Bakan Dönmez’den ‘Doğu Akdeniz gazı’ açıklaması

BOTR

Yeni Üye
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Avrupa Güç Borsaları Birliği (EUROPEX) tarafınca Antalya Belek Turizm Merkezi’nde düzenlenen “20. Yıl Buluşması”nda yaptığı konuşmada, iştirakçileri konuk etmekten ve EUROPEX toplantısına mesken sahipliği yapmaktan memnunluk duyduğunu tabir etti.

Küresel salgın süreciyle ortaya çıkan güç darboğazın, özgür piyasa dinamiklerinin korunması ismine paydaşların ne kadar kıymetli olduğunu bir sefer daha gösterdiğine dikkati çeken Dönmez, “Son senelerda güç piyasası arz kasveti ve maliyet artışlarıyla büyük bir çaba içerisinde. Bunlara ilaveten yaşadığımız jeopolitik riskler, güç piyasalarının sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Kovid-19’un yaraları çabucak hemen sarılmamışken yaşanan global kuraklık ve Rusya’nın Ukrayna savaşı ortasında bulunduğumuz türbülansın şiddeti ortasında bulunduğumuz kaideleri daha da artırdı.” diye konuştu.

Daha evvelki güç krizlerinden daha ağır ve sonuçları uzun periyoda yayılacak kuvvetli bir sureci deneyim ettiklerini lisana getiren Dönmez, bugün uzmanların da üzerinde ittifak ettiği üzere global enflasyonist baskıların en değerli sebebinin artan güç fiyatları olduğunu vurguladı.

Bu durumun manipülatif fiyat hareketleriyle birleşince son devirde güç fiyatlarında fazlaca süratli bir yükselişe niye olduğunu aktaran Dönmez, şunları kaydetti:

“Elektrik ve doğalgaz piyasalarında neredeyse 5 kata varan astronomik sayılar ortaya çıktı. Bu durum bize açıkça şunu gösteriyor. Güç politikalarımızı hem konjonktürel gelişmelere tıpkı vakitte gelecekteki tehdit, fırsat ve risklere nazaran bir daha dizayn etmemiz gerekiyor. Konjonktürel gelişmeleri yalnızca günümüze yansıyan olaylar olarak değerlendiremeyiz. Bugün ortaya çıkan ve yarının güç dünyasında krize niye olabilecek her olayı uzun vadeli perspektifle ele almak zorundayız. Bu niçinle kuvvetli yanlarımızı daha fazla öne çıkarıp, zayıf taraflarımızı de bir an evvel güzelleştirmemiz gerekiyor.”

“Ülkeler bir dizi tedbir paketi hayata geçirdi”

Arz badiresi ve fiyatlarda çok oynaklık halinde tezahür eden krizin tesirlerinin son kullanıcıya en az biçimde yansıması için ülkelerin bir dizi tedbir paketini hayata geçirdiğini hatırlatan Dönmez, bu durumun ülke ekonomilerine ekstra yük getirse de güç piyasalarının istikrara oturması ismine atılması gereken adımlar olduğunu söylemiş oldu.

Enerji fiyatlarındaki çok oynaklığın iktisadın en kıymetli enstrümanı olan öngörülebilirliğe değerli ölçüde ziyan verdiğini tabir eden Dönmez, şöyleki konuştu:

“Rekabet ortamında mali açıdan kuvvetli, istikrarlı ve şeffaf bir güç piyasası ortamının korunması her vakit birinci önceliğimiz. Çalışmalarımızı her vakit tam rekabetçi güç piyasasının geliştirilmesi ve sürdürülmesi unsuruyla yürütmek durumundayız. Son devirde hem arz güvenliğimizi temin etmek tıpkı vakitte farklı kaynaklardan üretim yapan santralleri korumak için süreksiz düzenlemeleri hayata geçirdik. Türk güç piyasası kuvvetli ve dinamik bir büyüme eğilimi gösteriyor. Kişi başına düşen elektrik tüketimimiz yıldan yıla artıyor. Sanayi bölümünde kuvvetli bir üretim artışı ve iştahı var. En kıymetlisi bu büyümeyi besleyecek kuvvetli bir güç altyapımız var. Bunların yanı sıra elektrikli araba stratejimiz ve onunla büyüyen, gelişen bir altyapıyı inşa ediyoruz.”

Her yıl kendini geliştiren, aşan, bir daha sonraki noktayı kendisine yeni maksat olarak belirleyen bir Türkiye olduğunu bildiren Dönmez, pazar büyüklüğü açısından Türkiye’nin Akdeniz, Karadeniz, Balkanlar ve Orta Doğu’nun en büyük pazarlarından biri olma yolunda ilerlediğini kaydetti.

Benzin, dizel, hidrojen, doğalgaz, yeşil eserler, sertifikalar özetlemek gerekirsesı gücün her alanındaki büyüme trendine güvendiklerini belirten Dönmez, “Türkiye, potansiyeli olan bir ülkeden çok büyüme kıssası olan bir ülke. Bir ülkenin potansiyeli var demek, o ülkenin yolun başında olduğunu gösterir. Biz kuvvetli potansiyelimizi büyüme kıssasına dönüştüren ve bu kıssaya her gün yeni sayfalar ekleyen bir ülkeyiz.” dedi.

Dönmez, Türkiye’nin kuvvetli güç altyapısı ve milletlerarası projelerdeki istikrarlı ve sağlam paydaşlığı yardımıyla Avrupa’nın güç arz güvenliğinin sağlanmasına da kıymetli katkılarda sunduğunu belirtti.

Türkiye’nin 100 bin MW’yi aşan elektrik şurası gücüyle Avrupa’da altıncı, dünyada 14’üncü sırada yer aldığını tabir eden Dönmez, heyeti gücün yüzde 54’ünün yenilenebilir güç kaynaklarından oluştuğunu belirtti.

Dönmez, 2021’de 331 terawattsaat (TWh) elektrik üretimiyle Avrupa’nın en büyük üçüncü ülkesi olduklarını vurgulayarak, “2022’nin Nisan ayında yaptığımız 25,92 TWh üretimin yüzde 55’ini yenilenebilir güç kaynaklarından sağladık. bundan evvelki yılla kıyasladığımızda yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimimiz yüzde 11 oranında artış gösterdi.” dedi.

“Doğu’daki komşu ülkelerle de elektrik ticaretimiz var”

2021’de elektrik ithalatının 2,33 TWh olduğunu kaydeden Dönmez, şöyleki konuştu:

“bir daha tıpkı elektrik ihracatımız ise bundan evvelki yıla göre yüzde 68 düzeyinde artarak 4,20 TWh olarak gerçekleşti. Aslında Türkiye bulunduğu coğrafyada Güneydoğu Avrupa’da en yüksek heyeti güce sahip ve komşularıyla bu bağlantıyı, ticareti sağlıklı biçimde yürütmektedir. Türkiye, Avrupa’nın en ucunda yer alan bir ülke olması niçiniyle bizim Doğu’daki komşu ülkelerle de elektrik ticaretimiz var. Gürcistan, Irak, savaştan evvel Suriye ve geçmişte bir daha İran ile elektrik ticaretimiz vardı. Artık bu halkaya Azerbaycan da eklendi. Gürcistan üzerinden Türkiye’ye tahminen ileride Avrupa’ya da güç, elektrik transferini yapabileceğiz. aslına bakarsanız o bölgelerden devam eden ve biten projelerimizi dikkate aldığımızda TANAP ve devamında doğalgaz boru sınırı TürkAkımı bunlar da bir daha Avrupa’nın güç arz güvenliği açısından son derece kritik bahisler. Tahminen önümüzdeki günlerde Doğu Akdeniz gazının da Türkiye üzerinden pazarlara ulaşmasıyla alakalı yeni adımlar atılabilir.”

Doğalgaz tarafında devreye aldıkları milletlerarası projelerin ne kadar hayati olduğunun ortaya çıktığına dikkati çeken Dönmez, “Önümüzdeki yıl kullanıma başlayacağımız Karadeniz gazı, Saros Körfezi’nde inşası devam eden FSRU tesisimiz ve doğalgaz depolama tesislerimizin kapasite arttırma çalışmalarıyla, arz güvenliğimiz fazlaca daha yeterli bir noktaya gelecek. Sahip olduğumuz bu altyapı ve kaynaklarla ülkemiz yakın gelecekte Avrupa için referans fiyatın oluşabileceği bir ticaret merkezi pozisyonuna gelecek. Çalışmalarımızı bu vizyon doğrultusunda sürdürüyoruz.” sözlerini kullandı.

EPİAŞ ile daha fazla iştirakçinin yer aldığı bir güç piyasası meydana getirdiklerine değinen Dönmez, şeffaf, istikrarlı ve rekabetçi bir ortamda elektriğin ve doğalgazın özgür piyasa kurallarında alım ve satımına imkan sağladıklarını bildirdi.

Dönmez, güç borsalarını bir ortaya getiren EUROPEX’in gerçekleştirdiği faaliyetlerin, güç piyasaları için epeyce değerli olduğunu kelamlarına ekledi.

EUROPEX İdare Heyeti Lideri Pieter Schuurs, EUROPEX’in başarıda anahtar, borsalar için kuvvetli bir ses olduğunu söylemiş oldu.