi İnönü Vakfı Lideri Özden Toker’in özel rehberliğinde sergiyi ziyaret etmeye, kuruluş yıldönümünde Cumhuriyetin temelinin atıldığı odalarda birlikte dolaşmaya, Atatürk ve İnönü’den kalma nesneleri izlerken Özden Toker’den anılarını dinlemeye, akabinde da sohbete davet ediyoruz.” Davet metni o kadar içten ve hoş ki sizinle de paylaşmak istedim. Ne yazık ki özel niçinlerle bu hoş davete katılamadım. Ancak 10 Kasım’da Ankara’da olarak bir taşla üç kuş vurdum: Mevt yıldönümünde Atatürk’ün mozolesindeydim, 33. Ankara Sinema Şenliği kapanışına katıldım ve Özden Toker rahatsız olsa da kızı CHP eski milletvekili Gülsün Bilgehan ile buluşarak Pembe Köşkü gezdim.

Gülsün Bilgehan ile İnönü’nün portresi önünde.

KENDİ PARASIYLA

İsmet İnönü, Mustafa Kemal’in en yakın silah arkadaşı, Cumhuriyetin kuruluşunda ve ülkeyi yönetmede de yoldaşı. Ankara’ya yerleştikleri vakit kendi parasıyla Çankaya’da küçük bir bağ konutu ve bahçesini satın alıyor, oraya bu köşkü yaptırıyor, eşi Mevhibe Hanımefendi ile taşınıyorlar. Büyüklük açısından mütevazı sayılabilecek köşk, ahşap personelliği, tavanlarının birer sanat yapıtı olması, günümüze kadar gelmiş şık mobilyaları ve en kıymetlisi, başta Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere konukları, tanıklık ettiği sohbetleri, hayat ötürüsıyla epey büyük kıymet taşıyor. Ailenin uzun mühlet yaşadıktan daha sonra müze haline getirdiği ve bahçede yapılan konutlara yerleştiği köşkü birinci sefer geziyorum. Lozan Konferansı temasıyla bir daha ziyarete açılan köşkte İsmet İnönü’nün konferans sırasında eşiyle mektuplarından davetiyelere, konferansa katılanların kartvizitlerine, oradaki kıyafetlerine kadar bir epey şey sergileniyor. İsmet İnönü, heyetin başında konferansa giderken yalnızca 39 yaşında. Evvel yalnız gidiyor, daha sonra Mevhibe Hanım da ona eşlik ediyor. Otel paraları devletten ancak yiyecek içecek dahil, kalan masrafları kendileri ödüyorlar! İnönü’nün ve Mevhibe Hanımefendinin birbirlerine yazdıkları mektuplardaki zarafet, hele kıyafetleri hayranlık uyandırıyor. Konferansın tarihi ehemmiyeti ve tartışılan unsurları bu yazının konusu değil. Misak-ı Ulusal hudutlarının kabul edildiği bu konferansın unsurları de. Ben, köşkün küçük fakat fazlaca bedelli ve şık şıklığına, Gülsün Bilgehan’ın “Paşadedem” diye paylaştığı anılarına, Atatürk’ün sık sık onurlandırdığı yemek masasının dekoruna hayran kalıp Özden ve Ülkü’nün üst katta oyun oynamaktansa merdivenlere oturup Atatürk’ün kendilerini çağırıp sevmesini beklemelerini gözümde canlandırırken heyecanlandım. Bütün bu yaşananlar şimdiki yaşananlardan o kadar farklı ki…

Okumaya devam et...