Tabiat yok olursa hayat da yok olur

celikci

Yeni Üye
2009’un olay sineması Avatar neden toplumsal bir olaya dönüştü, nasıl çağının simgesi oldu? Politik, toplumsal, kültürel, felsefi tartışmaları içeren sinema beklenmeyen bir boyuta ulaştı, toplumların düşlerini, hasretlerini, dehşetlerini, bilinçsizliklerini ortaya serdi.


Savaş yanlısı Amerikalılar sinemada Vietnam, Irak savaşları eleştirisi, Amerika ve asker aksisi bir yaklaşım gördüler. Avatar düşleri, tutkuları tetikleyerek izleyiciyle özel bir bağ kurdu. Pandora öylesine büyülü, eşsiz bir gezegendi ki, James Cameron öylesine alımlı, ülkü bir hayat biçemi sunuyordu ki herkes buna gıpta etti. Çevrebilimsel, savaş aksisi iletisi genel bir kaygının masalsı uzantısıydı.


Yönetmen, Amerikan kültüründe, Conrad, Thoreau üzere muharrirlerin romanlarında var olan bir efsanenin, etraf mitinin kökenlerine indi. Öteki bir Amerikan miti western’le çarpışan bu mitte üstün, eril teknoloji tabiata ve anatanrıçaya tapan uygarlığı hegemonyası altına almak ister.


“Çevrebilimsel problemler sinemada para kazandırmıyor. Gençliğimden beri tabiat daima başımı kurcalar. İnsanlığın teknolojiyle kurduğu münasebet, bunun etrafa yaydığı ziyanlar beni ürkütüyor” diyen Cameron, Avatar 2: Suyun Yolu’nda (2022) tabiatın gücünü, ekosistemin değerini vurguluyor. Jake Sully ile Neytiri çocuklarıyla bir arada Pandora’da keyifli bir ömür sürmektedir.


Dünya’daki kaynaklar tükendiği için Amerikan hükümeti Navi isyanını başlatan Jake’i öldürüp gezegeni ele geçirmesi için Pandora’ya üstün teknolojiyle donatılmış özel tim gönderir. Üstelik bu kere düşman Navi vücudunda özel eğitilmiştir. Halkını tehlikeye atmak istemeyen Jake ailesiyle birlikte suyun altında ve üstünde yaşayan resif halkı Metkayina’lara sığınır. Orman halkı Navi’ler metaforik manada vicdanı, insanın ortasındaki güzelliği, askerler, balina avcıları berbatlığı simgeler.


Denizaltı imajları akışkandır, büyüleyicidir, renkler parlak ışıltılıdır. Orman ve su halkının el, tırnak, yüz, kirpik, dudaktaki tüy bilgileri direktörün ne kadar titiz, detaycı olduğunu gösterir. Görünümler düşseldir, fevkaladedür. Karakterlerine can veren oyuncularından övgüyle kelam eder Cameron. birinci Avatar’ın aktörleri Sam Worthington, Zoe Saldana, Sigourney Weaver, Stephen Lang, Giovanni Ribisi’yle birlikte yeni takımda Kate Winslet, Cliff Curtis var.


Balina avcılarının beşerden daha zeki, hassas olan balinaları avlayıp öldürmeleri kaçak avcılara, askerlerin ormanları, meskenleri bombalayarak yakması Amerika’nın Kızılderili, siyahi soykırımlarına, Vietnam, Irak savaşlarına, sömürgeciliğine göndermelerdir. “Öldürmek daha fazlaca vefat getiriyor” diyen Jake’le Cameron savaş aykırısı iletisini apaçık iletir.


Terminatör’de nükleer tehdidi, Titanik’te kesin sanılan teknik bilgilerle tabiatın gücü içindeki çatışmayı anlatan sinemacının Avatar serisi başka sinemalarının uzantılarıdır. On üç yıl daha sonra Avatar 2’yi daha gelişmiş sinema teknolojisiyle çeken usta, Sony’nin 3d stereoskopik Venice kameralarıyla çalıştı. Tabiatın, okyanusların, suyun epeyce kıymetli olduğunu, insanoğlunun onlara derin bir tinsellikle bağlı olduğunu daima hatırlatan James Cameron tabiat, hayvanlar, okyanuslar ölürse hayat da bizler de ölürüz diyor.

Okumaya devam et...