‘Kaderinden kaçamazsın’

celikci

Yeni Üye
İskandinav efsanelerinin en ünlüsü Prens Amleth’in hikayesi, William Shakespeare’in Hamlet oyununa esin kaynağı oldu. Shakespeare’in Hamlet ve Macbeth oyunları tekraren sinemaya uyarlandı. Beni en hayli etkileyenler içinde Rus direktör Grigori Kozintsev’in Rusçada Boris Pasternak’ın çevirisine dayanan 1964 tarihindeki uyarlaması (Hamlet’i Innokenti Smoktunovski oynadı) ile Kenneth Branagh’ın yönetip başrolde oynadığı Hamlet (1996) uyarlamaları, Roman Polanski’nin Jon Finch ve Francesca Annis’li Macbeth’i (1971) yer alıyor.


Efsaneler ve bu oyunlar tarih müddetince insanın daima yaşadığı dramları, trajedileri anlatırlar, bildiğimiz olaylardır. Değerli olan bildiğimiz şeyleri bizlere farklı biçimde sunup beğendirmektir. Roger Eggers, Kuzeyli’de bunu başarmış.


The Witch (2016) ve The Lighthouse (2019) isimli iki düşük bütçeli başarılı sinemayla direktörlüğe başlayan Eggers, eskiyi, geçmişi anlatmayı seçen bir auteur (yaratıcı) sinemacı: “Filmlerim benim harikaya ulaşma araçlarım. Seküler bir toplumda yaşıyoruz, derinliğe, harikaya kolaylıkla ulaşma imkanlarımız yok. Mitolojik efsaneler ve eski kültürller bana nazaran gerçek dünyanın ve hayatın uzantıları, yansımaları.

Milattan evvel de milattan daha sonra da tıpkı hikayeler yaşanıyor. İnsanoğlu geçmişte, günümüzde, gelecekte de tıpkı şeyleri yaşamayı sürdürecek. Bu bir kısır döngü” diyor Roger Eggers.


Kuzgun kral Aurvandil (Ethan Hawke) büyük bir savaşın akabinde ganimetlerle ülkesine döner. Oğlu Prens Amleth (Oscar Novak) ile eşi Kraliçe Gunnar (Nicole Kidman) hükümdarı coşkuyla karşılarlar. Amleth’in yetişkinlik merasiminde kahin soytarı Heimir (Willem Dafoe) baba ve oğulu en karanlık güdüleriyle yüzleştirir, yırtıcı kurtlara dönüştürür. Bu kutsal merasim sinemanın en tesirli sekanslarından biridir.


Törenden daha sonra mağaradan çıkan Kral Aurvandil, kardeşi Fjölnir (Claes Bang) ile adamları tarafınca öldürülür. Kayıkla kaçmayı başaran Amleth kuvvetli seyahati müddetince -öcünü alacağım baba, seni kurtaracağım anne, seni öldüreceğim Fjölnir- der. Rusya’daki köle tüccarlığı yapan Vikingler tarafınca kurtarılan Amleth demirden bir kalple büyür. Amleth (Alexander Skarsgaard) tüm hislerini yitirmiş, hissizleşmiştir, yaşayan bir meyyit üzeredir.

Bir gece karşısına çıkan insanların mukadderat ağlarını ören kahin (Björk) ona –kaderin belirlendi, babanın intikamını almak zorundasın- der. Amcası Fjölnir’in İzlanda’da olduğunu öğrenen Amleth, köle sevkiyatı gemisine büyücü Olga’yla (Anya Taylor-Joy) biner. Amleth’in kurt-ayı güdüsüyle Olga’nın güç-akıl öngörü kapasitesi birleşir.


İzlanda’da Amleth’e babasının ruhunu simgeleyen kara kuzgunlar tilkiler,kurtlar yardımcı olurlar. Bu topraklarda fazlaca sayıda tehlikeli, yabanî hayvan yaşıyordur fakat hiç biri insan kadar ölümcül, sinsi değildir. İnsan-hayvan-doğa- doğaüstü güçler alakasını ustalıkla işleyen Eggers, kahramanlarla berbatların, uygunlukla berbatlığın çabasını uzman bir anlatımla betimler.

Linda Muir ile Louise Cassettari’nin kostüm dizaynları, ses tasarım takımının tesirli çalışması, Robin Carolan’la Sebastian Gainsborough’un mistik müziği, periyot diyalektleri, halk kültürü detayları Kuzeyli’ye gerçeklik, derinlik katar. Sinemanın imalcisi da olan, Amleth rolündeki İsveçli oyuncu Alexander Skarsgaard başarılı bir yorum sunar. İmaj direktörü Jarin Blaschke’nin yakın yüz planları, plan sekansları, mum ışığı aydınlatması, Panavision formatı sinemaya farklı bir boyut katar, izleyiciyi yırtıcı 10. yüzyıla taşır.


Şiddet, vahşet, kan içeren sahneleri estetik halde tasarlayan, folklorik imgelerini bir üst düzeye taşıyan Eggers “Şiddeti onurlandıran bir kültürü anlattım, yüksek bütçeli bir aksiyon sineması yaptım. Şiddeti yüceltmekten kaçındım.” diyor. Baht, onur, özgürlük, intikam, nefret, geçmiş, kehanet, umut, yeterlilik, kötülük, mevtten daha sonra ömür, ahiret, barbarlık temalarını sorgulayan, Roger

Eggers’in yönettiği, Alexander Skarsgaard, Nicole Kidman, Ethan Hawke, Claes Bang, Björk, Willem Dafoe, Anya Taylor-Joy’un oynadığı The Northman (Kuzeyli/ 2022) bugün gösterime girdi.

Okumaya devam et...