mudhaber
Aktif Üye
TÜRKİYE 14 Mayıs’ta yakın tarihinin en kritik seçimine hazırlanırken, başta anayasa olmak üzere maddelerdeki açık kararlara karşın yaşanan tüzel tartışmalar bu sürecin ve daha sonrasının sancılı geçeceğini gösteriyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yaptığı, “Hukuk farklı bir şey. Lakin bunun yanında guguk, o da farklı bir şey” açıklaması da “süreç sancılı olacak” kanaatini güçlendiriyor. Bu değerlendirmeden daha sonra siyasi kulislerde ve tecrübeli hukukçular içinde daha sık lisana getirilen, “seçim guguka göre yapılacak” tasasını, geçmişte sandık teminatının bir numaralı teminatı sayılan Yüksek Seçim Konseyi’nin son senelerda aldığı ve bu seçim öncesinde alacağına şimdi her insanın inandığı kararlar besliyor. Türel tartışmanın doruğunda, 2014 ve 2018 senelerında iki sefer Cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan’ın üçüncü sefer aday olup olmayacağı konusu yer alıyor.
ANAYASA NE DİYOR?
Anayasa’nın 101. Maddesi’nde “Bir kimse en çok iki kez cumhurbaşkanı seçilebilir” deniliyor. Bu açık karara karşın iktidardaki Cumhur İttifakı sözcüleri, “Erdoğan’ın 2017’deki sistem değişikliği referandumundan daha sonra bir sefer seçildiği” nedeni öne sürülerek adaylığının önünde pürüz olmadığını savunuyor. Muhalefet sözcüleri ve tecrübeli hukukçular ise Anayasa’daki “bir kimse en çok iki kere cumhurbaşkanı seçilebilir” kararının 2017’deki referandumda değiştirilmeyerek korunduğunu belirterek, Erdoğan’ın üçüncü defa aday olamayacağına dikkat çekiyor. Erdoğan’ın adaylığı için tüzel tek yolun Anayasa’nın 116’ncı Maddesi’nde işaret edilen, TBMM’nin 5’te 3 sıklıkla (360 milletvekilinin oyuyla) erken seçim sonucu alması olduğu vurgulanıyor. Muhalefet buna takviye vermediği için iktidar partilerinin oyu bu sonucu almaya yetmiyor. Bu durumda olağan tarihi 18 Haziran olan seçim, 14 Mayıs’a lakin Cumhurbaşkanı sonucuyla alınabiliyor. Bunun için de seçim sonucunın 14 Mayıs’tan 60 gün evvel alınıp, Resmi Gazete’de yayınlanması gerekiyor. Cumhurbaşkanına bu yetki Anayasa’nın 116’ncı Maddesi’nde tanınıyor. Lakin cumhurbaşkanı bu yetkisini kullandığı takdirde “üçüncü kez” aday olamıyor.
KULİSLERDEKİ ENDİŞE
Seçim sonucu alındıktan daha sonra tüm süreci yönetme bakılırsavini Yüksek Seçim Şurası üstleniyor. YSK, seçim takvimini ilan edip, kimin aday olup olmayacağını karar veriyor. YSK kararları kesin olduğu için itiraz da edilmiyor. Erdoğan’ın adaylığının “hukuka karşıt da olsa” onaylayacağına muhalefet dahil şimdi herkes inanıyor. Hatta bugünlerde, seçimi muhalefet kazanırsa YSK’nın bu kere de “hukuka karşıtlık argümanını haklı bulup seçimi iptal edebileceği” bile konuşuluyor. şimdi hiç kimse “Anayasa açıkça çiğnenmez, bu kadar hukuksuzluk olmaz” diyemiyor.
BUNLAR UNUTULMASIN!..
Bu görüşü ise YSK’nın yakın vakitte aldığı şu 3 kıymetli karar destekliyor. Bunlardan birincisini 17 Nisan 2017’deki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin oylandığı referandumda, sandıklar kapanmadan alınan “mühürsüz oylar geçerlidir” sonucu oluşturuyor. Bu karar kararı, yaklaşık 2.5 milyon mühürsüz oyun geçerli sayılarak referandumdan “sistem değişikliğinin kabul edilmesini” sağladığı genel kabul görüyor. İkinci sırada, 31 Mart 2019’daki lokal seçimden daha sonra YSK’nın 6 Mayıs günü İstanbul seçimine ait aldığı ve “sandığa tıpkı zarf ortasında atılan 4 oydan 3’ü geçerli, birini geçersiz saydığı” iptal sonucu yer alıyor. Bu karar niçiniyle de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin 23 Haziran 2019’da yenilendiği ve Ekrem İmamoğlu’nun 13 binlik oy farkını 806 bine çıkararak ikinci defa seçildiği biliniyor. YSK’nın bir daha 2019’daki seçimde Güneydoğu’daki 6 ilçe ve 2 beldede belediye başkanlığını kazanan HDP’li adaylara mazbatalarını vermemesi tartışılan üçüncü karar olarak öne çıkıyor. YSK’nın bu isimlere evvel “aday olabilir” müsaadesi vermesi, seçimi kazanmalarından daha sonra “hakkınızda KHK soruşturması var” sebebi öne sürülerek mazbata vermemesi çelişkili bulunuyor. İşte bu yüzden YSK’nın önümüzdeki seçim sürecinde de bunlara benzeri tüzel tartışma yaratacak, seçimin güvenirliliği üzerine gölge düşürecek kararlar alabileceğinden tasa ediliyor.
Bu direniş kazandırdı
İstanbul’da 2019’da yapılan mahallî seçim, iktidar adayı kaybederse neler yaşanabileceğine ışık tuttu. İktidar sözcülerinin “hiç bir şey olmadıysa bir şeylerler oldu” argümanı üzerine meskenler basıldı, seçmenler gözaltına alındı. Sandıktan çıkan oylar tekraren sayıldı, çalınmaması için günlerce çuvalların üzerinde sabahlandı. Buna karşın YSK, birebir zarfla atılan 4 oydan birini iptal edip seçimi yeniletti.
ANAYASA NE DİYOR?
Anayasa’nın 101. Maddesi’nde “Bir kimse en çok iki kez cumhurbaşkanı seçilebilir” deniliyor. Bu açık karara karşın iktidardaki Cumhur İttifakı sözcüleri, “Erdoğan’ın 2017’deki sistem değişikliği referandumundan daha sonra bir sefer seçildiği” nedeni öne sürülerek adaylığının önünde pürüz olmadığını savunuyor. Muhalefet sözcüleri ve tecrübeli hukukçular ise Anayasa’daki “bir kimse en çok iki kere cumhurbaşkanı seçilebilir” kararının 2017’deki referandumda değiştirilmeyerek korunduğunu belirterek, Erdoğan’ın üçüncü defa aday olamayacağına dikkat çekiyor. Erdoğan’ın adaylığı için tüzel tek yolun Anayasa’nın 116’ncı Maddesi’nde işaret edilen, TBMM’nin 5’te 3 sıklıkla (360 milletvekilinin oyuyla) erken seçim sonucu alması olduğu vurgulanıyor. Muhalefet buna takviye vermediği için iktidar partilerinin oyu bu sonucu almaya yetmiyor. Bu durumda olağan tarihi 18 Haziran olan seçim, 14 Mayıs’a lakin Cumhurbaşkanı sonucuyla alınabiliyor. Bunun için de seçim sonucunın 14 Mayıs’tan 60 gün evvel alınıp, Resmi Gazete’de yayınlanması gerekiyor. Cumhurbaşkanına bu yetki Anayasa’nın 116’ncı Maddesi’nde tanınıyor. Lakin cumhurbaşkanı bu yetkisini kullandığı takdirde “üçüncü kez” aday olamıyor.
KULİSLERDEKİ ENDİŞE
Seçim sonucu alındıktan daha sonra tüm süreci yönetme bakılırsavini Yüksek Seçim Şurası üstleniyor. YSK, seçim takvimini ilan edip, kimin aday olup olmayacağını karar veriyor. YSK kararları kesin olduğu için itiraz da edilmiyor. Erdoğan’ın adaylığının “hukuka karşıt da olsa” onaylayacağına muhalefet dahil şimdi herkes inanıyor. Hatta bugünlerde, seçimi muhalefet kazanırsa YSK’nın bu kere de “hukuka karşıtlık argümanını haklı bulup seçimi iptal edebileceği” bile konuşuluyor. şimdi hiç kimse “Anayasa açıkça çiğnenmez, bu kadar hukuksuzluk olmaz” diyemiyor.
BUNLAR UNUTULMASIN!..
Bu görüşü ise YSK’nın yakın vakitte aldığı şu 3 kıymetli karar destekliyor. Bunlardan birincisini 17 Nisan 2017’deki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin oylandığı referandumda, sandıklar kapanmadan alınan “mühürsüz oylar geçerlidir” sonucu oluşturuyor. Bu karar kararı, yaklaşık 2.5 milyon mühürsüz oyun geçerli sayılarak referandumdan “sistem değişikliğinin kabul edilmesini” sağladığı genel kabul görüyor. İkinci sırada, 31 Mart 2019’daki lokal seçimden daha sonra YSK’nın 6 Mayıs günü İstanbul seçimine ait aldığı ve “sandığa tıpkı zarf ortasında atılan 4 oydan 3’ü geçerli, birini geçersiz saydığı” iptal sonucu yer alıyor. Bu karar niçiniyle de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin 23 Haziran 2019’da yenilendiği ve Ekrem İmamoğlu’nun 13 binlik oy farkını 806 bine çıkararak ikinci defa seçildiği biliniyor. YSK’nın bir daha 2019’daki seçimde Güneydoğu’daki 6 ilçe ve 2 beldede belediye başkanlığını kazanan HDP’li adaylara mazbatalarını vermemesi tartışılan üçüncü karar olarak öne çıkıyor. YSK’nın bu isimlere evvel “aday olabilir” müsaadesi vermesi, seçimi kazanmalarından daha sonra “hakkınızda KHK soruşturması var” sebebi öne sürülerek mazbata vermemesi çelişkili bulunuyor. İşte bu yüzden YSK’nın önümüzdeki seçim sürecinde de bunlara benzeri tüzel tartışma yaratacak, seçimin güvenirliliği üzerine gölge düşürecek kararlar alabileceğinden tasa ediliyor.
Bu direniş kazandırdı
İstanbul’da 2019’da yapılan mahallî seçim, iktidar adayı kaybederse neler yaşanabileceğine ışık tuttu. İktidar sözcülerinin “hiç bir şey olmadıysa bir şeylerler oldu” argümanı üzerine meskenler basıldı, seçmenler gözaltına alındı. Sandıktan çıkan oylar tekraren sayıldı, çalınmaması için günlerce çuvalların üzerinde sabahlandı. Buna karşın YSK, birebir zarfla atılan 4 oydan birini iptal edip seçimi yeniletti.