Marmara’da tehlike çanları: İstilacı çeşitler her an gelebilir

KimDemis

Aktif Üye
Global ısınmayla birlikte denizlerdeki canlıların çeşidinde ve hayat alanlarında büyük değişimler görülmeye başlandı. Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla bir arada de Doğu Akdeniz’de daha evvel bu sularda rastlanmayan yeni tipler ortaya çıktı.


Doğu Akdeniz’de her geçen gün çoğaldığı ve mahallî biyoçeşitliliği tehdit etmeye başladığı tespit edildi. tıpkı vakitte, istilacı cins olarak tabir edilen bu deniz canlılarının Doğu Akdeniz üzerinden Ege Denizi’ne de ulaştığını ve burada da yayılım gösterdiği belirlendi. Uzmanlar ise istilacı tiplerin bir daha sonraki adresinin Marmara Denizi olabileceğini ve bu biçimde bir durumun Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliğin kaybedilmesine yol açabileceğini söylemiş oldu.


Mevzu ile ilgili konuşan İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, ekosisteme yabancı çeşitlerin girmesinin son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağını belirterek, bu bağlamda alınabilecek tedbirlerden bahsetti.


Akdeniz ve Ege’de görülmeye başlanan istilacı tiplerin Marmara’ya girmesi halinde yaşanacakları anlatan Prof. Dr. Saadet Karakulak, “Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla uygun ortam bulunduğunda yeni çeşitlerin görülmesi mümkün. Şu an 63 balık çeşidinin Akdeniz’e girdiği ve Akdeniz’den Ege Denizi’ne yayıldığının kaydı yapılmış. Şu an Marmara Denizi’ne Ege ve Akdeniz’den gelmiş yaklaşık 10 balık çeşidinin giriş yaptığı kaydedildi. İleride de şayet su sıcaklıkları artıyorsa, onlar için uygun ortam var ise, yeni çeşitlerin gelmesi de mümkündür. İstilacı çeşitlerden en çok konuşulanı balon balığı ve aslan balığı. Balon balığının da 10 yıl evvel Çanakkale Boğazı’ndan kaydı verildi. Ama şu an Marmara Denizi’nde yayılım göstermedi. Lakin bu olmayacağı manasına gelmiyor. esasen Marmara çeşitliliğinde insan baskısı fazla, biyoçeşitlilikte önemli azalmalar var. Yeni çeşitlerin girmesi ve onların çoğalması kendi biyoçeşitliliğimiz açısından önemli sorunlara yol açabilir. Şayet ekosisteme yabancı çeşitler girerse Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliği kaybedebiliriz. Gerekli tedbirler alınmazsa Marmara Denizi’ni büyük bir tehlike bekliyor” dedi.


Prof. Dr. Saadet Karakulak, yabancı tiplerin ekosisteme girmesini engellemek için alınması gereken tedbirlerden bahsederek, “bu biçimde durumlarda kesinlikle ekosistemin yeterli izlenmesi lazım. Ekosistemde yeni bir çeşit tespit edildiğinde onun çoğalmadan ekosistemden alınması, avcılığının yapılmasının teşvik edilmesi gerekiyor. Her bir cins Süveyş Kanalı’ndan değil, geminin balans sularıyla da giriş yapabilir. Geminin balans sularıyla her cins canlının, yavru bireyinin, erginin gelmesi mümkündür. Daha evvel bunlar yaşandı. Geminin balans sularıyla Karadeniz’e gelen bir taraklı medüz, hamsi stoklarının çöküşüne yol açtı. Tıpkı biçimde 1950’li senelerda bir geminin balans sularıyla gelen deniz salyangozu, Karadeniz’deki midyelerin azalmasına yol açtı. Kesinlikle balans sularının denetim edilmesi ve kendi karasularımızda boşaltılmasının önlenmesi lazım” tabirlerini kullandı.


Öte yandan, Marmara Denizi’nde balık tutan vatandaşlar da istilacı çeşitlerin kendilerini endişelendirdiğini söylemiş oldu. Bu çeşitlerin Marmara’ya girmesi halinde balık çeşitliliğinin olumsuz etkileneceğini düşünen vatandaşlar, yetkililerin tedbir alması gerektiğini lisana getirdi.


Unkapanı Köprüsü’nde balık tutan Mehmet Ünye isimli vatandaş, “Bu sene görmedik. Geçen sene tek tük çıktı. Balon balığı vardı. çabucak hemen başkaları gözükmedi. Başka balıkların üremesi biter, sonlanır. İstila eder sarfiyat. İstavrit yok olur, çinekop yok olur. Öteki bütün balıkların yavaş yavaş kuşağı tükenir” dedi.


Galata Köprüsü’nde balık tutan Yalçın Ulu isimli bir vatandaş ise, “esasen Marmara şu anda can çekişiyor. Daha evvel bir sürü balık çeşidi vardı lakin var olan balıkların yüzde 80’i şu anda yok. Bir de o girerse şu an var olan istavrit, mezgit büsbütün yok olur. Tahminen bir tek kefal kalır. O yüzden İnşallah bu tarafa gelmez diyelim” diye konuştu.