BOTR
Yeni Üye
“Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile Kimi Kanunlarda ve 640 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
AVM’lerde evraksız sarfiyat tahsil edilemecek
Kanuna nazaran, alışveriş merkezlerindeki ortak kullanım alanlarına ait elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım, tamirat, güvenlik ve paklık masrafları üzere alışveriş merkezinin aynına ait olmayan sarfiyatlar ile burada fiilen çalışan bordrolu idare işçisinin bakılırsaviyle ilgili sarfiyatlar ortak sarfiyat olacak. Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden sadece bu sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsil edilebilecek. Reklam, pazarlama ve danışmanlık üzere ortak masraf niteliğine haiz olmayan masraflar ile belgelendirilmeyen masraflar için rastgele bir bedel tahsil edilemeyecek.
Ortak kullanım alanlarından elde edilen kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet ve başka ortak kullanım alanı gelirleri ile ortak sarfiyat iştirak hissesi avanslarından elde edilen her türlü gelir ortak gelir olacak. Ortak gelirler, ortak sarfiyatların karşılanmasında kullanılacak.
Alışveriş merkezi maliki yahut idaresi, her yıl bundan evvelki yıla ait ortak gelir ve masraf raporu hazırlayarak alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderecek. Raporda, ortak gelir ve masrafların tıp ve fiyatları, her bir perakende işletmeden tahsil edilmesi gereken ve tahsil edilen ortak masraf iştirak hisseleri ile ilgili bakanlıkça gerekli görülen öteki bilgilere yer verilecek.
Caydırıcı para cezası
Haksız ticari uygulamaların önüne geçilmesi için caydırıcı mahiyette idari para cezası uygulanacak.
Kanunun yürürlüğe girmesindilk evvel reklam, pazarlama ve danışmanlık üzere masraflar için alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden iştirak hissesi talep edilebilmesine imkan sağlayan ve bu unsurun yayımı tarihindilk evvel kurulan mukavele kararları, kontrat müddetince geçerli olacak. Mukavele müddetinin sona ermesindilk evvel yahut daha sonra mukavelenin yenilenmesi ya da mühletinin uzatılmış sayılması hallerinde ise kelam konusu sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsil edilemeyecek.
Sözleşmelerde idare sarfiyatının alt kalemleri ayrıyeten belirtilmedikçe perakende işletmelerden idare sarfiyatı olarak sırf alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu idare işçisinin vazifesiyle ilgili sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsiline gidilebilecek.
Perakende işletmelerce ödenmesi gereken iştirak hisseleri, bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranlanmasıyla hesaplanacak.
Serbest bölgelerde doğalgaz dağıtım ve satışı işleticinin yetkisinde olacak
Kanuna göre, özgür bölgelerde, kullanıcıların muhtaçlığı olan doğalgaz altyapısını kurmak ve işletmek, kamu ve özel kuruluşlardan doğalgazı satın alarak bölge ortasında dağıtım ve satışını yapmak işleticinin yetki ve sorumluluğunda olacak. İşleticinin müsaadesi olmaksızın doğalgaz gereksinimi öbür bir yerden karşılanamayacak ve bu hedefle tek başına tesis kurulamayacak.
İşleticinin talebi ve bölgede faaliyet gösteren doğalgaz dağıtım şirketinin kabulü halinde doğalgaz dağıtım şirketleri, hür bölgeler ortasında şebeke yatırımı yaparak yahut yapılmış şebekeyi mülkiyetiyle devralarak Güç Piyasası Düzenleme Şurası tarafınca belirlenen şartlar kapsamında hür bölge ortasında doğalgaz dağıtım faaliyeti gerçekleştirebilecek.
Vergi mükellefiyet bilgisi kapalı olan ticaret ve sanayi odası ile borsa üyelerinin üyelikleri askıya alınabilecek. Her yılın Ocak ayında güncelleme çalışması yapan odalar, Gelir Yönetimi Başkanlığından alınan mükellefiyet kapalı bilgisine istinaden ilgili üyeyi idare şurası sonucuyla askıya alabilecek ve aidat tahakkukunu durdurabilecek.
Lisanslı depo işletmeleri müddeti üç yıla çıktı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Genel Heyeti, toplam fiyatı brüt minimum fiyatın yüzde 50’sini geçmeyen ve vakit aşımı müddetinin dbulunmasına bir yıldan az kalan aidat borçları ve ferilerine yönelik oda ve borsa meclislerince terkin sonucu verilebilecek üst sonu belirleyebilecek.
TOBB’un yıllık gelirinin yüzde 2’sinin, TOBB Eğitim ve Kültür Vakfı ile TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesinin gereksinimleri için kullanılması emeliyle aktarılması için 15 yıl olarak belirlenen mühlet 25 yıla çıkarıldı.
Kanunla, Ticaret Bakanlığınca lisanslı depo işletmelerine 2 yıl için verilen lisansların mühleti 3 yıla çıkarılacak.
Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarının genel heyetleri, genel konsey üyelerinin 5’te 2’sinin noterce tasdik edilmiş imzasıyla düzenlenecek tutanak ve gündemle noter kanalıyla yapılacak müracaat üzerine, alınacak kararla idare şurası tarafınca olağanüstü toplantıya çağırılacak.
Sebze ve Meyveler ile Kâfi Arz ve Talep Derinliği Bulunan Öteki Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un yürürlük tarihi olan 1 Ocak 2012’dilk evvel, toptancı hallerinde kendilerine tahsisli iş yerlerini kullanan mevcut tahsis sahiplerine verilen 12 yıllık kiracılık hakkı 18 yıla çıkarılacak.
Haksız ticari uygulamalara önlem
Kanuna göre, perakende ticarette haksız ticari uygulamalarda bulunulamayacak. Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler içindeki ticari bağlantılarda taraflardan birinin öteki tarafın ticari faaliyetlerini değerli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan yahut olağan koşullarda taraf olmayacağı bir ticari bağlantının tarafı bulunmasına niye olan faaliyetleri haksız ticari uygulama olarak pahalandırılacak.
Haksız ticari uygulama olarak belirtilen faaliyetler şu biçimde belirlendi:
“Kalite standartlarının sağlanması maksadıyla mukavelede yer verilen şartlar hariç olmak üzere, rastgele bir gerçek yahut hukukî bireyden mal yahut hizmet teminine zorlamak. Kampanya maliyetini, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtmak. Tarım ve besin mamüllerinin tedarikinde ticari bağlantının şartlarını, yazılı yahut elektronik ortamda yapılan mukaveleyle belirlememek. Karşı tarafın aleyhine tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren yahut açık ve anlaşılır olmayan kararlara kontratta yer vermek. Eser talebini direkt etkileyen rastgele bir hizmet vermediği biçimde mağaza açılışı ve tadilatı, ciro açığı, banka ve kredi kartı iştirak bedeli ve öteki isimler altında bedel almak yahut verdiği hizmetin çeşidini ve hizmet bedelinin fiyat ya da oranını kontratta belirtmediği biçimde prim ve bedel almak. Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim tarihinden itibaren 30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin mamüllerine yönelik siparişleri, eserin teslim tarihindilk evvelki 30 gün ortasında iptal etmek. Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim tarihinden itibaren 30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin mamüllerinin tesliminden yahut mülkiyetinin döneminden daha sonra bozulma ya da zayi olma üzere maliyetleri yansıtmak. Bozulan besinlerde kusuru ispat yükü siparişi iptal eden yahut maliyeti karşı tarafa yansıtana ilişkin olacak.”
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklik 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girecek.
Bozulabilen eserlere ait ödemeler
Kanuna bakılırsa, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler içindeki ticari münasebetlerden kaynaklanan ödemelerin, kontratta öngörülen mühlet ortasında yapılması temel olacak.
Üretim tarihinden itibaren 30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin mamüllerine ait ödemelerin mühleti, alacaklının küçük, borçlunun orta yahut büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli işletme olması durumunda 30, öteki durumlarda 45 günü geçemeyecek.
30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin eserleri haricinde yer alan tarım ve besin mamüllerine ait ödemelerin mühleti, alacaklının küçük, borçlunun orta yahut büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli işletme olması durumunda 60 günle sınırlanacak. Bu düzenlemede belirtilen müddetler, teslim yahut mülkiyetin bölümü tarihlerinden hangisi evvel ise o tarih temel alınarak hesaplanacak. Ödemenin mühleti ortasında yapıldığına ait ispat yükü borçluya ilişkin olacak.
Söz konusu düzenlemenin yürürlük tarihi de 1 Ocak 2024 olarak belirlendi.
AVM’lerde evraksız sarfiyat tahsil edilemecek
Kanuna nazaran, alışveriş merkezlerindeki ortak kullanım alanlarına ait elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım, tamirat, güvenlik ve paklık masrafları üzere alışveriş merkezinin aynına ait olmayan sarfiyatlar ile burada fiilen çalışan bordrolu idare işçisinin bakılırsaviyle ilgili sarfiyatlar ortak sarfiyat olacak. Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden sadece bu sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsil edilebilecek. Reklam, pazarlama ve danışmanlık üzere ortak masraf niteliğine haiz olmayan masraflar ile belgelendirilmeyen masraflar için rastgele bir bedel tahsil edilemeyecek.
Ortak kullanım alanlarından elde edilen kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet ve başka ortak kullanım alanı gelirleri ile ortak sarfiyat iştirak hissesi avanslarından elde edilen her türlü gelir ortak gelir olacak. Ortak gelirler, ortak sarfiyatların karşılanmasında kullanılacak.
Alışveriş merkezi maliki yahut idaresi, her yıl bundan evvelki yıla ait ortak gelir ve masraf raporu hazırlayarak alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderecek. Raporda, ortak gelir ve masrafların tıp ve fiyatları, her bir perakende işletmeden tahsil edilmesi gereken ve tahsil edilen ortak masraf iştirak hisseleri ile ilgili bakanlıkça gerekli görülen öteki bilgilere yer verilecek.
Caydırıcı para cezası
Haksız ticari uygulamaların önüne geçilmesi için caydırıcı mahiyette idari para cezası uygulanacak.
Kanunun yürürlüğe girmesindilk evvel reklam, pazarlama ve danışmanlık üzere masraflar için alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden iştirak hissesi talep edilebilmesine imkan sağlayan ve bu unsurun yayımı tarihindilk evvel kurulan mukavele kararları, kontrat müddetince geçerli olacak. Mukavele müddetinin sona ermesindilk evvel yahut daha sonra mukavelenin yenilenmesi ya da mühletinin uzatılmış sayılması hallerinde ise kelam konusu sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsil edilemeyecek.
Sözleşmelerde idare sarfiyatının alt kalemleri ayrıyeten belirtilmedikçe perakende işletmelerden idare sarfiyatı olarak sırf alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu idare işçisinin vazifesiyle ilgili sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsiline gidilebilecek.
Perakende işletmelerce ödenmesi gereken iştirak hisseleri, bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranlanmasıyla hesaplanacak.
Serbest bölgelerde doğalgaz dağıtım ve satışı işleticinin yetkisinde olacak
Kanuna göre, özgür bölgelerde, kullanıcıların muhtaçlığı olan doğalgaz altyapısını kurmak ve işletmek, kamu ve özel kuruluşlardan doğalgazı satın alarak bölge ortasında dağıtım ve satışını yapmak işleticinin yetki ve sorumluluğunda olacak. İşleticinin müsaadesi olmaksızın doğalgaz gereksinimi öbür bir yerden karşılanamayacak ve bu hedefle tek başına tesis kurulamayacak.
İşleticinin talebi ve bölgede faaliyet gösteren doğalgaz dağıtım şirketinin kabulü halinde doğalgaz dağıtım şirketleri, hür bölgeler ortasında şebeke yatırımı yaparak yahut yapılmış şebekeyi mülkiyetiyle devralarak Güç Piyasası Düzenleme Şurası tarafınca belirlenen şartlar kapsamında hür bölge ortasında doğalgaz dağıtım faaliyeti gerçekleştirebilecek.
Vergi mükellefiyet bilgisi kapalı olan ticaret ve sanayi odası ile borsa üyelerinin üyelikleri askıya alınabilecek. Her yılın Ocak ayında güncelleme çalışması yapan odalar, Gelir Yönetimi Başkanlığından alınan mükellefiyet kapalı bilgisine istinaden ilgili üyeyi idare şurası sonucuyla askıya alabilecek ve aidat tahakkukunu durdurabilecek.
Lisanslı depo işletmeleri müddeti üç yıla çıktı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Genel Heyeti, toplam fiyatı brüt minimum fiyatın yüzde 50’sini geçmeyen ve vakit aşımı müddetinin dbulunmasına bir yıldan az kalan aidat borçları ve ferilerine yönelik oda ve borsa meclislerince terkin sonucu verilebilecek üst sonu belirleyebilecek.
TOBB’un yıllık gelirinin yüzde 2’sinin, TOBB Eğitim ve Kültür Vakfı ile TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesinin gereksinimleri için kullanılması emeliyle aktarılması için 15 yıl olarak belirlenen mühlet 25 yıla çıkarıldı.
Kanunla, Ticaret Bakanlığınca lisanslı depo işletmelerine 2 yıl için verilen lisansların mühleti 3 yıla çıkarılacak.
Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarının genel heyetleri, genel konsey üyelerinin 5’te 2’sinin noterce tasdik edilmiş imzasıyla düzenlenecek tutanak ve gündemle noter kanalıyla yapılacak müracaat üzerine, alınacak kararla idare şurası tarafınca olağanüstü toplantıya çağırılacak.
Sebze ve Meyveler ile Kâfi Arz ve Talep Derinliği Bulunan Öteki Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un yürürlük tarihi olan 1 Ocak 2012’dilk evvel, toptancı hallerinde kendilerine tahsisli iş yerlerini kullanan mevcut tahsis sahiplerine verilen 12 yıllık kiracılık hakkı 18 yıla çıkarılacak.
Haksız ticari uygulamalara önlem
Kanuna göre, perakende ticarette haksız ticari uygulamalarda bulunulamayacak. Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler içindeki ticari bağlantılarda taraflardan birinin öteki tarafın ticari faaliyetlerini değerli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan yahut olağan koşullarda taraf olmayacağı bir ticari bağlantının tarafı bulunmasına niye olan faaliyetleri haksız ticari uygulama olarak pahalandırılacak.
Haksız ticari uygulama olarak belirtilen faaliyetler şu biçimde belirlendi:
“Kalite standartlarının sağlanması maksadıyla mukavelede yer verilen şartlar hariç olmak üzere, rastgele bir gerçek yahut hukukî bireyden mal yahut hizmet teminine zorlamak. Kampanya maliyetini, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtmak. Tarım ve besin mamüllerinin tedarikinde ticari bağlantının şartlarını, yazılı yahut elektronik ortamda yapılan mukaveleyle belirlememek. Karşı tarafın aleyhine tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren yahut açık ve anlaşılır olmayan kararlara kontratta yer vermek. Eser talebini direkt etkileyen rastgele bir hizmet vermediği biçimde mağaza açılışı ve tadilatı, ciro açığı, banka ve kredi kartı iştirak bedeli ve öteki isimler altında bedel almak yahut verdiği hizmetin çeşidini ve hizmet bedelinin fiyat ya da oranını kontratta belirtmediği biçimde prim ve bedel almak. Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim tarihinden itibaren 30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin mamüllerine yönelik siparişleri, eserin teslim tarihindilk evvelki 30 gün ortasında iptal etmek. Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim tarihinden itibaren 30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin mamüllerinin tesliminden yahut mülkiyetinin döneminden daha sonra bozulma ya da zayi olma üzere maliyetleri yansıtmak. Bozulan besinlerde kusuru ispat yükü siparişi iptal eden yahut maliyeti karşı tarafa yansıtana ilişkin olacak.”
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklik 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girecek.
Bozulabilen eserlere ait ödemeler
Kanuna bakılırsa, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler içindeki ticari münasebetlerden kaynaklanan ödemelerin, kontratta öngörülen mühlet ortasında yapılması temel olacak.
Üretim tarihinden itibaren 30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin mamüllerine ait ödemelerin mühleti, alacaklının küçük, borçlunun orta yahut büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli işletme olması durumunda 30, öteki durumlarda 45 günü geçemeyecek.
30 gün ortasında bozulabilen tarım ve besin eserleri haricinde yer alan tarım ve besin mamüllerine ait ödemelerin mühleti, alacaklının küçük, borçlunun orta yahut büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli işletme olması durumunda 60 günle sınırlanacak. Bu düzenlemede belirtilen müddetler, teslim yahut mülkiyetin bölümü tarihlerinden hangisi evvel ise o tarih temel alınarak hesaplanacak. Ödemenin mühleti ortasında yapıldığına ait ispat yükü borçluya ilişkin olacak.
Söz konusu düzenlemenin yürürlük tarihi de 1 Ocak 2024 olarak belirlendi.