İngiltere’de kemer sıkma planında erteleme gündemde

BOTR

Yeni Üye
İngiltere Maliye Bakanı Jeremy Hunt’ın, resesyona ilerleyen ülkede Muhafazakar Parti’ye yönelik takviyesi artırmak ve ekonomiyi korumak hedefiyle 55 milyar sterlinlik (65 milyar dolar) kemer sıkma paketinin büyük bir kısmını bir daha sonraki seçime kadar ertelemesi bekleniyor.

Hunt’ın 17 Kasım’da yapacağı ‘Sonbahar Açıklaması’nda yüzde 40’ı vergi artışlarından ve yüzde 60’ı harcama kesintilerinden gelecek tedbirleri açıklaması bekleniyordu.

Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre tasarruf planının büyük kısmı büyümeyi korumak gayesiyle beş yıllık planın son senelerında gerçekleştirilecek.

Cuma günü gelen resmi datalar GSYİH’nın Eylül ayına kadar olan üç ay ortasında 2021’in başlangıcından beri birinci kere küçüldüğünü gösterdi.

En düzgün senaryoda 1 yıllık resesyon öngörülüyor

İngiltere Merkez Bankası, İngiltere’nin en yeterli senaryoda bile yaklaşık bir yıl sürecek bir resesyon yaşayacağını öngörüyor.

Hunt, Pazar günü Sky News’e verdiği bir röportajda, “Eğer bir resesyon arasındaysek bunun mümkün olduğunca kısa ve sığ geçtiğinden emin olmak istiyorum. Ekonomiyi büyütecek tedbirler olacak lakin bunların önden nakit yüklemeli olmayan beklentiler olması muhtemel” tabirlerini kullandı.

Öte yandan Starling Bank’ın CEO’su Anne Boden bir televizyon kanalına verdiği demeçte, Hunt’ı büyümeyi durduracak kadar sıkılaştırmaması konusunda uyardı. “Yapmamız gereken şey, çok düzeltme yapmadığımızdan emin olmak. Bu sahiden hayli tehlikeli.”

Bali’deki G-20 toplantılarına giderken, Başbakan Rishi Sunak gazetecilere verdiği demeçte, kamu maliyesini sürdürülebilir bir patikaya oturtmanın “uluslararası piyasaların beklentilerini karşılamak” ve faiz oranlarını düşük tutmak için gerekli olduğunu söylemiş oldu.

Sunak büyümenin ‘zaman ortasında insanların vergilerini azaltabilmenin ve kamu hizmetlerini destekleyebilmenin’ anahtarı olduğunu da kelamlarına ekledi. Başbakan insanların Maliye Bakanı’ndan denklemin bu istikametini de duyacağını kaydetti.

Hunt, kamu maliyesindeki boşluğu doldurmak için her insanın daha fazla vergi ödemek zorunda kalacağını söylemiş oldu, fakat Pazar günü Sun gazetesine yazdığı bir yazıda, “en geniş omuzluların” yükün büyük kısmını taşıyacağı konusunda ısrar etti.

Olası tedbirler neler?

Alınacak mümkün tedbirler içinde şunlar öne çıkıyordu:

-Gelir vergisi sonunu yüzde 45’lik bir düşüşle 125 bin sterline indirerek yılda yaklaşık 1 milyar sterlin elde etmek

-Gelir vergisi eşiklerinin dondurulmasını iki yıl uzatarak 2028’e dek 6 milyar sterlin elde etmek

-2024-25’te sona erecek mevcut gözden geçirme periyodu daha sonrası bakanlık harcamalarını küçük gerçek vadeli artışlarla sınırlayarak 20 milyar sterlin kadar tasarruf sağlamak

-Enerji firmalarına halihazırda uygulanan yüksek gelir vergisini yüzde 25’ten yüzde 30’a artırmak ve 2027’ye dek 2 yıl daha uzatarak 5 milyar sterlin elde etmek

Ernst&Young İngiltere Vergi Siyasetleri Lideri ve Hazine Bakanlığı Vergi Uzmanları Lideri olan Chris Sanger, “Hükümet muhtemelen bugün insanların ceplerinden para çekerek kara deliği doldurmak istemiyor, bu niçinle tasarrufların bir kısmını erteleyecek” dedi.

Hunt ve Sunak’ın, bir dizi amacı dengelemenin yanı sıra, uygulayacakları siyasetin İngiltere Merkez Bankası’nın (BOE) enflasyonu artırmaktan kaçınma uğraşlarıyla uyumlu çalışmasını sağlamaları gerekiyor. birebir vakitte İngiltere’nin Liz Truss’ın küçük bütçesinin pervasızlığından daha sonra gerekeni yapacağına dair piyasaları teminat altına almak için acil mali güvenilirlik göstermeleri gerektiği belirtiliyor.

Öte yandan, mensubu oldukları Muhafazakar Parti’nin 2025 yılına dek yapılacak seçimlerdilk evvel muhalefetteki Emekçi Partisi ile ortalarındaki 20 puanlık farkın kapanması gerekiyor.

Hunt, Pazar günü Sun’da yazdığı yazısında, “Şu anda yapabileceğimiz en kıymetli şey, istikrarı bir daha sağlamak, kamu maliyemizi düzenlemek ve borçların düşmesini sağlamak olacak. Enflasyonu denetim altına almanın ve faiz oranlarını mümkün olduğunca düşük tutmanın tek yolu bu” tabirlerini kullandı.

İngiltere Şansölyesinin Mali Boşluğu Düzeltme Planında Neler Bekleniyor?

Bloomberg Economics’ten Jamie Rush ve Dan Hanson, 30 milyar sterlinlik bir mali konsolidasyonun, BOE’nin 2024’ün sonlarına kadar kalacakları faizleri gelecek yıl yüzde 3’ten yüzde 4,25’e yükseltmesini gerektireceğini iddia ediyor.

İkili 45 milyar sterlinlik bir konsolidasyon, faiz artışlarını yüzde 4’te tutacağını ve 2024’te süratle düşeceklerini kaydetti.

Hunt, mali krizden daha sonra gerekenin dörtte birinden daha az olan GSYİH’nın yaklaşık yüzde 2’si oranında bir bütçe konsolidasyonu planlıyor.

Kemer sıkma siyaseti 5 yıla yayılacak

Kemer sıkma uygulamaları, darbeyi yumuşatmak için beş yıla yayılacak ve bununla birlikte, tasarrufların beşte dördünün departman bütçelerinde yapılan kesintilerde yapıldığı 2010-2018 periyodundan keskin halde farklı olacak.

Muhafazakarların 12 yıllık bütçe sıkılaştırmasından daha sonra, kamu hizmetlerine ziyan vermeden harcamaları kısmak epey daha sıkıntı. Mali Araştırmalar Enstitüsü Müdür Yardımcısı Carl Emmerson, “2010’da kesebileceğiniz düşük bedelli programları belirlemek daha kolaydı. Artık, bir süre kuvvetli kesintilerden daha sonra, kolay tasarruf görmek zor” dedi.

Seçim daha sonrası harcama planlarından elde edilen departman tasarruflarının yanı sıra, Hunt’ın yardım bütçesinden yıllık yaklaşık 5 milyar sterlin elde etmesi ve planlanan yatırım harcamalarını tarihi ortalamalara indirerek 10 milyar sterlin kadar tasarruf etmesi bekleniyor.

Bu uygulamaların, yıllık harcama kesintilerini yaklaşık 35 milyar sterline götürmesi bekleniyor.