Prof Dr. İsa Eşme, Yükseköğretim Kurumları Sınavı’ndaki yeni kararları yorumladı

celikci

Yeni Üye
Ortaokul detaylarıne bile sahip olamayanları üniversiteye alıp gerçek lise mezunlarıyla tıpkı sınıfta okutacaksınız. Bir tek fizik sorusu çözemeyenleri fizik kısmına yerleştireceksiniz. Dersin hocası ister istemez seviyeyi zayıf öğrencilere göre belirler. Hem seviye aşağıya iner tıpkı vakitte konularda ilerlemeniz mümkün olmaz. Dört süreci bile bilmeyene hangi mühendislik eğitimini vereceksiniz? 180 sorudan 3-5 soru çözebilenler 90-100 soru çözenlerle nasıl rekabet edecek?

Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) baraj puanı uygulamasının kaldırılması ve imtihan mühletinin uzatılması ne manaya geliyor? Her imtihana giren tercihte bulunabilecek ve daha sonrasında da üniversiteye girebilecek mi?

Çok düşük puanlarla üniversiteye yerleşenler tıp, hukuk üzere “Başarı Sırası Barajı’’ bulunan programlara geçiş yapabilecek mi? Bu hususları eski YÖK Lider Vekili Prof. Dr. İsa Eşme’yle konuştuk.

İsa Eşme

– YÖK sizce barajı niye kaldırdı? 2021 YKS daha sonrası yaklaşık 300 bin boş kontenjan kaldı. Maksat bu kontenjanları doldurmak mı sizce?


İsterseniz evvel, teknik bir husus olan baraj puanı ile ilgili kısa bilgi verelim. ÖSYM tarafınca yapılan merkezi sistem, adaylarda bulunması gereken taban bilgi ve yeteneğe sahip olanları belirleyebilmek için baraj puanı uyguluyor. Ortaokul seviyesindeki ayrıntıları kapsayan TYT için baraj 150 puandı, 120 sorudan 13-14 neti olanlar barajı aşabiliyordu. Lise ayrıntılarını kapsayan AYT için 180 puan olan barajı aşmak için 16-17 net soru çözmek kafiydi. her insanın anlayacağı lisanla bunun pratik manası şudur: Önlisansa yerleşmek için 10 üzerinden 1 alanlar, lisans için 2 alanlar başarılı görülüyordu. Artık yapılan, aslına bakarsanız fazlaca düşük olan bu barajın kaldırması, ortaokul yeterliliği kazandırılamamış çocuklarımıza üniversite kapısının açılmasıdır. Geçen yıl, 2,5 milyona yakın adayın yüzde 32’si TYT barajını geçememişti. AYT Sayısalda da 140 bin adayın yüzde 52’si yani yarıdan fazlası 180 barajını geçememişti. Bu olağan olarak epey zayıf bir karne. Ancak bu karne aslında çocuklarımızın değil, eğitim sistemimizin karnesi.

Artık asıl sorunuza geçelim, YÖK barajı niye kaldırdı? Baraj, üniversite giriş imtihanlarında 1 milyona yakın adaya yükseköğretimin kapılarını açmak için kaldırıldı. bu biçimdece hem her yıl 200 bini aşan boş kontenjanlar dolacak hem üniversite önündeki yığılma azalacak tıpkı vakitte genç işsizlerin sorunu 4-5 yıl ötelenerek iktidardaki politikler bundan puan alacaktır.

– Baraj kaldırılmakla üniversite imtihanlarına giren herkes tercihte bulunabilecek mi?

Bir adayın puanının hesaplanabilmesi için 0.5 net soru çözmesi kâfi. İstatistik kurallarına göre rastgele işaretlenen sekiz sorudan iki gerçek sonuç çıkacağına bakılırsa, imtihana giren çabucak herkes önlisans ve lisans programlarına yerleşmek üzere tercihte bulunabilecek. bu biçimdece 120 sorudan yarım neti olanlar bile bilhassa kontenjanları dolmayan vakıf üniversitelerine ve devlet üniversitelerinin temel bilimler kısımlarına girebilecekler.

EK MÜDDET İŞE FAYDA MI?

– YÖK Lideri tercihte rekabet olacağını söylemiş oldu. Bu nasıl olacak?


Kim kiminle rekabet edecek? Rekabet, muvaffakiyet seviyeleri yakın adaylar içinde olur. 180 sorudan 3-5 soru çözebilenler 90-100 soru çözenlerle nasıl rekabet edecek?

– Alınan kararla imtihan mühleti de artırıldı. İmtihan mühletleri neye nazaran ve nasıl belirleniyor? Mühlet artırımı adayın işine yarayacak mı?

İmtihan mühletleri fazlacatan seçmeli imtihanın ana unsurlarından biridir. Merkezi imtihanın 1974’ten beri devam eden uygulamalarına göre TYT seviyesindeki imtihanlar için soru başına yaklaşık bir dakika, AYT seviyesindekiler için bundan biraz fazla müddet verilir. yıllardır uygulanan bu kurala göre TYT’de 120 soru için verilen 135 dakika bile fazlaydı. Temel ölçme prensiplerine bakılırsa belirlenen bu mühlet uzatılarak artık 165 dakikaya çıkarıldı. bu biçimdece hem imtihanın ana prensiplerinden biri yok ediliyor tıpkı vakitte gereğinden çok mühlet verilerek öğrencinin yanındaki arkadaşlara bakıp kopyaya yeltenmesi adeta teşvik edilmiş oluyor. Bunun öğrenci başarısına da tesiri olacağını düşünmüyorum.

– Üniversitelere girişte barajın kaldırılması yükseköğretim sistemine kısa ve uzun vadeli tesirleri neler olabilir?

YÖK’ün barajın kaldırılmasına yönelik sonucu, yarım asrı bulan merkezi imtihan sisteminin şimdiye kadar alınan en radikal kararlarından biri. Düşünün, bir aday, testleri hiç okumadan doldursa, yarım net soruyla iki ve dört yıllık programları tercih edebilecek. Bırakın liseyi, ortaokul yeterliliğini bile alamamış adaylar bilhassa kontenjanları boş kalan vakıf üniversitelerine, Devlet üniversitelerinin fizik, matematik üzere temel bilimler kısımlarına yerleşebilecek. Biliyorsunuz 2001 yılında meslek lisesi mezunlarının iki yıllık meslek yüksekokullarına yerleşmelerinde imtihansız geçiş uygulaması getirilmişti. Bu uygulama hem meslek liselerindeki eğitim için hem meslek yüksekokulları için yıkıma yol açtı, eğitim kalitesi adeta yok oldu. 2016 yılında bu uygulama kaldırıldı, olumlu yansımaları çabucak görüldü. Artık YÖK, barajı kaldırmakla imtihansız geçişi tıpkı vakitte kapsamını da genişleterek dolaylı yolla geri getirmiş oldu. Bu uygulamanın, gerek yükseköğretimde gerekse ortaöğretimde yol açacağı hasar daha büyük olacaktır.

HUKUK VE TIP BARAJLARI

– Pekala, hukuk, tıp üzere kimi kısımlar için muvaffakiyet puan barajları var, bunlar bir garanti değil mi?


Evet, Sayın Yekta Saraç’ın başkanlığı periyodunda YÖK 2017 ve 2018 senelerında, tıp, hukuk, mühendislik ve öğretmenlik üzere değerli bulunan kimi programlar için “Başarı Sırası Barajı” getirmişti. Bu fazlaca yerinde bir karardı. Üç yıldır muvaffakiyetle uygulanıyor. Lakin giriş imtihanındaki barajın kaldırılmasıyla bu pürüz dolaylı yollarla aşılabilir.

– Yani epeyce düşük puanla üniversiteye girenler bu kısımlara girebilir mi? Bu nasıl olur?

Şöyle olur. Çok düşük puanla iki yıllık adalet yüksekokullarına girenler, dikey geçiş imtihanlarıyla hukuk fakültelerine geçebilirler. Bu geçişlerin kontenjanları arttırılarak baraj etkisizleştirilir. Birebir biçimde MYO’ların teknik programlarından mühendislik fakültelerine geçilebilir. Kimi alanlarda öğretmenlik 3-5 aylık formasyon eğitimine indirgendi. Bu yolla da öğretmenlik programları için getirilen muvaffakiyet sırası barajı basitçe aşılabilir.

– Bütün bunlar yükseköğretimde verilen eğitimin niteliğini etkilemez mi?

olağan olarak tesirler. Bu uygulama hem yükseköğretimde hem ortaöğretimde büyük hasara yol açacaktır. Siz, ortaokul detaylarıne bile sahip olamayanları üniversiteye alıp gerçek lise mezunlarıyla birebir sınıfta okutacaksınız. Bir tek fizik sorusu çözemeyenleri fizik kısmına yerleştireceksiniz. Dersin hocası ister istemez seviyeyi zayıf öğrencilere nazaran belirler. Hem seviye aşağıya iner birebir vakitte konularda ilerlemeniz mümkün olmaz. Dört süreci bile bilmeyene hangi mühendislik eğitimini vereceksiniz? Kimse kimseyi kandırmasın. Bu eğitim siyasetiyle geleceğin Türkiye’sinde nitelikli mühendis, hekim, hukukçu, öğretmen ve orta eleman bulamayız. Bu hasarı düzeltmek için on yıllarımızı harcamak zorunda kalırız, bunları nazaranbilmek için yüksek öngörüye gerek yok.

Okumaya devam et...