BOTR
Yeni Üye
ZELİHA SARAÇ
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı 24 Şubat tarihinden itibaren dünya bu savaşa kilitlendi. 2020 yılı Mart ayından itibaren yaşanan pandemi süreci gerek ticareti gerek ticaret yollarını gerekse iş yapış biçimlerini değiştirdiği bu süreçte iş dünyası; hammadde meblağları, navlun tedarik zinciri, güç fiyatlarını oldukcaça konuştu.
Fakat şu an iş dünyasının bilhassa ihracat, tedarik zinciri, ticaret yolları ve hammadde hususları daha ağır gündeminde. Bu gündemde bir öbür dikkat çeken öge antrepolar oldu.
“Belirsizlik kelam konusu”
Ticaret Bakanlığı datalarına nazaran, Türkiye’de 41 kentte 92 gümrük müdürlüğüne bağlı toplam 1195 antrepo var. Milletlerarası Nakliyat ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD ) İdare Konseyi Lider Yardımcısı Emre Eldener, süreksiz depolama merkezleri ve antrepolarda epey yer olmadığını ve transit yüklerle ilgili stoklama mühletine dair belirsizliklerin olduğunu söz etti.
Başlangıçta Ukrayna krizinin kısa süreceğini düşündüklerini lisana getiren Eldener, “Fakat bu savaş bitse bile mevcut insani yardım ve mal akışının şu anda ağır bir biçimde devam edeceğini gördüğümüzden ötürü, bilhassa süreksiz depolama merkezlerine bundan 2-3 haftaya önceye bakılırsa (transit süreçler için) epeyce daha fazla mal geldiğini görüyoruz. Bunun da artarak devam edeceğini kestirim ediyoruz” diye konuştu.
“Mevzuat değişmeli”
Antrepo alanlarının bu süreçte devreye girebilmesi için, bir yönetmelik değişikliği ile Rusya Ukrayna’ya gidecek malların özel antrepolar üzerinden transit aktarmasının yapılmasına ait bir müsaadenin fazlaca önemli biçimde fayda sağlayacağını düşündüklerinin altını çizen Eldener, “Mevcut kaidelerde bilhassa Ukrayna ve Rusya transit aktarmalarında epeyce sayıda materyal limanlara geldi ve oradan antrepolara aktarılamıyor. Zira transit gereçlerde depolardan aktarma yapılabilmesi için transit gereçte bir alıcının olması gerekiyor. Fakat bu malların Türkiye’de bir alıcısı yok. bu biçimde olunca transit aktarma sadece ve sırf süreksiz depolama yerlerinde yapılabiliyor. Süreksiz depolama yerlerinin de kapasiteleri son derece kısıtlı. Geçmişte Türkiye’de alıcısı olmayan malların özel antrepolardan transit aktarmalarının yapılmasına müsaade verilirken daha sonrasında bu müsaade kaldırıldı ve yalnızca süreksiz depolama yerlerine verildi. Ukrayna ve Rusya’ya gidecek olan transit taşımalarla ilgili sırf Ukrayna ve Rusya özelinde Gümrükler genel müdürlüğü antrepolar rejiminde bir değişiklik yapıp bu ülkelere transit aktarmaların antrepolar üzerinden yapılabileceği hakkında bir karar alabilir. Şayet bu olursa sırf Türkiye’ye önemli ölçüde yeni iş potansiyeli getirmez beraberinde insani manada da epey kıymetli bir adım atmış oluruz. Antrepo rejiminde süreksiz bir süre için yapılacak bir düzenleme iş hacmini fazlaca süratli bir biçimde artıracak, Türkiye’yi de gerçek manada bir aktarma noktası haline getirecektir.” sözlerini kullandı.
“Geçici depolama yetkisi verilmeli”
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) İdare Şurası Lideri İbrahim Burkay ise “Tedarik zincirindeki kırılmayla bir arada üretici firmalarımız hammaddeye ulaşmakta zorluk çekmeye başladı. Firmalarımız pandemi öncesi en az hammadde ve orta malı stoku ile üretim faaliyetlerini gerçekleştirmekte idiler” dedi.
Burkay görüşlerini şöyleki özetledi:
“Ancak ortaya çıkan şiddetli şartlar, Döviz bazında yüzde 100’leri aşan emtia ve hammadde meblağları üretici firmalarımızın daha yüksek ölçülerde stoklar tutmasını gerektirmektedir bu durum antrepolarda da yığılmalara niye olmaktadır. Ülkemizin lojistik imkânlarını ve mevcut konjonktürün sunduğu avantajları en düzgün biçimde yönetmek durumundayız.
Bu kapsamda antrepolarımızın kapasitelerini ve sayılarını artırmamız, işletme masrafları artan firmalarımız için büyük kıymet arz ediyor. İhtisas gümrüklerine yakın olan antrepoların haricindeki yerlere süreksiz mühletle depolama ytesirinin verilmesi ve gümrük alanlarında kiraların süreksiz müddetle düşürülmesi de üretici firmalarımızı destekleyecek adımlar olacaktır.”
“Avrupa’ya girilemiyor”
İş dünyası ve sektörtemsilcilerinin mevzuya ait değerlendirmeleri şu biçimde;
Kocaeli Sanayi Odası ve İktisadi Kalkınma Vakfı Lideri Ayhan Zeytinoğlu:
“Yaklaşık 4-5 aydan beri kurdaki dalgalanmalar ile başlayan sıkışıklık sürüyor. Lakin bunu yalnızca savaşa bağlamak yanlışsız değil.
“Avrupa’ya gerçek Rusya’dan yola çıkan gemiler Avrupa limanlarına giremiyor ve Türkiye antrepolarını kullanıyor. Bunun yanında, antrepo bekleme maliyetleri düşük olduğu için kurun seyrine nazaran mal çekiliyor. Asıl niye bu. Sorunun çözülmesi için Ticaret Bakanlığı halihazırda antrepo açılmasının önündeki pürüzleri azaltmış durumda.”
“Depolar dolu”
AKAMİB Lider Yardımcısı Bülent Aymen:
“Rusya mal trafiğinin Türkiye üzerinden yapılmaya başlandığını ve bu malların gümrüklü depolara alınıp daha sonra sevk edilmeleri gerekiyor lakin tüm depolar bilhassa İstanbul’daki depoların şimdi dolu.
Dış ticaret hacmimizin 600 milyar dolar civarında. e- ihracat ise 1 milyar doları geçti. Artan hacimle antrepo müsaadelerinin verilmesinde yavaş kalınması meşakkat yaratıyor. Yeni lojistik depo yatırımları için yeni teşvik edici düzenleme ve yatırım finansman kolaylığı getirilmesi gerekiyor.
“Belki bir daha gönderilir umudu ile bekletiliyor”
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Fikret Kileci:
“Antrepolardaki doluluğunu temel niçini; Rusya Ukrayna savaşı niçiniyle ihraç mamüllerin lojistik ve milletlerarası hukuktan kaynaklı ambargolar niçiniyle gönderilememesi, Rusya’dan geri gelen eşyaların yeniden gönderilmesi umuduyla ihracat beyannamelerinin iptal edilmemesi ve ihracat eşyalarının antrepolarda bekletilmesi.
Ayrıyeten ek olarak, sanayicilerin dahilde sürece rejimine istinaden ithal edilmek üzere antrepolara konulan eşyaların Rusya pazarına ihracatlar başlayana kadar üretimlerini durdurması yahut yavaşlatması niçiniyle doluluklar yaşanıyor.
Finansman yükünden kurtulmak için, tedarik zincirindeki bozulma ve navlun sorunlarından kaynaklı hammadde stokunu antrepolarda bekletip muhtaçlık pek ithalatı gerçekleştiren firmalar var. Avrupa’dan ve başka ülkelerden gelip Rusya ve Ukrayna’ya gidecek transit mamüllerin elleçleme niçini ile hayli fazla beklemesinden kaynaklı yoğunluğun öteki bir etken.
Antalya OSB idare heyeti lideri Ali Bahar: Antalya antrepolarda sorun yok. Lakin dışarıdaki beklemeler ödeme ve rant kaynaklı olabilir.”
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı 24 Şubat tarihinden itibaren dünya bu savaşa kilitlendi. 2020 yılı Mart ayından itibaren yaşanan pandemi süreci gerek ticareti gerek ticaret yollarını gerekse iş yapış biçimlerini değiştirdiği bu süreçte iş dünyası; hammadde meblağları, navlun tedarik zinciri, güç fiyatlarını oldukcaça konuştu.
Fakat şu an iş dünyasının bilhassa ihracat, tedarik zinciri, ticaret yolları ve hammadde hususları daha ağır gündeminde. Bu gündemde bir öbür dikkat çeken öge antrepolar oldu.
“Belirsizlik kelam konusu”
Ticaret Bakanlığı datalarına nazaran, Türkiye’de 41 kentte 92 gümrük müdürlüğüne bağlı toplam 1195 antrepo var. Milletlerarası Nakliyat ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD ) İdare Konseyi Lider Yardımcısı Emre Eldener, süreksiz depolama merkezleri ve antrepolarda epey yer olmadığını ve transit yüklerle ilgili stoklama mühletine dair belirsizliklerin olduğunu söz etti.
Başlangıçta Ukrayna krizinin kısa süreceğini düşündüklerini lisana getiren Eldener, “Fakat bu savaş bitse bile mevcut insani yardım ve mal akışının şu anda ağır bir biçimde devam edeceğini gördüğümüzden ötürü, bilhassa süreksiz depolama merkezlerine bundan 2-3 haftaya önceye bakılırsa (transit süreçler için) epeyce daha fazla mal geldiğini görüyoruz. Bunun da artarak devam edeceğini kestirim ediyoruz” diye konuştu.
“Mevzuat değişmeli”
Antrepo alanlarının bu süreçte devreye girebilmesi için, bir yönetmelik değişikliği ile Rusya Ukrayna’ya gidecek malların özel antrepolar üzerinden transit aktarmasının yapılmasına ait bir müsaadenin fazlaca önemli biçimde fayda sağlayacağını düşündüklerinin altını çizen Eldener, “Mevcut kaidelerde bilhassa Ukrayna ve Rusya transit aktarmalarında epeyce sayıda materyal limanlara geldi ve oradan antrepolara aktarılamıyor. Zira transit gereçlerde depolardan aktarma yapılabilmesi için transit gereçte bir alıcının olması gerekiyor. Fakat bu malların Türkiye’de bir alıcısı yok. bu biçimde olunca transit aktarma sadece ve sırf süreksiz depolama yerlerinde yapılabiliyor. Süreksiz depolama yerlerinin de kapasiteleri son derece kısıtlı. Geçmişte Türkiye’de alıcısı olmayan malların özel antrepolardan transit aktarmalarının yapılmasına müsaade verilirken daha sonrasında bu müsaade kaldırıldı ve yalnızca süreksiz depolama yerlerine verildi. Ukrayna ve Rusya’ya gidecek olan transit taşımalarla ilgili sırf Ukrayna ve Rusya özelinde Gümrükler genel müdürlüğü antrepolar rejiminde bir değişiklik yapıp bu ülkelere transit aktarmaların antrepolar üzerinden yapılabileceği hakkında bir karar alabilir. Şayet bu olursa sırf Türkiye’ye önemli ölçüde yeni iş potansiyeli getirmez beraberinde insani manada da epey kıymetli bir adım atmış oluruz. Antrepo rejiminde süreksiz bir süre için yapılacak bir düzenleme iş hacmini fazlaca süratli bir biçimde artıracak, Türkiye’yi de gerçek manada bir aktarma noktası haline getirecektir.” sözlerini kullandı.
“Geçici depolama yetkisi verilmeli”
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) İdare Şurası Lideri İbrahim Burkay ise “Tedarik zincirindeki kırılmayla bir arada üretici firmalarımız hammaddeye ulaşmakta zorluk çekmeye başladı. Firmalarımız pandemi öncesi en az hammadde ve orta malı stoku ile üretim faaliyetlerini gerçekleştirmekte idiler” dedi.
Burkay görüşlerini şöyleki özetledi:
“Ancak ortaya çıkan şiddetli şartlar, Döviz bazında yüzde 100’leri aşan emtia ve hammadde meblağları üretici firmalarımızın daha yüksek ölçülerde stoklar tutmasını gerektirmektedir bu durum antrepolarda da yığılmalara niye olmaktadır. Ülkemizin lojistik imkânlarını ve mevcut konjonktürün sunduğu avantajları en düzgün biçimde yönetmek durumundayız.
Bu kapsamda antrepolarımızın kapasitelerini ve sayılarını artırmamız, işletme masrafları artan firmalarımız için büyük kıymet arz ediyor. İhtisas gümrüklerine yakın olan antrepoların haricindeki yerlere süreksiz mühletle depolama ytesirinin verilmesi ve gümrük alanlarında kiraların süreksiz müddetle düşürülmesi de üretici firmalarımızı destekleyecek adımlar olacaktır.”
“Avrupa’ya girilemiyor”
İş dünyası ve sektörtemsilcilerinin mevzuya ait değerlendirmeleri şu biçimde;
Kocaeli Sanayi Odası ve İktisadi Kalkınma Vakfı Lideri Ayhan Zeytinoğlu:
“Yaklaşık 4-5 aydan beri kurdaki dalgalanmalar ile başlayan sıkışıklık sürüyor. Lakin bunu yalnızca savaşa bağlamak yanlışsız değil.
“Avrupa’ya gerçek Rusya’dan yola çıkan gemiler Avrupa limanlarına giremiyor ve Türkiye antrepolarını kullanıyor. Bunun yanında, antrepo bekleme maliyetleri düşük olduğu için kurun seyrine nazaran mal çekiliyor. Asıl niye bu. Sorunun çözülmesi için Ticaret Bakanlığı halihazırda antrepo açılmasının önündeki pürüzleri azaltmış durumda.”
“Depolar dolu”
AKAMİB Lider Yardımcısı Bülent Aymen:
“Rusya mal trafiğinin Türkiye üzerinden yapılmaya başlandığını ve bu malların gümrüklü depolara alınıp daha sonra sevk edilmeleri gerekiyor lakin tüm depolar bilhassa İstanbul’daki depoların şimdi dolu.
Dış ticaret hacmimizin 600 milyar dolar civarında. e- ihracat ise 1 milyar doları geçti. Artan hacimle antrepo müsaadelerinin verilmesinde yavaş kalınması meşakkat yaratıyor. Yeni lojistik depo yatırımları için yeni teşvik edici düzenleme ve yatırım finansman kolaylığı getirilmesi gerekiyor.
“Belki bir daha gönderilir umudu ile bekletiliyor”
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Fikret Kileci:
“Antrepolardaki doluluğunu temel niçini; Rusya Ukrayna savaşı niçiniyle ihraç mamüllerin lojistik ve milletlerarası hukuktan kaynaklı ambargolar niçiniyle gönderilememesi, Rusya’dan geri gelen eşyaların yeniden gönderilmesi umuduyla ihracat beyannamelerinin iptal edilmemesi ve ihracat eşyalarının antrepolarda bekletilmesi.
Ayrıyeten ek olarak, sanayicilerin dahilde sürece rejimine istinaden ithal edilmek üzere antrepolara konulan eşyaların Rusya pazarına ihracatlar başlayana kadar üretimlerini durdurması yahut yavaşlatması niçiniyle doluluklar yaşanıyor.
Finansman yükünden kurtulmak için, tedarik zincirindeki bozulma ve navlun sorunlarından kaynaklı hammadde stokunu antrepolarda bekletip muhtaçlık pek ithalatı gerçekleştiren firmalar var. Avrupa’dan ve başka ülkelerden gelip Rusya ve Ukrayna’ya gidecek transit mamüllerin elleçleme niçini ile hayli fazla beklemesinden kaynaklı yoğunluğun öteki bir etken.
Antalya OSB idare heyeti lideri Ali Bahar: Antalya antrepolarda sorun yok. Lakin dışarıdaki beklemeler ödeme ve rant kaynaklı olabilir.”