Türkiye’de konuşan mezar bulundu: İkramlarıyla bir arada gömülmüş

KimDemis

Aktif Üye
Anadolu’da, İstanbul haricinde Roma İmparatorluğu’na 46 yıl başşehirlik yapan tek kent olma özelliği taşıyan İzmit (Nikomedya), Kocaeli Müze Müdürlüğü’nün kıymetli çalışmalarıyla bir daha ayağa kaldırılıyor.


Kıymetli kültür miraslarının bulunduğu İzmit’te, Anadolu’da birinci kere ’imparatorun koruyucusu’ unvanını taşıyan bir lahit keşfedildi. İzmit Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (İSU) bulunduğu alanda, 2017-2019 yılları içinde bir binanın temel inşaatı sırasında arkeolojik maddi kültür kalıntılarına rastlandı. Kocaeli Müze Müdürlüğü başkanlığında yapılan kurtarma kazılarında ise 37 mezar tespit edildi. Mezarlar üzerinde yapılan çalışmalarda, 4’ü yazılı olmak üzere 5 lahit olduğu belirlendi.


Lahdin üzerine bu satırlar kazılı
Marmara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hüseyin Sami Öztürk eşliğinde yapılan bilimsel çalışmalarda, Latince yazılı lahitlerden birinin İmparator Diocletianus’un muhafazası Tziampo’ya ilişkin olduğu tespit edildi.


Nikomedya ve Roma tarihi için ehemmiyet taşıyan lahdin üzerinde ise “Ben 50 yıl yaşadım. Bu mezara oğlum Severus veyahut da eşim haricinde öteki hiç kimsenin gömülmesine müsaade vermiyorum. 9 yıl süvari, 11 yıl ordinaryüs ve 10 yıl protector (koruyucu) olarak askerlik yaptım. Şayet birisi bu mezara bir diğerini gömmeye cüret ederse, Fiscus’a 20, kent kasasına 10 follis ödeyecektir” satırları yer alıyor.


“Dünyada bir ilk”
Lahdin kıymetli bir miras olduğunun altını çizen Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, “Lahit yalnızca içerdiği yazıtta gelen bilgilerle değil, beraberinde in-situ biçimde bulunmuş iki iskelet ve küçük buluntularıyla pek büyük bir kıymet taşımaktadır. Çünkü şimdiye kadar bilinen Roma imparatorlarının muhafazalarına ait yazıtlar, rastgele bir diğer maddi kalıntı içermeden günümüze gelmişlerdir. Birinci kez bir imparator muhafazasına ilişkin yazıt; lahit ortasında iki iskelet ve mezar armağanlarıyla birlikte bir bütün olarak günümüze ulaşmıştır. Bu manada Tziampo Lahdi, bu alanda dünyada bir birincidir. Bu lahdin ve lahit etrafındaki nekropol alanının günümüze sağlam bir biçimde ulaşması bizler için büyük bir şans” dedi.


“Tziampo, belgelenebilen tek imparator koruyucusudur”
İmparator Diocletianus’un ’Yaveri’ olarak da isimlendirilen Tziampo’nun Romanya kökenli olduğunu kaydeden Gedük, “Tziampo, askeri mesleğine süvari olarak başlayıp 9 yıl bu misyonu sürdürdükten daha sonra, ’ordinaryüs’ yani ’yüzbaşı’ rütbesine yükselmiş. 11 yıllık yüzbaşı mesleğinden daha sonra, Tziampo’nun ’protector’ yani ’koruyucu’ unvanı aldığını görmekteyiz. Protector, Geç Roma ordusunun seçkin sınıf askerine verilen pek kıymetli bir unvan. Bu vazife, İmparator Gallienus ile oluşturulmuş olup tam ismi imparatorun koruyucusudur. Şimdiye kadar bilinen ve bu nazaranvi üstüne alan asker sayısı 7 tanedir. Bunlar günümüz İtalya’sından, Hırvatistan’dan, Sırbistan’dan, Cezayir’den ve Arabistan’dan bulunmaktadır.


Tziampo ile birlikte bu sayı 8’e ulaşmış ve birinci sefer Anadolu’da imparatorun koruyucusu unvanı taşıyan bir asker belgelenmiştir. Üstelik Tziampo yalnızca yazıt ile değil, iskeleti ve mezar ikram eşyalarıyla bir arada belgelenebilen şimdilik tek imparator koruyucusudur” sözlerini kullandı.


Turizme kazandırılacak
Nekropol alanının pozisyonuna da değinen Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Nekropol alanı, İzmit Su ve Kanalizasyon Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün bulunduğu alanda yer almaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığımız, Kültür ve Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğümüzün onayları, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin de dayanağıyla alanda üst örtü projesi hazırlandı ve onaylandı. İlerleyen süreçte alanın, ülkenin turizmine kazandırılması hedefleniyor” biçiminde konuştu.


Dünyada bir birinci: Yüzseneler daha sonra kemik ve eşyalarıyla bulundu