mudhaber
Aktif Üye
Ekonomiler yükselen enflasyonla boğuşurken ABD’de uzmanların kriz sinyali olarak gördüğü bir datadan gelen işaretler piyasaları şok etti. ABD’de uzun ve kısa vadeli hazine tahvillerinin getirilerini karşılaştıran getiri eğrilerinin negatife dönmesi ‘ABD iktisadı sakinliğe giriyor’ biçiminde yorumlandı. Pekala bu ne manaya geliyor? ABD iktisadı krize girecek mi? bir fazlaca uzman bu ihtimalin yüksek olduğunu belirtirken bazıları ise o kadar karamsar değil.
Pandemi daha sonrası periyotta ortaya çıkan yüksek enflasyonla boğuşan gelişmiş ekonomiler, artık de merkez bankalarının faiz artırma atılımlarının akabinde yaşanması öngörülen ‘ekonomik durgunluk’ sorunu ile karşı karşıya.
ABD’de tüketici enflasyonunun son 40 yılın en yüksek düzeyine yükselmesinin akabinde ABD Merkez Bankası (Fed) para siyasetini sıkılaştırarak çok ısınan ekonomiyi soğutma istikametinde adım atmıştı. Son görüşmede faizleri 25 baz puan artıran Fed’in bundan daha sonraki ataklarında 50 baz puanlık artışa gidip gitmeyeceği merak konusu.
Rusya ve Ukrayna içindeki savaşın güç fiyatları başta olmak üzere emtia piyasasına baskı yapması da üretici fiyatları üzerinde olumsuz rol oynuyor. Bu niçinle enflasyondaki artış suratının daha da artacak olmasından tasa ediliyor.
Bunun yanında Fed Lideri Jerome Powell da geçen hafta, meblağları denetim etmek için bu biçimde bir adımın gerekli olması halinde merkez bankasının mayıs ayında faiz oranlarını 50 baz puan artırmaya hazır olduğunu söylemişti.
O DATA KORKUTTU
Fed’in daha da şahinleşmesi istikametindeki ihtimal, bir yandan iktisadın soğuyacak olması niçiniyle büyüme varsayımlarını etkilerken başka yandan ABD’de kriz sinyali olarak görülen bir datanın alarm vermesi ekonomistleri korkuttu.
Yatırımcıların ve ekonomistlerin yakından izlediği ve bir sakinlik sinyali olan ‘getiri eğrisi’ndeki durumun ABD iktisadı için tehlikeli bir duruma işaret ettiği görüldü. Zira son 50 yıl içerisinde bu işaretin görüldüğü anlarda ABD iktisadı bir sakinlik yaşadı.
Son gelen bilgilere nazaran, ABD 5 yıl vadeli Hazine tahvili ile 30 yıl vadeli tahvilin faizi içindeki fark son yılların en düşük düzeylerine indi. 10 yıllık ve iki yıllık hazine getirileri içindeki fark da şu anda sıfıra yakın. Getiri eğrisinin aksine dönmesi piyasaların uzun vadede büyümede yavaşlama beklediklerine ve resesyona işaret ediyor.
Kaynak: Refinitiv, Grafik: Financial Times
‘FED ETKİSİZ KALIRSA SAKİNLİK İHTİMALİ GÜNDEME GELİR’
Mevzu ile ilgili hazırladığı bir bilgi notunda değerlendirmelerini aktaran Tera Yatırım Baş ekonomisti Enver Erkan, “Fed, enflasyonla uğraş için faizleri artırmayı gerekli görüyor. Enflasyon beklentilerinin yüksekliği bu olguyu destekliyor. Şayet Fed, siyaset kaynaklı enflasyon olgusunu elemine ederse 40 yılın en yükseğindeki enflasyonun bir ölçü tozunu alabilmiş olacak” dedi.
Lakin Erkan para siyaseti ile enflasyona müdahalenin etkisiz kalması durumda resesyon ihtimalinin de olduğunu belirtti. Erkan, Fed’in müdahalelerine karşın dışsal faktörlerin bu kadar aktif olduğu bir ortamda, enflasyon karşısında etkisiz kalacak bir para siyasetinin iktisattaki tüketim gücünü azaltacağını belirterek fazla olabilecek faiz artışlarının sakinliğe sebep olması ihtimaline vurgu yaptı.
GETİRİ EĞRİSİNDEKİ BİLGİLER NE MANAYA GELİYOR?
Pekala getiri eğrisi nedir?
Getiri eğrisi, rastgele bir vakit diliminde bir yatırım aracının vadeleri ile bu vadelerdeki getirileri içindeki bağın grafiksel tabirini anlatıyor. Uzmanların resesyon ihtimalini gorebilmek için takip ettiği getiri eğrisi ise ABD’nin farklı vadelerdeki hazine kağıtlarının getirileri içindeki farkı izliyor.
Uzun ve kısa vadelerdeki hazine kağıtlarının getirileri içindeki farkın azalması iktisatçılara göre bir sakinlik sinyali. Uzmanlar sağlıklı bir iktisatta kısa vadeli faiz oranlarının uzun vadeli faiz oranlarından daha küçük olması gerektiğini ve getiri eğrisinin eğiminin üst taraflı olması gerektiğini belirtiyor. Bu farkın negatif olması ve eğrinin aşağı taraflı olması, yatırımların azalacağını, bankaların borç vermekte zorlanabileceğini ve iktisadın sakinliğe girebileceğini gösteriyor.
‘FED ÇOKA KAÇACAK’ KAYGILARI TEHLİKEYİ ARTIRIYOR
Erkan notunda, “Enflasyona karşı geç kalmış bir Fed’in çoka kaçabileceği kaygıları resesyon tehlikesinin de daha fazla görülmesine niye oluyor” yorumunda bulundu. 2-10 yıllık yahut 10-30 yıllık tahviller içinde karşılaştırma yaparak bu dataların resesyon eşiğine referans verecek düzeylerde olduğunu hatırlatan Erkan bu durumu şu biçimde anlattı:
“Normal getiri eğrisinde kısa vadeli faiz oranları uzun vadeli faiz oranlarından daha küçüktür ve eğrinin eğimi üst doğrudur. Geçmişte, dengeli bir biçimde aksine çevrilmiş getiri eğrisi, ABD iktisadının 1955’ten beri yaşadığı tüm evvelki resesyonlardan evvel geldi.
Yani bu referans bedelleri 2023 yılında bir resesyon olma ihtimalini gözler önüne seriyor. Fed’in gelecekte enflasyonla uğraşta nasıl hareket edeceği konusu spread hareketi için belirleyici olduğundan, Mayıs ayında faizlerde 50 baz puanlık artış beklentilerinin dikkatle takip edilmesi gerekiyor.
ötürüsıyla, bu eğrinin resesyon olgusunu dışlaması Fed’in enflasyonu denetim altına almasına yahut bunu yapabileceğine dair inanca bağlı olacaktır. Fed şayet faiz oranlarını çok yükseltme muhtaçlığı duymazsa, ekonomik büyüme standart düzeylerde kalabilecektir. Mevcut durumda Rusya’dan kaynaklı etkenlerin hala belirsizlik aralığı oluşturduğunu belirtmek gerek.”
HER UZMAN TIPKI GÖRÜŞTE DEĞİL
Bunun yanında mevcut getiri eğrilerindeki düzeylerin direkt bir sakinlik sinyali olmadığını savunan uzmanlar da mevcut. Kimi yatırımcılar, Fed’in corona virüsü krizi sırasında gerçekleştirdiği büyük tahvil alımlarının getirileri bozması niçiniyle mevcut dataların sakinliğe işaret etme konusunda sağlam bir kaynak olmayabileceğini savunuyor.
İngiliz finans gazetesi Financial Times’ın aktardığına bakılırsa, Kanadalı banka TD Securities’in analistlerinden Gennadiy Goldberg, “Getiri eğrisindeki durum piyasaları endişelendirecek bir faktör lakin bu durum Fed’in pandemi periyodunda gerçekleştirdiği muazzam genişleme programı niçiniyle de bozulmuş olabilir” dedi.
Fed Dünya Sıhhat Örgütü’nün pandemi ilan ettiği Mart 2020’de piyasalarda yaşanan çöküş sırasında finansal piyasalara müdahalesinin bir modülü olarak, ekonomiyi desteklemek için büyük ölçüde tahvili satın almıştı.
Pandemi daha sonrası periyotta ortaya çıkan yüksek enflasyonla boğuşan gelişmiş ekonomiler, artık de merkez bankalarının faiz artırma atılımlarının akabinde yaşanması öngörülen ‘ekonomik durgunluk’ sorunu ile karşı karşıya.
ABD’de tüketici enflasyonunun son 40 yılın en yüksek düzeyine yükselmesinin akabinde ABD Merkez Bankası (Fed) para siyasetini sıkılaştırarak çok ısınan ekonomiyi soğutma istikametinde adım atmıştı. Son görüşmede faizleri 25 baz puan artıran Fed’in bundan daha sonraki ataklarında 50 baz puanlık artışa gidip gitmeyeceği merak konusu.
Rusya ve Ukrayna içindeki savaşın güç fiyatları başta olmak üzere emtia piyasasına baskı yapması da üretici fiyatları üzerinde olumsuz rol oynuyor. Bu niçinle enflasyondaki artış suratının daha da artacak olmasından tasa ediliyor.
Bunun yanında Fed Lideri Jerome Powell da geçen hafta, meblağları denetim etmek için bu biçimde bir adımın gerekli olması halinde merkez bankasının mayıs ayında faiz oranlarını 50 baz puan artırmaya hazır olduğunu söylemişti.
O DATA KORKUTTU
Fed’in daha da şahinleşmesi istikametindeki ihtimal, bir yandan iktisadın soğuyacak olması niçiniyle büyüme varsayımlarını etkilerken başka yandan ABD’de kriz sinyali olarak görülen bir datanın alarm vermesi ekonomistleri korkuttu.
Yatırımcıların ve ekonomistlerin yakından izlediği ve bir sakinlik sinyali olan ‘getiri eğrisi’ndeki durumun ABD iktisadı için tehlikeli bir duruma işaret ettiği görüldü. Zira son 50 yıl içerisinde bu işaretin görüldüğü anlarda ABD iktisadı bir sakinlik yaşadı.
Son gelen bilgilere nazaran, ABD 5 yıl vadeli Hazine tahvili ile 30 yıl vadeli tahvilin faizi içindeki fark son yılların en düşük düzeylerine indi. 10 yıllık ve iki yıllık hazine getirileri içindeki fark da şu anda sıfıra yakın. Getiri eğrisinin aksine dönmesi piyasaların uzun vadede büyümede yavaşlama beklediklerine ve resesyona işaret ediyor.
Kaynak: Refinitiv, Grafik: Financial Times
‘FED ETKİSİZ KALIRSA SAKİNLİK İHTİMALİ GÜNDEME GELİR’
Mevzu ile ilgili hazırladığı bir bilgi notunda değerlendirmelerini aktaran Tera Yatırım Baş ekonomisti Enver Erkan, “Fed, enflasyonla uğraş için faizleri artırmayı gerekli görüyor. Enflasyon beklentilerinin yüksekliği bu olguyu destekliyor. Şayet Fed, siyaset kaynaklı enflasyon olgusunu elemine ederse 40 yılın en yükseğindeki enflasyonun bir ölçü tozunu alabilmiş olacak” dedi.
Lakin Erkan para siyaseti ile enflasyona müdahalenin etkisiz kalması durumda resesyon ihtimalinin de olduğunu belirtti. Erkan, Fed’in müdahalelerine karşın dışsal faktörlerin bu kadar aktif olduğu bir ortamda, enflasyon karşısında etkisiz kalacak bir para siyasetinin iktisattaki tüketim gücünü azaltacağını belirterek fazla olabilecek faiz artışlarının sakinliğe sebep olması ihtimaline vurgu yaptı.
GETİRİ EĞRİSİNDEKİ BİLGİLER NE MANAYA GELİYOR?
Pekala getiri eğrisi nedir?
Getiri eğrisi, rastgele bir vakit diliminde bir yatırım aracının vadeleri ile bu vadelerdeki getirileri içindeki bağın grafiksel tabirini anlatıyor. Uzmanların resesyon ihtimalini gorebilmek için takip ettiği getiri eğrisi ise ABD’nin farklı vadelerdeki hazine kağıtlarının getirileri içindeki farkı izliyor.
Uzun ve kısa vadelerdeki hazine kağıtlarının getirileri içindeki farkın azalması iktisatçılara göre bir sakinlik sinyali. Uzmanlar sağlıklı bir iktisatta kısa vadeli faiz oranlarının uzun vadeli faiz oranlarından daha küçük olması gerektiğini ve getiri eğrisinin eğiminin üst taraflı olması gerektiğini belirtiyor. Bu farkın negatif olması ve eğrinin aşağı taraflı olması, yatırımların azalacağını, bankaların borç vermekte zorlanabileceğini ve iktisadın sakinliğe girebileceğini gösteriyor.
‘FED ÇOKA KAÇACAK’ KAYGILARI TEHLİKEYİ ARTIRIYOR
Erkan notunda, “Enflasyona karşı geç kalmış bir Fed’in çoka kaçabileceği kaygıları resesyon tehlikesinin de daha fazla görülmesine niye oluyor” yorumunda bulundu. 2-10 yıllık yahut 10-30 yıllık tahviller içinde karşılaştırma yaparak bu dataların resesyon eşiğine referans verecek düzeylerde olduğunu hatırlatan Erkan bu durumu şu biçimde anlattı:
“Normal getiri eğrisinde kısa vadeli faiz oranları uzun vadeli faiz oranlarından daha küçüktür ve eğrinin eğimi üst doğrudur. Geçmişte, dengeli bir biçimde aksine çevrilmiş getiri eğrisi, ABD iktisadının 1955’ten beri yaşadığı tüm evvelki resesyonlardan evvel geldi.
Yani bu referans bedelleri 2023 yılında bir resesyon olma ihtimalini gözler önüne seriyor. Fed’in gelecekte enflasyonla uğraşta nasıl hareket edeceği konusu spread hareketi için belirleyici olduğundan, Mayıs ayında faizlerde 50 baz puanlık artış beklentilerinin dikkatle takip edilmesi gerekiyor.
ötürüsıyla, bu eğrinin resesyon olgusunu dışlaması Fed’in enflasyonu denetim altına almasına yahut bunu yapabileceğine dair inanca bağlı olacaktır. Fed şayet faiz oranlarını çok yükseltme muhtaçlığı duymazsa, ekonomik büyüme standart düzeylerde kalabilecektir. Mevcut durumda Rusya’dan kaynaklı etkenlerin hala belirsizlik aralığı oluşturduğunu belirtmek gerek.”
HER UZMAN TIPKI GÖRÜŞTE DEĞİL
Bunun yanında mevcut getiri eğrilerindeki düzeylerin direkt bir sakinlik sinyali olmadığını savunan uzmanlar da mevcut. Kimi yatırımcılar, Fed’in corona virüsü krizi sırasında gerçekleştirdiği büyük tahvil alımlarının getirileri bozması niçiniyle mevcut dataların sakinliğe işaret etme konusunda sağlam bir kaynak olmayabileceğini savunuyor.
İngiliz finans gazetesi Financial Times’ın aktardığına bakılırsa, Kanadalı banka TD Securities’in analistlerinden Gennadiy Goldberg, “Getiri eğrisindeki durum piyasaları endişelendirecek bir faktör lakin bu durum Fed’in pandemi periyodunda gerçekleştirdiği muazzam genişleme programı niçiniyle de bozulmuş olabilir” dedi.
Fed Dünya Sıhhat Örgütü’nün pandemi ilan ettiği Mart 2020’de piyasalarda yaşanan çöküş sırasında finansal piyasalara müdahalesinin bir modülü olarak, ekonomiyi desteklemek için büyük ölçüde tahvili satın almıştı.