BOTR
Yeni Üye
Marshall Fonu’nun (GMF – The German Marshall Fund of the United States) gerçekleştirdiği “Avrupa Birliği Algıları” araştırmasının sonuçları, Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine dayanağın arttığını gösteriyor.
Araştırma, bilhassa 18-24 yaş ortası gençlerin AB’ye iştiraki daha yüksek oranda desteklediklerini net bir biçimde gösterdi. Araştırma sonuçları, her dört gençten üçünün bugün bir referandum yapılması halinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği için “evet” oyu kullanacağını ortaya koydu. Türkiye’nin AB’ye iştiraki kuvvetli bir biçimde desteklenirken, üye olabileceğine ait inanç ise geçen yılki araştırmada da olduğu üzere düşük kalıyor. “Avrupa Birliği Algıları” araştırması, “Türkiye-AB ilişkileri”, “Dış Politika” ve “İklim” konusunda Türkiye kamuoyunun yaklaşımını gösteren, ayrıntılı, dikkat cazibeli bulgular ortaya koyuyor.
“Türkiye’de AB’ye yönelik algı epeyce pozitif”
Araştırma sonuçlarını pahalandıran Marshall Fonu Kıdemli Araştırmacısı Dr. Kadri Taştan, araştırmanın, Türkiye’de kamuoyunun yüzünün net olarak hala AB’ye dönük olduğunu gösterdiğini söylemiş oldu. Taştan, “Türkiye’nin AB iştirak sürecine dayanak, gerçekleşme ihtimaline olan inanç az olsa da çok yüksek. Araştırmada AB’ye ve Avrupa merkezli memleketler arası kurum ve kuruluşlara yönelik olumlu algı dikkat cazip. Bu manada kamuoyunun AB algısı öbür jeopolitik büyük aktörlere (ABD, Rusya, Çin) yönelik negatif algıdan önemli oranda farklılaşıyor. Türkiye’nin AB ile olan münasebetlerine yönelik farklı başlıklara verilen karşılıklar, kamuoyunun AB algısının hala iç siyaset, hukuk, ekonomik refah ve eğitim referanslarıyla şekillendiğini gösteriyor. AB ülkelerine yönelik önyargılar, yaygın olsa da, AB’yi normatif güç olarak görme eğilimi Türkiye kamuoyunda hala devasa yükseklikte” dedi.
“AB ve Türkiye içinde daha kuvvetli bir diyaloğa muhtaçlık var”
Marshall Fonu Ankara Ofisi Yöneticisi Özgür Ünlühisarcıklı ise araştırmanın, Türkiye kamuoyunun yalnızca AB üyeliğine dayanağının değil, beraberinde milletlerarası problemlerde AB ile birlikte hareket etmeye yönelik tercihinin de devam ettiğini gösterdiğini, bunun da üyelik öncesi devirde AB ve Türkiye içinde daha kuvvetli bir dış siyaset diyaloğuna olan muhtaçlığın bir öteki göstergesi olduğunu vurguladı. Ünlühisarcıklı, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin bir kararı olarak Türkiye kamuoyu nezdinde gözle görülür bir prestij kaybına uğradığı gözlemlenirken, hükümetin Rusya ve Ukrayna içinde kolaylaştırıcılık ve arabuluculuk yapma siyasetinin kamuoyu nezdinde de kuvvetli bir karşılığı olduğu görülüyor” diye konuştu.
İşte “Avrupa Birliği Algıları ” araştırmasının dikkat çeken birtakım sonuçları;
Türkiye dış siyasette AB ülkeleri ile işbirliği yapmalıdır
Marshall Fonu tarafınca gerçekleştirilen “Avrupa Birliği Algıları” araştırması sonuçları, memleketler arası sorunlarda Türkiye’nin AB ile işbirliği yapmasına daha sıcak bakıldığını gösteriyor. “Uluslararası problemlerde Türkiye hangisiyle işbirliği yapmalıdır?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 33,1’i AB ülkeleri karşılığını veriyor. 18-24 yaş aralığındaki iştirakçilerde ise bu oran yüzde 44,4’e çıkıyor. AB karşılığını, yüzde 24,6 ile yalnız hareket etmeli, yüzde 21,1 ile hepsiyle hareket etmeli cevapları izliyor. Çin ile hareket etmeli diyenler yüzde 6,8, Rusya ile hareket etmeli diyenler yüzde 5,6, ABD ile birlikte hareket etmeli diyenler ise yüzde 4,7’de kalıyor. Geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada yüzde 14,7 olan Rusya ile hareket etmeli diyenlerin oranının bu yılki araştırmada, yüzde 5,6’ya düşmesi Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin çarpıcı bir kararı olarak dikkat çekiyor.
Tek Taraflı Hareket Etme ve Tarafsız Kalma Eğilimleri Güçleniyor
“Uluslararası sıkıntılarda Türkiye hangisiyle işbirliği yapmalıdır?” sorusuna “hiç kimse ile birlikte hareket etmemelidir” biçiminde cevap verenlerin oranının 2021’de yüzde 15,9’dan, bu yıl yüzde 24,6’ya, “hepsi ile bir arada hareket etmelidir” diyenlerin oranının 2021’de yüzde 13,4’ten, 2022’de yüzde 21,1’e yükselmesi kamuoyunda tek başına hareket etme ve tarafsız kalma eğilimlerinin güçlenmekte olduğunu gösteriyor.
AB’nin kelam sahibi olması daha âlâ sonuçlara niye olur
Araştırma sonuçları, kamuoyunun dünyadaki sıkıntıların tahlilinde AB’nin rol almasının insanlık için nazarance daha yeterli sonuçlara yol açacağını düşündüğünü ortaya koyuyor. “Dünyadaki meselelerin tahlilinde hangi ülke yahut ülkeler kümesinin kelam sahibi olması insanlığın çoğunluğu için daha düzgün sonuçlara niye olur?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 35,6’sı AB ülkeleri cevabını veriyor. 18-24 yaş aralığındaki iştirakçilerde, AB’ye olan bu manadaki inanç bir ölçü daha yüksek. Genç iştirakçilerin yüzde 43,8’i dünyadaki problemlerin tahlilinde AB ülkelerinin kelam sahibi olmasının insanlığın çoğunluğu için daha düzgün sonuçlar yaratacağını söylüyor. ABD’nin ve Rusya’nın kelam sahibi olmasının daha güzel sonuçlar yaratacağını düşünenlerin oranı ise düşüyor. Geçen yılki araştırmada iştirakçilerin yüzde 12,9’u dünyadaki problemlerin tahlilinde ABD’nin kelam sahibi olmasının daha güzel sonuçlar yaratacağını düşünürken, bu yıl bu oran yüzde 5,8’e geriledi. Geçen yılki araştırmada iştirakçilerin yüzde 10,5’i dünyadaki meselelerin tahlilinde Rusya’nın kelam sahibi olmasının daha güzel sonuçlar yaratacağını düşünürken, bu yıl bu oran yüzde 3,8’e geriledi.
Türkiye, Rusya-Ukrayna tansiyonunda uzlaşmacı bir rol oynamalı
“Avrupa Birliği Algıları” araştırması, kamuoyunun Türkiye’nin Rusya Ukrayna tansiyonunda uzlaşmacı bir rol oynaması ya da uzak durması gerektiğini düşündüğünü ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzde 43,7’si Türkiye’nin “taraflar içinde uzlaşmacı bir rol” oynaması gerektiğini düşünürken, yüzde 40,1’i ise Türkiye, “çatışmadan uzak durmalıdır ve tarafsız kalmalıdır” görüşünü savunuyor. “Türkiye Ukrayna ile bir arada hareket etmelidir” diyenlerin oranı yüzde 8,5, “Türkiye Rusya’yla bir arada hareket etmelidir” diyenlerin oranı ise yüzde 4,4.
Avrupalılar hakkındaki fikirleri olumlu
Araştırma sonuçları, Avrupa ve Avrupalılar hakkındaki niyetlerin de olumlu olduğunu gösteriyor. Araştırma, Türkiye’nin AB üyeliği konusunda olduğu üzere Avrupa ve Avrupalılar hakkında da gençlerin, nüfusun geneline kıyasla daha yüksek oranlarda olumlu niyete sahip olduğunu işaret ediyor. Araştırmaya katılanların yüzde 60,2’si Avrupalılar hakkında olumlu, yüzde 35’i ise olumsuz kanıya sahip olduğunu belirtiyor. 18-24 yaş kümesindeki genç iştirakçilerin ise yüzde 76,6’sı Avrupalılar hakkında olumlu düşündüklerini söylüyor. ergenlerde Avrupa hakkında olumsuz kanılara sahip olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 20,6.
İştirakçilerin yüzde 58,6’sı Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine “evet” diyor
“Avrupa Birliği Algıları ” araştırması, Türkiye’nin AB’ye üyeliğine kamuoyunun kuvvetli bir takviye verdiğini ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzde 58,6’sı Türkiye’nin AB’ye üye olmasının güzel olacağını düşünüyor. 18-24 yaş içindeki iştirakçiler ise yüzde 72,8 üzere hayli daha yüksek bir oranda Türkiye’nin AB’ye üye olmasını “iyi bir şey” olarak görüyor. ‘Bu pazar Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği için referandum yapılacak olsa, nasıl oy kullanırsınız?’ sorusuna, araştırmaya katılanların yüzde 61,4’ü “evet” oyu vereceğini belirtirken, yüzde 29,6’sı “hayır” oyu kullanacağını söylüyor. ergenlerde Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine “evet” oyu vereceklerin oranı ise epey daha yüksek. 18 – 24 yaş ortası genç iştirakçilerin, yüzde 75’i bugün bir referandum yapılması halinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği için “evet” oyu kullanacağını, yüzde 18,4’ü ise “hayır” oyu kullanacağını tabir ediyor. Geçen yıl bir daha Marshall Fonu tarafınca gerçekleştirilen araştırmayla kıyaslandığında, tüm yaş kümelerinde genel olarak misal bir tablo ortaya çıkarken, gençlerin Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine takviyesinin ise kıymetli oranda arttığı görülüyor. Geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada, 18 – 24 yaş ortası iştirakçilerin, yüzde 68,8’i bir referandum yapılması halinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği için evet oyu kullanacağını belirtmişti.
Araştırmaya katılanların, yüzde 68,8’i Türkiye’yi coğrafik manada Avrupa’nın bir kesimi olarak görüyor. Tarihi manada Türkiye’nin Avrupa’nın bir modülü olduğunu düşünenler yüzde 57,2, ekonomik manada Türkiye’nin Avrupa’nın bir kesimi olduğunu düşünenler yüzde 45,6, güvenlik açısından Türkiye’nin Avrupa’nın bir modülü olduğunu düşünenler yüzde 44,5, kültürel manada Türkiye’nin Avrupa’nın bir modülü olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 33,1.
ergenlerde AB’ye üye olmanın şahsi yarar sağlayacağına inanç artıyor
Araştırmaya katılanların, yüzde 55,7’si Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için şahsi bir yarar sağlayacağını, yüzde 37,9’u ise kendileri için şahsi bir yarar sağlamayacağı görüşünde. 18-24 yaş kümesindeki iştirakçilerin ise yüzde 73,9’u Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için yarar sağlayacağını, yüzde 22,4’ü ise kendileri için şahsi bir yarar sağlamayacağını düşünüyor. Marshall Fonu tarafınca geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada, Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için yarar sağlayacağını düşünen gençlerin oranının yüzde 67,2 olduğu göz önüne alındığında bu yılki araştırma, gençler içinde şahsi yarar sağlayacağı inancının da arttığını ortaya koyuyor.
Türkiye’nin AB’ye üye olabileceğine olan inanç zayıflıyor
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyeliği konusunda dayanak yüksek lakin üye olabileceğine olan inanç düşüyor. “Avrupa Birliği Algıları araştırmasına katılanların yüzde 53’ü AB’nin Türkiye’yi üyeliğe kabul etme niyetinin olmadığını, yalnızca oyaladığını belirtiyor. İştirakçilerin yüzde 15,5’i Türkiye’nin üzerine düşenleri yapması durumunda AB’ye katiyetle üye olabileceğini belirtirken, yüzde 26,7’si ise AB istese bile Türkiye’nin üyeliğe hazır olmadığını söz ediyor.
“Avrupa Birliği Algıları ” araştırmasına katılanların yüzde 43,9’u Türkiye’nin hiç bir vakit AB’ye üye olamayacağını düşünüyor. 2021 yılında gerçekleştirilen araştırmada bu görüşü savunanların oranın yüzde 39,7 olduğu göz önünde bulundurulduğunda AB üyeliğine olan inancın vakit içinde daha da zayıfladığı daha net görülüyor. İştirakçilerin yüzde 13,9’u beş yıl içerisinde, yüzde 15,8’i on yıl içerisinde, yüzde 19,7’si ise on beş yıldan daha uzun bir müddetde de olsa Türkiye’nin AB’ye tam üye olabileceğine inanıyor. Öteki yandan araştırma sonuçları, Türkiye’nin AB’ye üye olabileceği inancının ergenlerde biraz daha yüksek olduğunu ortaya koydu. 18 – 24 yaş ortası iştirakçilerin, yüzde 16,3’ü beş yıl içerisinde, yüzde 23,1’i on yıl içerisinde, yüzde 20,3’ü ise on beş yıldan daha uzun bir müddetde de olsa Türkiye’nin AB’ye tam üye olabileceğini belirtirken, yüzde 34,8’i ise Türkiye’nin hiç bir vakit AB’ye üye olamayacağını savunuyor. “AB ülkeleri Türkiye’yi sahiden ortalarında bir AB üyesi olarak görmek istiyorlar mı?” sorusuna ise iştirakçilerin yüzde 53,8’i “hayır istemiyorlar”, yüzde 36,6’sı “bazı ülkeler istemiyor fakat çoğunluk istiyor, yüzde 6,2’si “evet istiyorlar” cevabı veriyor.
İktisat ve insan hakları düzgünleşirse AB’ye üyelik kolaylaşır
Araştırmaya katılanların, “Türkiye’nin AB’ye tam üye olabilmesini hangisi kolaylaştıracaktır?” sorusuna verilen cevaplar, iktisadın kıymetine dikkat çekiyor. İştirakçiler, yüzde 49,6 oranında Türkiye iktisadının düzgünleşmesini AB’ye üye olmayı kolaylaştıracak en değerli faktör olduğunu söz ediyor. İştirakçiler yüzde 40,4 oranında Türkiye’de insan haklarının güzelleşmesini, yüzde 34,7 oranında Türkiye’nin gerekli tüzel ıslahatları yapmasını, yüzde 16,6’sı ise ABD’nin Türkiye’nin tam üyeliğini desteklemesinin AB’ye üyeliği kolaylaştıracak en kıymetli faktörler olarak sıralıyor.
Gençler beklentileriyle de farklılaşıyor
“AB’ye girmenin Türkiye’ye en kıymetli faydası ne olacak?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 21,9’u iktisadın gelişmesi, işsizlik ve hayat pahalılığının düşmesi halinde karşılık veriyor. Araştırmaya katılanların yüzde 16,4’ü Türk vatandaşlarının AB ülkelerinde özgür sirkülasyonunu, yüzde 14,6’sı demokrasinin gelişmesi ve halkın idareye iştirakinin yaygınlaşmasını, yüzde 14,4’ü Türkiye’nin milletlerarası alanda gücünün artmasını, yüzde 9,7’si ise toplumsal huzurun artmasını sağlayacağı görüşünü savunuyor.
Araştırma, 18-24 yaş ortası iştirakçilerin AB üyeliğinden beklentisinin de genel iştirakçilerden biraz farklılaştığını gösteriyor. “AB üyeliğinin Türkiye’ye en değerli faydası ne olacak?” sorusuna 18-24 yaş ortası genç iştirakçilerin, yüzde 19,8’i demokrasinin gelişmesi ve halkın idareye iştirakinin yaygınlaşması, yüzde 19,4’ü iktisadın gelişmesi, işsizlik ve hayat pahalılığının azalması olarak yorumluyor. Araştırmaya katılanların yüzde 17,4’ü Türkiye’nin memleketler arası alanda gücünün artması, yüzde 10,5’i ise toplumsal huzurun artması olarak karşılık veriyor. “Türkiye’nin AB’ye üye olmasının AB’ye en büyük yararının ne olacağı” sorulduğunda ise iştirakçilerin yüzde 25,2’si Türkiye pazarının Avrupalı firmalara açılması, yüzde 25’i Türkiye’deki genç nüfusun Avrupa’ya dâhil olması, yüzde 19’u ise kültürel çoğulculuğun sağlanması formunda yanıtlıyor.
Gençlerin memleketler arası kurum ve kuruluşlara inancı daha yüksek
Araştırma sonuçları, başka yaş kümelerine nazaran gençlerin, milletlerarası kurumlara itimadının daha fazla olduğunu ortaya koydu. Gençlerin bilhassa AB merkezli kurum ve kuruluşlara olan inancının daha yüksek olduğu görülüyor. Araştırma iştirakçilerinin AİHM’e itimadı yüzde 48,3, Avrupa Birliği’ne itimadı yüzde 47,7, İslam İşbirliği Teşkilatı’na inancı yüzde 45, Milletlerarası Adalet Divanı’na itimadı yüzde 40,9, NATO’ya itimadı yüzde 39,4, AGİT’e itimadı yüzde 36,6 ve Birleşmiş Milletlere inancı ise yüzde 35,4 oldu. 18-24 yaş aralığındaki genç iştirakçilerin AİHM’e itimadı 61,6, Avrupa Birliği’ne inancı yüzde 60,7, Memleketler arası Adalet Divanı’na itimadı yüzde 52,6, NATO’ya itimadı yüzde 47,3, Birleşmiş Milletlere itimadı yüzde 45,6, AGİT’e inancı yüzde 44,1, İslam İşbirliği Teşkilatı’na itimadı ise yüzde 39,5 oldu.
Gümrük Birliği konusunda bilgi seviyesi düşük
Türkiye AB alakaları açısından en kıymetli mutabakatlardan biri olan Gümrük Birliği’nin Türkiye’ye yarar sağladığını düşünenlerin oranı yüzde 28,3. İştirakçilerin yüzde 11,8’i ise Gümrük Birliği’nin Türkiye iktisadına ziyan verdiği görüşünde. Araştırma sonuçları, “Gümrük Birliği muahedesi Türkiye iktisadına yarar mı sağlamıştır, ziyan mı vermiştir?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 59,9’unun karşılık veremediğini ortaya koydu. Bu manada araştırma, Gümrük Birliği konusunda bilgi seviyesinin fazlaca düşük olduğunu gösteriyor. Geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada, Gümrük Birliği’nin Türkiye’ye yarar sağladığını düşünenlerin oranın yüzde 33,8 olduğu düşünüldüğünde, Gümrük Birliği’nin yarar sağladığını düşünenlerin oranında gerileme olduğu da görülüyor. İştirakçilerin yüzde 37’si hizmetler, kamu alımları ve tarım dallarının karşılıklı olarak Gümrük Birliği’ne dâhil edilmesini destekleyeceğini belirtirken, yüzde 19,3’ü ise buna karşı çıkacağını tabir ediyor.
Vize serbestisi için gerekli kriterlerin sağlanmasına dayanak yüksek
Türkiye ile AB içindeki bağların güzelleştirilmesine en kıymetli katkı yapacak siyasetler sorulduğunda “Avrupa Birliği Algıları” araştırmasına katılanların karşılıklarında, yüzde 56,2 ile vize rejiminin özgürleştirilmesi, yüzde 44,3 ile göçmen ve mülteciler konusunda işbirliği, yüzde 41,3 ile terörizmle uğraşta işbirliği istikametindeki üç siyaset öne çıkıyor. Araştırma sonuçları, vize serbestisi için Türkiye’nin yerine getirmesi gereken kriterlerin sağlanmasına yönelik kamuoyu dayanağının yüksek olduğunu ortaya koydu. İştirakçilerin yüzde 60,5’i vize serbestisi için Türkiye’nin yerine getirmesi gereken kriterlerden biri olan terörizm ile ilgili mevzuat ve uygulamaların Avrupa standartları ışığında gözden geçirilmesini desteklerken, yüzde 34,8’i karşı çıkıyor. bir daha cezai mevzularla ilgili olarak AB üyesi tüm devletlerle faal bir isimli iş birliğinin sağlanmasını iştirakçilerin yüzde 62’si desteklerken, yüzde 32,9’u karşı çıkıyor. Araştırmaya katılanların 66,8’i şahsi bilgilerin korunmasına ait mevzuatın AB standartlarıyla ahenkleştirilmesini desteklerken, yüzde 26,5’i karşı çıkıyor.
“Türkiye evvela kendi iç meselelerini halletmeli”
Marshall Fonu tarafınca gerçekleştirilen “Avrupa Birliği Algıları” araştırması sonuçları, Türkiye toplumunun barışı teminata almanın en yeterli yolunun müzakereler olduğunu düşündüğünü ortaya koydu. İştirakçilerin yüzde 63,9’u barışı teminat altına almanın en düzgün yolunun “müzakereler”den, yüzde 34’ü ise “askeri güç”ten geçtiğine inanıyor. İştirakçilerin yüzde 46,1’i Türkiye’nin dünyadaki çıkarları için tek başına, yüzde 52,2’si ise öteki ülkelerle hareket etmesi gerektiğini belirtiyor. Araştırma kapsamında iştirakçiler, Türkiye’nin önceliği kendi iç sıkıntılarının tahliline vermesi gerektiğine inanıyor. “Türkiye’nin Ortadoğu, Balkanlar ve Kuzey Afrika’da faal bir rol oynaması: Görüşünüz bu ikisinden hangisine daha yakındır?” sorusuna iştirakçilerin, yüzde 58,7’si Türkiye’nin evvela kendi iç sıkıntılarını halletmesi gerektiği karşılığını veriyor. İştirakçilerin yüzde 37,4 ise Türkiye’nin Ortadoğu, Balkanlar ve Kuzey Afrika’da faal bir rol oynaması gerektiğini düşünüyor.
İklim değişikliği ve etraf konusunda şuur artıyor
“Avrupa Birliği Algıları” araştırması kapsamında iştirakçilere Paris İklim Muahedesi ve AB Yeşil Mutabakatı bağlamında iklim değişikliği ve etraf konusunda da sorular soruldu. İştirakçilerin cevapları Türkiye’de iklim ve etraf şuurunun arttığını gösteriyor. İştirakçilerin yüzde 75,6’sı yavaş bir ekonomik büyümeye ve iş kayıplarına sebep olsa da çevreyi muhafazaya öncelik verilmelidir görüşünü desteklerken, yüzde 22,2’si etraf ziyan görse bile ekonomik büyüme ve iş imkânları yaratmanın öncelikli olması gerektiğini savunuyor. İştirakçilerin yüzde 62,6’sı iklim değişikliğini dünya için fazlaca değerli tehdit olarak görüyor. İklim değişikliğinin büsbütün yahut kısmen insanların faaliyetlerinden kaynaklanan bir durum olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 82,6 üzere çok yüksek düzeyde. “İklim değişikliğinin hangisini daha olumsuz etkileyeceğini düşünüyorsunuz?” sorusuna ise iştirakçiler, yüzde 36,2 ile en çok ziraî üretimin etkileneceği cevabını veriyor. İklim değişikliği niçiniyle doğal kaynakların tükeneceğini düşünenlerin oranı yüzde 25,3, çok hava olaylarının oranı yüzde 22,9, güç arzının olumsuz etkileneceğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 21,8 oldu. İştirakçiler, iklim değişikliği ile çabada en kıymetli rolün işletmelere, fabrikalara düştüğünü belirtiyor. “İklim değişikliğiyle çabada en değerli rol aktörlerden hangisine düşmektedir?” sorusuna iştirakçiler; “yüzde 51,7 ile işletmeler/fabrikalar, yüzde 36,6 bireyler, yüzde 31,6 ile hükümetimiz, yüzde 17,3 ile BM” karşılığını veriyor.
Araştırma, bilhassa 18-24 yaş ortası gençlerin AB’ye iştiraki daha yüksek oranda desteklediklerini net bir biçimde gösterdi. Araştırma sonuçları, her dört gençten üçünün bugün bir referandum yapılması halinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği için “evet” oyu kullanacağını ortaya koydu. Türkiye’nin AB’ye iştiraki kuvvetli bir biçimde desteklenirken, üye olabileceğine ait inanç ise geçen yılki araştırmada da olduğu üzere düşük kalıyor. “Avrupa Birliği Algıları” araştırması, “Türkiye-AB ilişkileri”, “Dış Politika” ve “İklim” konusunda Türkiye kamuoyunun yaklaşımını gösteren, ayrıntılı, dikkat cazibeli bulgular ortaya koyuyor.
“Türkiye’de AB’ye yönelik algı epeyce pozitif”
Araştırma sonuçlarını pahalandıran Marshall Fonu Kıdemli Araştırmacısı Dr. Kadri Taştan, araştırmanın, Türkiye’de kamuoyunun yüzünün net olarak hala AB’ye dönük olduğunu gösterdiğini söylemiş oldu. Taştan, “Türkiye’nin AB iştirak sürecine dayanak, gerçekleşme ihtimaline olan inanç az olsa da çok yüksek. Araştırmada AB’ye ve Avrupa merkezli memleketler arası kurum ve kuruluşlara yönelik olumlu algı dikkat cazip. Bu manada kamuoyunun AB algısı öbür jeopolitik büyük aktörlere (ABD, Rusya, Çin) yönelik negatif algıdan önemli oranda farklılaşıyor. Türkiye’nin AB ile olan münasebetlerine yönelik farklı başlıklara verilen karşılıklar, kamuoyunun AB algısının hala iç siyaset, hukuk, ekonomik refah ve eğitim referanslarıyla şekillendiğini gösteriyor. AB ülkelerine yönelik önyargılar, yaygın olsa da, AB’yi normatif güç olarak görme eğilimi Türkiye kamuoyunda hala devasa yükseklikte” dedi.
“AB ve Türkiye içinde daha kuvvetli bir diyaloğa muhtaçlık var”
Marshall Fonu Ankara Ofisi Yöneticisi Özgür Ünlühisarcıklı ise araştırmanın, Türkiye kamuoyunun yalnızca AB üyeliğine dayanağının değil, beraberinde milletlerarası problemlerde AB ile birlikte hareket etmeye yönelik tercihinin de devam ettiğini gösterdiğini, bunun da üyelik öncesi devirde AB ve Türkiye içinde daha kuvvetli bir dış siyaset diyaloğuna olan muhtaçlığın bir öteki göstergesi olduğunu vurguladı. Ünlühisarcıklı, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin bir kararı olarak Türkiye kamuoyu nezdinde gözle görülür bir prestij kaybına uğradığı gözlemlenirken, hükümetin Rusya ve Ukrayna içinde kolaylaştırıcılık ve arabuluculuk yapma siyasetinin kamuoyu nezdinde de kuvvetli bir karşılığı olduğu görülüyor” diye konuştu.
İşte “Avrupa Birliği Algıları ” araştırmasının dikkat çeken birtakım sonuçları;
Türkiye dış siyasette AB ülkeleri ile işbirliği yapmalıdır
Marshall Fonu tarafınca gerçekleştirilen “Avrupa Birliği Algıları” araştırması sonuçları, memleketler arası sorunlarda Türkiye’nin AB ile işbirliği yapmasına daha sıcak bakıldığını gösteriyor. “Uluslararası problemlerde Türkiye hangisiyle işbirliği yapmalıdır?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 33,1’i AB ülkeleri karşılığını veriyor. 18-24 yaş aralığındaki iştirakçilerde ise bu oran yüzde 44,4’e çıkıyor. AB karşılığını, yüzde 24,6 ile yalnız hareket etmeli, yüzde 21,1 ile hepsiyle hareket etmeli cevapları izliyor. Çin ile hareket etmeli diyenler yüzde 6,8, Rusya ile hareket etmeli diyenler yüzde 5,6, ABD ile birlikte hareket etmeli diyenler ise yüzde 4,7’de kalıyor. Geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada yüzde 14,7 olan Rusya ile hareket etmeli diyenlerin oranının bu yılki araştırmada, yüzde 5,6’ya düşmesi Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin çarpıcı bir kararı olarak dikkat çekiyor.
Tek Taraflı Hareket Etme ve Tarafsız Kalma Eğilimleri Güçleniyor
“Uluslararası sıkıntılarda Türkiye hangisiyle işbirliği yapmalıdır?” sorusuna “hiç kimse ile birlikte hareket etmemelidir” biçiminde cevap verenlerin oranının 2021’de yüzde 15,9’dan, bu yıl yüzde 24,6’ya, “hepsi ile bir arada hareket etmelidir” diyenlerin oranının 2021’de yüzde 13,4’ten, 2022’de yüzde 21,1’e yükselmesi kamuoyunda tek başına hareket etme ve tarafsız kalma eğilimlerinin güçlenmekte olduğunu gösteriyor.
AB’nin kelam sahibi olması daha âlâ sonuçlara niye olur
Araştırma sonuçları, kamuoyunun dünyadaki sıkıntıların tahlilinde AB’nin rol almasının insanlık için nazarance daha yeterli sonuçlara yol açacağını düşündüğünü ortaya koyuyor. “Dünyadaki meselelerin tahlilinde hangi ülke yahut ülkeler kümesinin kelam sahibi olması insanlığın çoğunluğu için daha düzgün sonuçlara niye olur?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 35,6’sı AB ülkeleri cevabını veriyor. 18-24 yaş aralığındaki iştirakçilerde, AB’ye olan bu manadaki inanç bir ölçü daha yüksek. Genç iştirakçilerin yüzde 43,8’i dünyadaki problemlerin tahlilinde AB ülkelerinin kelam sahibi olmasının insanlığın çoğunluğu için daha düzgün sonuçlar yaratacağını söylüyor. ABD’nin ve Rusya’nın kelam sahibi olmasının daha güzel sonuçlar yaratacağını düşünenlerin oranı ise düşüyor. Geçen yılki araştırmada iştirakçilerin yüzde 12,9’u dünyadaki problemlerin tahlilinde ABD’nin kelam sahibi olmasının daha güzel sonuçlar yaratacağını düşünürken, bu yıl bu oran yüzde 5,8’e geriledi. Geçen yılki araştırmada iştirakçilerin yüzde 10,5’i dünyadaki meselelerin tahlilinde Rusya’nın kelam sahibi olmasının daha güzel sonuçlar yaratacağını düşünürken, bu yıl bu oran yüzde 3,8’e geriledi.
Türkiye, Rusya-Ukrayna tansiyonunda uzlaşmacı bir rol oynamalı
“Avrupa Birliği Algıları” araştırması, kamuoyunun Türkiye’nin Rusya Ukrayna tansiyonunda uzlaşmacı bir rol oynaması ya da uzak durması gerektiğini düşündüğünü ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzde 43,7’si Türkiye’nin “taraflar içinde uzlaşmacı bir rol” oynaması gerektiğini düşünürken, yüzde 40,1’i ise Türkiye, “çatışmadan uzak durmalıdır ve tarafsız kalmalıdır” görüşünü savunuyor. “Türkiye Ukrayna ile bir arada hareket etmelidir” diyenlerin oranı yüzde 8,5, “Türkiye Rusya’yla bir arada hareket etmelidir” diyenlerin oranı ise yüzde 4,4.
Avrupalılar hakkındaki fikirleri olumlu
Araştırma sonuçları, Avrupa ve Avrupalılar hakkındaki niyetlerin de olumlu olduğunu gösteriyor. Araştırma, Türkiye’nin AB üyeliği konusunda olduğu üzere Avrupa ve Avrupalılar hakkında da gençlerin, nüfusun geneline kıyasla daha yüksek oranlarda olumlu niyete sahip olduğunu işaret ediyor. Araştırmaya katılanların yüzde 60,2’si Avrupalılar hakkında olumlu, yüzde 35’i ise olumsuz kanıya sahip olduğunu belirtiyor. 18-24 yaş kümesindeki genç iştirakçilerin ise yüzde 76,6’sı Avrupalılar hakkında olumlu düşündüklerini söylüyor. ergenlerde Avrupa hakkında olumsuz kanılara sahip olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 20,6.
İştirakçilerin yüzde 58,6’sı Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine “evet” diyor
“Avrupa Birliği Algıları ” araştırması, Türkiye’nin AB’ye üyeliğine kamuoyunun kuvvetli bir takviye verdiğini ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzde 58,6’sı Türkiye’nin AB’ye üye olmasının güzel olacağını düşünüyor. 18-24 yaş içindeki iştirakçiler ise yüzde 72,8 üzere hayli daha yüksek bir oranda Türkiye’nin AB’ye üye olmasını “iyi bir şey” olarak görüyor. ‘Bu pazar Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği için referandum yapılacak olsa, nasıl oy kullanırsınız?’ sorusuna, araştırmaya katılanların yüzde 61,4’ü “evet” oyu vereceğini belirtirken, yüzde 29,6’sı “hayır” oyu kullanacağını söylüyor. ergenlerde Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine “evet” oyu vereceklerin oranı ise epey daha yüksek. 18 – 24 yaş ortası genç iştirakçilerin, yüzde 75’i bugün bir referandum yapılması halinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği için “evet” oyu kullanacağını, yüzde 18,4’ü ise “hayır” oyu kullanacağını tabir ediyor. Geçen yıl bir daha Marshall Fonu tarafınca gerçekleştirilen araştırmayla kıyaslandığında, tüm yaş kümelerinde genel olarak misal bir tablo ortaya çıkarken, gençlerin Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine takviyesinin ise kıymetli oranda arttığı görülüyor. Geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada, 18 – 24 yaş ortası iştirakçilerin, yüzde 68,8’i bir referandum yapılması halinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği için evet oyu kullanacağını belirtmişti.
Araştırmaya katılanların, yüzde 68,8’i Türkiye’yi coğrafik manada Avrupa’nın bir kesimi olarak görüyor. Tarihi manada Türkiye’nin Avrupa’nın bir modülü olduğunu düşünenler yüzde 57,2, ekonomik manada Türkiye’nin Avrupa’nın bir kesimi olduğunu düşünenler yüzde 45,6, güvenlik açısından Türkiye’nin Avrupa’nın bir modülü olduğunu düşünenler yüzde 44,5, kültürel manada Türkiye’nin Avrupa’nın bir modülü olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 33,1.
ergenlerde AB’ye üye olmanın şahsi yarar sağlayacağına inanç artıyor
Araştırmaya katılanların, yüzde 55,7’si Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için şahsi bir yarar sağlayacağını, yüzde 37,9’u ise kendileri için şahsi bir yarar sağlamayacağı görüşünde. 18-24 yaş kümesindeki iştirakçilerin ise yüzde 73,9’u Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için yarar sağlayacağını, yüzde 22,4’ü ise kendileri için şahsi bir yarar sağlamayacağını düşünüyor. Marshall Fonu tarafınca geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada, Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için yarar sağlayacağını düşünen gençlerin oranının yüzde 67,2 olduğu göz önüne alındığında bu yılki araştırma, gençler içinde şahsi yarar sağlayacağı inancının da arttığını ortaya koyuyor.
Türkiye’nin AB’ye üye olabileceğine olan inanç zayıflıyor
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyeliği konusunda dayanak yüksek lakin üye olabileceğine olan inanç düşüyor. “Avrupa Birliği Algıları araştırmasına katılanların yüzde 53’ü AB’nin Türkiye’yi üyeliğe kabul etme niyetinin olmadığını, yalnızca oyaladığını belirtiyor. İştirakçilerin yüzde 15,5’i Türkiye’nin üzerine düşenleri yapması durumunda AB’ye katiyetle üye olabileceğini belirtirken, yüzde 26,7’si ise AB istese bile Türkiye’nin üyeliğe hazır olmadığını söz ediyor.
“Avrupa Birliği Algıları ” araştırmasına katılanların yüzde 43,9’u Türkiye’nin hiç bir vakit AB’ye üye olamayacağını düşünüyor. 2021 yılında gerçekleştirilen araştırmada bu görüşü savunanların oranın yüzde 39,7 olduğu göz önünde bulundurulduğunda AB üyeliğine olan inancın vakit içinde daha da zayıfladığı daha net görülüyor. İştirakçilerin yüzde 13,9’u beş yıl içerisinde, yüzde 15,8’i on yıl içerisinde, yüzde 19,7’si ise on beş yıldan daha uzun bir müddetde de olsa Türkiye’nin AB’ye tam üye olabileceğine inanıyor. Öteki yandan araştırma sonuçları, Türkiye’nin AB’ye üye olabileceği inancının ergenlerde biraz daha yüksek olduğunu ortaya koydu. 18 – 24 yaş ortası iştirakçilerin, yüzde 16,3’ü beş yıl içerisinde, yüzde 23,1’i on yıl içerisinde, yüzde 20,3’ü ise on beş yıldan daha uzun bir müddetde de olsa Türkiye’nin AB’ye tam üye olabileceğini belirtirken, yüzde 34,8’i ise Türkiye’nin hiç bir vakit AB’ye üye olamayacağını savunuyor. “AB ülkeleri Türkiye’yi sahiden ortalarında bir AB üyesi olarak görmek istiyorlar mı?” sorusuna ise iştirakçilerin yüzde 53,8’i “hayır istemiyorlar”, yüzde 36,6’sı “bazı ülkeler istemiyor fakat çoğunluk istiyor, yüzde 6,2’si “evet istiyorlar” cevabı veriyor.
İktisat ve insan hakları düzgünleşirse AB’ye üyelik kolaylaşır
Araştırmaya katılanların, “Türkiye’nin AB’ye tam üye olabilmesini hangisi kolaylaştıracaktır?” sorusuna verilen cevaplar, iktisadın kıymetine dikkat çekiyor. İştirakçiler, yüzde 49,6 oranında Türkiye iktisadının düzgünleşmesini AB’ye üye olmayı kolaylaştıracak en değerli faktör olduğunu söz ediyor. İştirakçiler yüzde 40,4 oranında Türkiye’de insan haklarının güzelleşmesini, yüzde 34,7 oranında Türkiye’nin gerekli tüzel ıslahatları yapmasını, yüzde 16,6’sı ise ABD’nin Türkiye’nin tam üyeliğini desteklemesinin AB’ye üyeliği kolaylaştıracak en kıymetli faktörler olarak sıralıyor.
Gençler beklentileriyle de farklılaşıyor
“AB’ye girmenin Türkiye’ye en kıymetli faydası ne olacak?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 21,9’u iktisadın gelişmesi, işsizlik ve hayat pahalılığının düşmesi halinde karşılık veriyor. Araştırmaya katılanların yüzde 16,4’ü Türk vatandaşlarının AB ülkelerinde özgür sirkülasyonunu, yüzde 14,6’sı demokrasinin gelişmesi ve halkın idareye iştirakinin yaygınlaşmasını, yüzde 14,4’ü Türkiye’nin milletlerarası alanda gücünün artmasını, yüzde 9,7’si ise toplumsal huzurun artmasını sağlayacağı görüşünü savunuyor.
Araştırma, 18-24 yaş ortası iştirakçilerin AB üyeliğinden beklentisinin de genel iştirakçilerden biraz farklılaştığını gösteriyor. “AB üyeliğinin Türkiye’ye en değerli faydası ne olacak?” sorusuna 18-24 yaş ortası genç iştirakçilerin, yüzde 19,8’i demokrasinin gelişmesi ve halkın idareye iştirakinin yaygınlaşması, yüzde 19,4’ü iktisadın gelişmesi, işsizlik ve hayat pahalılığının azalması olarak yorumluyor. Araştırmaya katılanların yüzde 17,4’ü Türkiye’nin memleketler arası alanda gücünün artması, yüzde 10,5’i ise toplumsal huzurun artması olarak karşılık veriyor. “Türkiye’nin AB’ye üye olmasının AB’ye en büyük yararının ne olacağı” sorulduğunda ise iştirakçilerin yüzde 25,2’si Türkiye pazarının Avrupalı firmalara açılması, yüzde 25’i Türkiye’deki genç nüfusun Avrupa’ya dâhil olması, yüzde 19’u ise kültürel çoğulculuğun sağlanması formunda yanıtlıyor.
Gençlerin memleketler arası kurum ve kuruluşlara inancı daha yüksek
Araştırma sonuçları, başka yaş kümelerine nazaran gençlerin, milletlerarası kurumlara itimadının daha fazla olduğunu ortaya koydu. Gençlerin bilhassa AB merkezli kurum ve kuruluşlara olan inancının daha yüksek olduğu görülüyor. Araştırma iştirakçilerinin AİHM’e itimadı yüzde 48,3, Avrupa Birliği’ne itimadı yüzde 47,7, İslam İşbirliği Teşkilatı’na inancı yüzde 45, Milletlerarası Adalet Divanı’na itimadı yüzde 40,9, NATO’ya itimadı yüzde 39,4, AGİT’e itimadı yüzde 36,6 ve Birleşmiş Milletlere inancı ise yüzde 35,4 oldu. 18-24 yaş aralığındaki genç iştirakçilerin AİHM’e itimadı 61,6, Avrupa Birliği’ne inancı yüzde 60,7, Memleketler arası Adalet Divanı’na itimadı yüzde 52,6, NATO’ya itimadı yüzde 47,3, Birleşmiş Milletlere itimadı yüzde 45,6, AGİT’e inancı yüzde 44,1, İslam İşbirliği Teşkilatı’na itimadı ise yüzde 39,5 oldu.
Gümrük Birliği konusunda bilgi seviyesi düşük
Türkiye AB alakaları açısından en kıymetli mutabakatlardan biri olan Gümrük Birliği’nin Türkiye’ye yarar sağladığını düşünenlerin oranı yüzde 28,3. İştirakçilerin yüzde 11,8’i ise Gümrük Birliği’nin Türkiye iktisadına ziyan verdiği görüşünde. Araştırma sonuçları, “Gümrük Birliği muahedesi Türkiye iktisadına yarar mı sağlamıştır, ziyan mı vermiştir?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 59,9’unun karşılık veremediğini ortaya koydu. Bu manada araştırma, Gümrük Birliği konusunda bilgi seviyesinin fazlaca düşük olduğunu gösteriyor. Geçen yıl gerçekleştirilen araştırmada, Gümrük Birliği’nin Türkiye’ye yarar sağladığını düşünenlerin oranın yüzde 33,8 olduğu düşünüldüğünde, Gümrük Birliği’nin yarar sağladığını düşünenlerin oranında gerileme olduğu da görülüyor. İştirakçilerin yüzde 37’si hizmetler, kamu alımları ve tarım dallarının karşılıklı olarak Gümrük Birliği’ne dâhil edilmesini destekleyeceğini belirtirken, yüzde 19,3’ü ise buna karşı çıkacağını tabir ediyor.
Vize serbestisi için gerekli kriterlerin sağlanmasına dayanak yüksek
Türkiye ile AB içindeki bağların güzelleştirilmesine en kıymetli katkı yapacak siyasetler sorulduğunda “Avrupa Birliği Algıları” araştırmasına katılanların karşılıklarında, yüzde 56,2 ile vize rejiminin özgürleştirilmesi, yüzde 44,3 ile göçmen ve mülteciler konusunda işbirliği, yüzde 41,3 ile terörizmle uğraşta işbirliği istikametindeki üç siyaset öne çıkıyor. Araştırma sonuçları, vize serbestisi için Türkiye’nin yerine getirmesi gereken kriterlerin sağlanmasına yönelik kamuoyu dayanağının yüksek olduğunu ortaya koydu. İştirakçilerin yüzde 60,5’i vize serbestisi için Türkiye’nin yerine getirmesi gereken kriterlerden biri olan terörizm ile ilgili mevzuat ve uygulamaların Avrupa standartları ışığında gözden geçirilmesini desteklerken, yüzde 34,8’i karşı çıkıyor. bir daha cezai mevzularla ilgili olarak AB üyesi tüm devletlerle faal bir isimli iş birliğinin sağlanmasını iştirakçilerin yüzde 62’si desteklerken, yüzde 32,9’u karşı çıkıyor. Araştırmaya katılanların 66,8’i şahsi bilgilerin korunmasına ait mevzuatın AB standartlarıyla ahenkleştirilmesini desteklerken, yüzde 26,5’i karşı çıkıyor.
“Türkiye evvela kendi iç meselelerini halletmeli”
Marshall Fonu tarafınca gerçekleştirilen “Avrupa Birliği Algıları” araştırması sonuçları, Türkiye toplumunun barışı teminata almanın en yeterli yolunun müzakereler olduğunu düşündüğünü ortaya koydu. İştirakçilerin yüzde 63,9’u barışı teminat altına almanın en düzgün yolunun “müzakereler”den, yüzde 34’ü ise “askeri güç”ten geçtiğine inanıyor. İştirakçilerin yüzde 46,1’i Türkiye’nin dünyadaki çıkarları için tek başına, yüzde 52,2’si ise öteki ülkelerle hareket etmesi gerektiğini belirtiyor. Araştırma kapsamında iştirakçiler, Türkiye’nin önceliği kendi iç sıkıntılarının tahliline vermesi gerektiğine inanıyor. “Türkiye’nin Ortadoğu, Balkanlar ve Kuzey Afrika’da faal bir rol oynaması: Görüşünüz bu ikisinden hangisine daha yakındır?” sorusuna iştirakçilerin, yüzde 58,7’si Türkiye’nin evvela kendi iç sıkıntılarını halletmesi gerektiği karşılığını veriyor. İştirakçilerin yüzde 37,4 ise Türkiye’nin Ortadoğu, Balkanlar ve Kuzey Afrika’da faal bir rol oynaması gerektiğini düşünüyor.
İklim değişikliği ve etraf konusunda şuur artıyor
“Avrupa Birliği Algıları” araştırması kapsamında iştirakçilere Paris İklim Muahedesi ve AB Yeşil Mutabakatı bağlamında iklim değişikliği ve etraf konusunda da sorular soruldu. İştirakçilerin cevapları Türkiye’de iklim ve etraf şuurunun arttığını gösteriyor. İştirakçilerin yüzde 75,6’sı yavaş bir ekonomik büyümeye ve iş kayıplarına sebep olsa da çevreyi muhafazaya öncelik verilmelidir görüşünü desteklerken, yüzde 22,2’si etraf ziyan görse bile ekonomik büyüme ve iş imkânları yaratmanın öncelikli olması gerektiğini savunuyor. İştirakçilerin yüzde 62,6’sı iklim değişikliğini dünya için fazlaca değerli tehdit olarak görüyor. İklim değişikliğinin büsbütün yahut kısmen insanların faaliyetlerinden kaynaklanan bir durum olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 82,6 üzere çok yüksek düzeyde. “İklim değişikliğinin hangisini daha olumsuz etkileyeceğini düşünüyorsunuz?” sorusuna ise iştirakçiler, yüzde 36,2 ile en çok ziraî üretimin etkileneceği cevabını veriyor. İklim değişikliği niçiniyle doğal kaynakların tükeneceğini düşünenlerin oranı yüzde 25,3, çok hava olaylarının oranı yüzde 22,9, güç arzının olumsuz etkileneceğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 21,8 oldu. İştirakçiler, iklim değişikliği ile çabada en kıymetli rolün işletmelere, fabrikalara düştüğünü belirtiyor. “İklim değişikliğiyle çabada en değerli rol aktörlerden hangisine düşmektedir?” sorusuna iştirakçiler; “yüzde 51,7 ile işletmeler/fabrikalar, yüzde 36,6 bireyler, yüzde 31,6 ile hükümetimiz, yüzde 17,3 ile BM” karşılığını veriyor.