BOTR
Yeni Üye
Rusya Ukrayna savaşı ve yükselen güç meblağlarının tesiriyle bilhassa 2022’nin birinci çeyreğinde emtia meblağlarında rekor üstüne rekor kırıldı. Bunun en değerli niçinlerinden biri Rusya’nın güç, tarım emtiaları ve metallerin üretiminde önde gelen ülkeler içinde yer alması olurken, yükselen güç maliyetleri ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar da bu yükselişlerde kıymetli rol oynadı.
Ülkelerin sanayi eserleri, bilhassa besin ihracatına yönelik uygulanan kısıtlamalar ve muhafazacı siyasetler da sert dalgalanmalara niye oldu.
Emtia piyasasında yalnızca jeopolitik riskler ve arza yönelik kaygılar tesirli olmadı. Emtia piyasasında süreç bakılırsan biroldukca eser ve araç, 2022’de tarihi tepeleri yahut 10 yılın tepelerini görmesine rağmen yılı düşüşle tamamladı.
Emtiaları baskılayan unsurlar
Rusya-Ukrayna savaşındaki şiddetli çatışmalara rağmen Çin’de Kovid-19 salgınına yönelik devam eden tasalar, başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere merkez bankalarının sıkılaşma siyasetleri, resesyon telaşları ve dolara olan talebin artması emtiaları geçen yıl baskıladı.
Jeopolitik riskler ve arza yönelik kahırlar emtia meblağlarını üst, Kovid-19 salgını, bankaların sıkı para siyasetlerine başlaması ve global iktisattaki sakinlik telaşları de meblağları aşağı çekti.
Emtia piyasasındaki oynaklıkla birlikte fiyatlamaların zorlaşması ekonomik aktiviteye ait kaygıları birlikteinde getirdi.
ABD iktisadı için resesyon riski bu yıl güçlenirken, son 40 yılın en yüksek enflasyonuyla uğraş için agresifleşen para siyasetinin ülkeyi resesyona sokacağına ait tasalar de tırmandı.
Yüksek enflasyon karşısında önde gelen merkez bankalarının, ülkelerin resesyona girmesi muhtemelliğine rağmen ne gerekiyorsa yapılacağına yönelik tavrı da emtia piyasasındaki iştahı törpüledi.
Rusya ile yaşanan doğal gaz krizi de bilhassa ülkeleri resesyonla karşı karşıya getirdi.
Bakır ve pamuk, global iktisada ait ana gösterge niteliği taşıyan iki emtia oldu
Emtia piyasasında 2022’de eser bazlı ayrışmalar dikkati çekti. Bilhassa metal tarafında bakır, tarım tarafında ise pamuk, global iktisada ait ana gösterge niteliği taşıyan iki emtia oldu. Jeopolitik riskler ve arz badirelerinin emtia fiyatlarını yükselttiği birtakım devirlerde resesyon kaygılarından dolayı bakır ve pamukta düşüşler yaşandı.
Bu ortada, bakır üretiminde önde gelen ülkeler içinde yer alan Peru’da yerli halkın Las Bambas madenine karşı yaptığı protestoların bakır meblağlarını üst taraflı etkilediği periyotlar oldu.
Değerli metallere bakıldığında, bilhassa Fed’in siyasetleri altın ve paladyumu baskıladı, gümüş ve platinde ise yükselişler görüldü.
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla tarihi doruğunu goren paladyumun 2022’yi düşüşle kapatması emtia piyasasındaki fiyatlamalarda nasıl bir belirsizliğin olduğunu ortaya koyarken, paladyumdaki düşüşün niçinlerinde biri de fiyatların yükselmesiyle otomotiv üreticilerinin platine yönelmesi oldu.
Söz konusu dalgalanmadan en çok nikel etkilendi. Tedarik problemlerinin yanı sıra spekülatif süreçlerin de güçlenmesiyle Londra Metal Borsası’nda (LME) yüzde 100’den çok artarak 100 bin dolar düzeylerini test eden nikelin süreç sırası 8 Mart’ta durdu. LME’nin bu müdahalesinden daha sonra nikelde yıl boyunca sert hareketler görüldü. Nikel fiyatlarındaki sert yükselişlerle elektrikli araç üreten şirketler, maliyetlerini azaltmak için devalar aramaya başladı.
Dalgalanmalara sebep olan faktörler tesirini sürdürüyor
Fed Lideri Jerome Powell’ın optimist telaffuzları ve Çin’in Kovid-19 siyasetine ait yumuşamaya gidebileceğine dair haber akışıyla emtia piyasasında yılın son devirlerinde rahatlama görülse de kelam konusu dalgalanmalar devam etti. Dalgalanmalara niye olan faktörler tesirini sürdürüyor.
Fed’in akabinde Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) sıkılaşma suratını azaltmasına rağmen “şahin” duruşunu sürdürmesi, emtia piyasasındaki sert dalgalanmaların devam etmesine niye oldu.
Geçen yıl bedelli metallerde karışık bir seyir izlendi.
2.070,40 dolarla Ağustos 2020’den bu yana en yüksek seviyeyi bakılırsan altının onsu, çabucak sonrasında düşüşe geçerek yılı yüzde 0,3 düşüşle tamamladı. 2021’de 3.435,50 dolarla tarihi tepesini nazarann paladyum ise yüzde 5,9 geriledi.
Geçen yıl gümüş yüzde 2,9 ve platin yüzde 11 kıymet kazandı.
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla “güvenli liman” olarak yükselen altın, merkez bankalarının faiz artırımlarının devam edeceğine dair telaffuzlarla geriledi.
Savaşın niye olduğu global tedarik zincirindeki bozulma kararı yarı iletken çip üretiminde kıymetli yeri olan ve global çapta yüzde 40’ı Rusya’da bulunan paladyumda; evvel sert, ondan sonrasında ise aşağı taraflı bir seyir izlendi.
Analistler, paladyumun tarihi tepeyi görmesinden dolayı talebin azaldığını ve global sanayide daha ucuz olan emtialara yönelme olduğunu söylemiş oldu.
Yenilenebilir güce talebin artmasıyla gümüş fiyatları yükseldi.
Gümüş, bilhassa güneş panellerinin üretiminde değerli bir yere sahip bulunuyor.
Metallerde de negatif seyir
Geçen yıl metallere de negatif bir seyir hakim oldu.
4,9059 dolarla tarihi tepeyi goren bakırın libresi, yüzde 14,3 azalış kaydetti.
Tezgah üstü piyasada alüminyum yüzde 8 ve çinko yüzde 15,5 bedel kaybederken, kurşun yüzde 1,3 ve nikel yüzde 45 arttı.
Rusya, global metal tedarikinde kıymetli bir role sahip. Jeopolitik risklerle tedarikte yaşanan meseleler kararı metallerde eza yaşanmasına rağmen global ekonomik aktiviteye yönelik telaşlar daha ağır bastı.
Analistler, Avrupa’da izabe tesislerinin kapanması ya da üretime orta vermesi kararı arza yönelik dertlerin ortaya çıkmasına rağmen bu tesislerin üretiminin sekteye uğramasıyla talep tarafının da olumsuz etkilendiğini söylemiş oldu.
Enerji emtialarında sert yükselişler görüldü
Enerji emtialarında geçen yıl sert yükselişler görüldü. Güç tarafında tedarik ve arza yönelik düşünceler tesirini yitirmedi.
Rusya-Ukrayna savaşının piyasalarda oluşturduğu arz kaygılarıyla 7 Mart’ta 139 dolar düzeyini aşan Brent petrolün varil fiyatı, piyasalarda global resesyon tasalarının güçlenmesi ve talep telaşlarının bir daha yer kazanmasıyla yılı 84 dolar düzeyinden tamamladı. Brent petrol, yılı yüzde 8,4 yükselişle bitirdi.
10 doların üzerine çıkarak 14 yılın en yüksek düzeyini goren New York Ticaret Borsası’nda süreç goren doğal gaz ise yüzde 20 arttı. Doğal gaz meblağlarının yükselmesini etkileyen faktörlerden biri de hava sıcaklıklarının düşeceğine dair öngörüler olarak belirlendi.
ABD’de demir yolu çalışanlarının greve gidebileceği tasaları, Freeport LNG’nin Teksas LNG ihracat tesisindeki külfetler da doğal gazın yükselmesine sebep oldu.
Yıl ortasında Gazprom, yaptığı açıklamada, Kanada’da tamire alınan Siemens marka kritik bir türbin motorunun Rusya’ya iade edilmesi için gerekli evraklarının olmadığını, bu yüzden gaz akışını garanti edemeyeceklerini duyurmuştu.
Gazprom’un rubleyle ödeme sistemine uymadıkları için Bulgaristan ve Polonya’ya doğal gaz sevkiyatını durdurduğuna ait haber akışı da doğal gaz meblağlarını üst taraflı etkiledi.
Tarım emtialarında üretime yönelik telaşlar öne çıktı
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla tarım emtialarında üretime yönelik kaygılar öne çıktı. Tarım emtialarında yükselişlerin hakim olduğu bir yıl geride kaldı.
Chicago Ticaret Borsası’nda süreç bakılırsan buğday 13,6350 dolarla tarihi tepeyi, mısır 8,2450 dolarla Ağustos 2012’den bu yana, soya fasulyesi de 17,5925 dolarla Eylül 2012’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
Geçen yıl buğday yüzde 2,6, mısır yüzde 14,4, soya fasulyesi yüzde 13,8 ve pirinç yüzde 25,5 artış kaydetti.
Rusya-Ukrayna savaşının tedarik problemlerini gündeme getirmesi ve yükselen güç fiyatlarının tesiriyle buğday tarihi doruğunu görürken, Karadeniz bölgesindeki iki büyük buğday ihracatçısı olan Ukrayna ve Rusya’nın savaşta olması, buğday ve mısır ihracatının durma noktasına geleceğine dair dertleri artırdı.
Buğday meblağları, Rusya’nın tahıl muahedesine geri dönmesiyle hasılatlarının bir kısmını geri vermesine rağmen yılı yükselişle tamamladı.
Ukrayna’da ekim ve hasadın olumsuz etkilenmesi ile tedarikin durma noktasına gelmesi ve ABD’de yaşanan soğuk hava dalgasının ekim sürecini yavaşlatması da mısır fiyatlarını üst taraflı etkiledi.
Gübre fiyatlarının yükselmesi, soya fasulyesi meblağlarını üst istikametli etkiledi.
0,2118 dolarla Şubat 2017’den bu yana en yüksek seviyeyi goren şeker, 2022’de yüzde 6,2 paha kazandı. 1,5595 dolarla Mayıs 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi nazarann pamuk ise hasılatlarını geri vererek yılı yüzde 25,9 kıymet kaybıyla tamamladı.
2,6045 dolar ile Eylül 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi nazarann kahve, hasılatlarını iade etti ve 2022 yılını yüzde 26,1 azalışla bitirdi.
ABD’de ihracatının yükselmesiyle pamuk meblağlarında tepeler kelam konusu bulunmasına rağmen bilhassa global iktisattaki resesyon kaygıları pamuk fiyatlarını aşağı taraflı etkiledi.
Özellikle Çin’de Kovid-19 tedbirlerinin gevşetilmesi ve Brezilya’da hükümetin değişmesiyle talebin artacağına yönelik kaygılar şeker fiyatlarını yükseltti.
Güney Amerika’da yaşanan elverişsiz hava şartları niçiniyle artan kahve meblağları, sonrasındasında üretim fazlası olacağına yönelik beklentilerle geriledi.
Kakao, geçen yıl yüzde 2,9 artış kaydetti. Fildişi Kıyısı’nda üretime yönelik yaşanan kaygılar kakao fiyatlarının yükselmesine niye oldu.
Bu ortada, hava şartlarından etkilenen tarım emtialarında farklı dinamikler de kelam konusu olabiliyor. Örneğin, Brezilya’da hükümetin değişmesi şeker meblağlarını olumlu etkiledi.
Ülkelerin sanayi eserleri, bilhassa besin ihracatına yönelik uygulanan kısıtlamalar ve muhafazacı siyasetler da sert dalgalanmalara niye oldu.
Emtia piyasasında yalnızca jeopolitik riskler ve arza yönelik kaygılar tesirli olmadı. Emtia piyasasında süreç bakılırsan biroldukca eser ve araç, 2022’de tarihi tepeleri yahut 10 yılın tepelerini görmesine rağmen yılı düşüşle tamamladı.
Emtiaları baskılayan unsurlar
Rusya-Ukrayna savaşındaki şiddetli çatışmalara rağmen Çin’de Kovid-19 salgınına yönelik devam eden tasalar, başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere merkez bankalarının sıkılaşma siyasetleri, resesyon telaşları ve dolara olan talebin artması emtiaları geçen yıl baskıladı.
Jeopolitik riskler ve arza yönelik kahırlar emtia meblağlarını üst, Kovid-19 salgını, bankaların sıkı para siyasetlerine başlaması ve global iktisattaki sakinlik telaşları de meblağları aşağı çekti.
Emtia piyasasındaki oynaklıkla birlikte fiyatlamaların zorlaşması ekonomik aktiviteye ait kaygıları birlikteinde getirdi.
ABD iktisadı için resesyon riski bu yıl güçlenirken, son 40 yılın en yüksek enflasyonuyla uğraş için agresifleşen para siyasetinin ülkeyi resesyona sokacağına ait tasalar de tırmandı.
Yüksek enflasyon karşısında önde gelen merkez bankalarının, ülkelerin resesyona girmesi muhtemelliğine rağmen ne gerekiyorsa yapılacağına yönelik tavrı da emtia piyasasındaki iştahı törpüledi.
Rusya ile yaşanan doğal gaz krizi de bilhassa ülkeleri resesyonla karşı karşıya getirdi.
Bakır ve pamuk, global iktisada ait ana gösterge niteliği taşıyan iki emtia oldu
Emtia piyasasında 2022’de eser bazlı ayrışmalar dikkati çekti. Bilhassa metal tarafında bakır, tarım tarafında ise pamuk, global iktisada ait ana gösterge niteliği taşıyan iki emtia oldu. Jeopolitik riskler ve arz badirelerinin emtia fiyatlarını yükselttiği birtakım devirlerde resesyon kaygılarından dolayı bakır ve pamukta düşüşler yaşandı.
Bu ortada, bakır üretiminde önde gelen ülkeler içinde yer alan Peru’da yerli halkın Las Bambas madenine karşı yaptığı protestoların bakır meblağlarını üst taraflı etkilediği periyotlar oldu.
Değerli metallere bakıldığında, bilhassa Fed’in siyasetleri altın ve paladyumu baskıladı, gümüş ve platinde ise yükselişler görüldü.
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla tarihi doruğunu goren paladyumun 2022’yi düşüşle kapatması emtia piyasasındaki fiyatlamalarda nasıl bir belirsizliğin olduğunu ortaya koyarken, paladyumdaki düşüşün niçinlerinde biri de fiyatların yükselmesiyle otomotiv üreticilerinin platine yönelmesi oldu.
Söz konusu dalgalanmadan en çok nikel etkilendi. Tedarik problemlerinin yanı sıra spekülatif süreçlerin de güçlenmesiyle Londra Metal Borsası’nda (LME) yüzde 100’den çok artarak 100 bin dolar düzeylerini test eden nikelin süreç sırası 8 Mart’ta durdu. LME’nin bu müdahalesinden daha sonra nikelde yıl boyunca sert hareketler görüldü. Nikel fiyatlarındaki sert yükselişlerle elektrikli araç üreten şirketler, maliyetlerini azaltmak için devalar aramaya başladı.
Dalgalanmalara sebep olan faktörler tesirini sürdürüyor
Fed Lideri Jerome Powell’ın optimist telaffuzları ve Çin’in Kovid-19 siyasetine ait yumuşamaya gidebileceğine dair haber akışıyla emtia piyasasında yılın son devirlerinde rahatlama görülse de kelam konusu dalgalanmalar devam etti. Dalgalanmalara niye olan faktörler tesirini sürdürüyor.
Fed’in akabinde Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) sıkılaşma suratını azaltmasına rağmen “şahin” duruşunu sürdürmesi, emtia piyasasındaki sert dalgalanmaların devam etmesine niye oldu.
Geçen yıl bedelli metallerde karışık bir seyir izlendi.
2.070,40 dolarla Ağustos 2020’den bu yana en yüksek seviyeyi bakılırsan altının onsu, çabucak sonrasında düşüşe geçerek yılı yüzde 0,3 düşüşle tamamladı. 2021’de 3.435,50 dolarla tarihi tepesini nazarann paladyum ise yüzde 5,9 geriledi.
Geçen yıl gümüş yüzde 2,9 ve platin yüzde 11 kıymet kazandı.
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla “güvenli liman” olarak yükselen altın, merkez bankalarının faiz artırımlarının devam edeceğine dair telaffuzlarla geriledi.
Savaşın niye olduğu global tedarik zincirindeki bozulma kararı yarı iletken çip üretiminde kıymetli yeri olan ve global çapta yüzde 40’ı Rusya’da bulunan paladyumda; evvel sert, ondan sonrasında ise aşağı taraflı bir seyir izlendi.
Analistler, paladyumun tarihi tepeyi görmesinden dolayı talebin azaldığını ve global sanayide daha ucuz olan emtialara yönelme olduğunu söylemiş oldu.
Yenilenebilir güce talebin artmasıyla gümüş fiyatları yükseldi.
Gümüş, bilhassa güneş panellerinin üretiminde değerli bir yere sahip bulunuyor.
Metallerde de negatif seyir
Geçen yıl metallere de negatif bir seyir hakim oldu.
4,9059 dolarla tarihi tepeyi goren bakırın libresi, yüzde 14,3 azalış kaydetti.
Tezgah üstü piyasada alüminyum yüzde 8 ve çinko yüzde 15,5 bedel kaybederken, kurşun yüzde 1,3 ve nikel yüzde 45 arttı.
Rusya, global metal tedarikinde kıymetli bir role sahip. Jeopolitik risklerle tedarikte yaşanan meseleler kararı metallerde eza yaşanmasına rağmen global ekonomik aktiviteye yönelik telaşlar daha ağır bastı.
Analistler, Avrupa’da izabe tesislerinin kapanması ya da üretime orta vermesi kararı arza yönelik dertlerin ortaya çıkmasına rağmen bu tesislerin üretiminin sekteye uğramasıyla talep tarafının da olumsuz etkilendiğini söylemiş oldu.
Enerji emtialarında sert yükselişler görüldü
Enerji emtialarında geçen yıl sert yükselişler görüldü. Güç tarafında tedarik ve arza yönelik düşünceler tesirini yitirmedi.
Rusya-Ukrayna savaşının piyasalarda oluşturduğu arz kaygılarıyla 7 Mart’ta 139 dolar düzeyini aşan Brent petrolün varil fiyatı, piyasalarda global resesyon tasalarının güçlenmesi ve talep telaşlarının bir daha yer kazanmasıyla yılı 84 dolar düzeyinden tamamladı. Brent petrol, yılı yüzde 8,4 yükselişle bitirdi.
10 doların üzerine çıkarak 14 yılın en yüksek düzeyini goren New York Ticaret Borsası’nda süreç goren doğal gaz ise yüzde 20 arttı. Doğal gaz meblağlarının yükselmesini etkileyen faktörlerden biri de hava sıcaklıklarının düşeceğine dair öngörüler olarak belirlendi.
ABD’de demir yolu çalışanlarının greve gidebileceği tasaları, Freeport LNG’nin Teksas LNG ihracat tesisindeki külfetler da doğal gazın yükselmesine sebep oldu.
Yıl ortasında Gazprom, yaptığı açıklamada, Kanada’da tamire alınan Siemens marka kritik bir türbin motorunun Rusya’ya iade edilmesi için gerekli evraklarının olmadığını, bu yüzden gaz akışını garanti edemeyeceklerini duyurmuştu.
Gazprom’un rubleyle ödeme sistemine uymadıkları için Bulgaristan ve Polonya’ya doğal gaz sevkiyatını durdurduğuna ait haber akışı da doğal gaz meblağlarını üst taraflı etkiledi.
Tarım emtialarında üretime yönelik telaşlar öne çıktı
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla tarım emtialarında üretime yönelik kaygılar öne çıktı. Tarım emtialarında yükselişlerin hakim olduğu bir yıl geride kaldı.
Chicago Ticaret Borsası’nda süreç bakılırsan buğday 13,6350 dolarla tarihi tepeyi, mısır 8,2450 dolarla Ağustos 2012’den bu yana, soya fasulyesi de 17,5925 dolarla Eylül 2012’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
Geçen yıl buğday yüzde 2,6, mısır yüzde 14,4, soya fasulyesi yüzde 13,8 ve pirinç yüzde 25,5 artış kaydetti.
Rusya-Ukrayna savaşının tedarik problemlerini gündeme getirmesi ve yükselen güç fiyatlarının tesiriyle buğday tarihi doruğunu görürken, Karadeniz bölgesindeki iki büyük buğday ihracatçısı olan Ukrayna ve Rusya’nın savaşta olması, buğday ve mısır ihracatının durma noktasına geleceğine dair dertleri artırdı.
Buğday meblağları, Rusya’nın tahıl muahedesine geri dönmesiyle hasılatlarının bir kısmını geri vermesine rağmen yılı yükselişle tamamladı.
Ukrayna’da ekim ve hasadın olumsuz etkilenmesi ile tedarikin durma noktasına gelmesi ve ABD’de yaşanan soğuk hava dalgasının ekim sürecini yavaşlatması da mısır fiyatlarını üst taraflı etkiledi.
Gübre fiyatlarının yükselmesi, soya fasulyesi meblağlarını üst istikametli etkiledi.
0,2118 dolarla Şubat 2017’den bu yana en yüksek seviyeyi goren şeker, 2022’de yüzde 6,2 paha kazandı. 1,5595 dolarla Mayıs 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi nazarann pamuk ise hasılatlarını geri vererek yılı yüzde 25,9 kıymet kaybıyla tamamladı.
2,6045 dolar ile Eylül 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi nazarann kahve, hasılatlarını iade etti ve 2022 yılını yüzde 26,1 azalışla bitirdi.
ABD’de ihracatının yükselmesiyle pamuk meblağlarında tepeler kelam konusu bulunmasına rağmen bilhassa global iktisattaki resesyon kaygıları pamuk fiyatlarını aşağı taraflı etkiledi.
Özellikle Çin’de Kovid-19 tedbirlerinin gevşetilmesi ve Brezilya’da hükümetin değişmesiyle talebin artacağına yönelik kaygılar şeker fiyatlarını yükseltti.
Güney Amerika’da yaşanan elverişsiz hava şartları niçiniyle artan kahve meblağları, sonrasındasında üretim fazlası olacağına yönelik beklentilerle geriledi.
Kakao, geçen yıl yüzde 2,9 artış kaydetti. Fildişi Kıyısı’nda üretime yönelik yaşanan kaygılar kakao fiyatlarının yükselmesine niye oldu.
Bu ortada, hava şartlarından etkilenen tarım emtialarında farklı dinamikler de kelam konusu olabiliyor. Örneğin, Brezilya’da hükümetin değişmesi şeker meblağlarını olumlu etkiledi.