01
Milyonlarca çalışanın kararınu beklediği minimum fiyat sürecinde sona gelindi. Bu yıl süreç yüksek enflasyon ve artan hayat maliyetleri ötürüsıyla kamuoyunun gündeminde evvelki yıllare nazaran daha fazla öne çıktı.
Asgari fiyatın kamuoyunda daha fazla gündeme gelmesinin temel niçinlerinden biri de taban ücretlilerin çalışanlar içindeki hissesinin yüksek olması oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve DİSK-AR bilgilerine nazaran Türkiye’de minimum fiyat civarında çalışanların oranı yüzde 50 düzeyinde oldu.
Asgari fiyat sürecinin başlarında personel bölümünü temsil eden Türk-İş cephesinden gelen kırmızı çizginin 7 bin 785 TL olduğu açıklaması tartışmalara niye olurken, Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nin üçüncü toplantısının akabinde Türk-İş Lideri Ergün Atalay’ın resmi tekliflerinin 9 bin TL olduğunu söylemesi de sürecin değerli gelişmelerinden biri oldu.
2023 yılına ait minimum fiyat maratonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TBMM kulisinde gazetecilere yaptığı sürecin patron kesitiyle görüşülüp tamamlanacağına ait açıklamalar da öne çıktı.
02 Erdoğan, Alım ile bir ortaya geldi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çarşamba akşamı Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım ile minimum fiyat konusundaki gelinen son gelişmeleri ele aldı.
03 Erdoğan, 9 bin TL’lik teklife kapıyı kapattı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çarşamba günü küme toplantısında ve toplantı daha sonrasında TBMM kulisinde taban fiyata ait kritik açıklamalar yaptı.
Grup toplantısında Erdoğan, “Asgari fiyattan emeklilik düzenlemesine kadar gündemimizdeki öteki başlıkları da kısa müddette yoluna koyacağız” tabirlerini kullandı.
Asıl kritik açıklamalar ise TBMM kulisinde geldi. Erdoğan, “İşçi tarafının taban fiyatın 9 bin lira olması talebini nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna karşılık şunları söylemiş oldu:
Bakanımla, Patron Sendikası Lideriyle otururuz, konuşuruz, değerlendirmemizi yaparız. İnşallah güzel bir adım atarız, sonuca varırız. her insanın her söylemiş olduğiyle adım atacak halimiz yok. Zira bizim sırtımızda küfe var. Sırtında küfe olmayanlar rahat konuşuyor lakin bizim sırtımızdaki küfe 85 milyonun taşındığı bir küfe. Bunların hepsini düşüneceğiz; eğitimden sıhhate, adaletten emniyete, ulaşımdan bütün altyapı üstyapı sıkıntılarına kadar bunlar bir şeyle yapılacak değil mi? Alışılmış sırtında küfe olmayanlar bol ölçüde atıp tutuyor.
04 Türk-İş’in resmi teklifi 9 bin TL olmuştu
İşçi, patron ve hükümet tarafınca ortak karar ile 2023 yılı minimum fiyatının belirlenmesi hedeflenen Minimum Fiyat Tespit Kurulu’nun üçüncü toplantısı 20 Aralık’ta yapılmıştı.
Toplantının akabinde Türk-İş Lideri Ergün Atalay basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Ergün Atalay resmi tekliflerinin 9 bin lira olduğunu belirtti. Ergün Atalay bu sayının kabul edilmesi durumunda imzayı atacaklarını, aksi biçimde masaya oturmayacaklarını söylemiş oldu.
Atalay şunları söylemiş oldu: 20 gündür süren bir müddetç, arkadaşlar üçüncü toplantıyı yaptılar. Beni de buraya çağırdılar. Türk-İş 40 yıldır bir araştırma yapıyor. Ayın birinde Türk-İş’in açlık sonu 7 bin 785 TL, yoksulluk hududu 10 bin TL. bu biçimde bir söz kullanmıştık, bu söz üzerinden 20 gündür Türk-İş’in teklifi 7 bin 785 TL dendi. Bizim bu vakte kadar hiç bir teklifimiz olmadı. Artık teklifi üstte Bakan Bey’e, Komite’ye söylemiş oldum. Türk-İş’in resmi teklifi 9 bin TL’dir. Verirlerse masaya oturur, görüşür imzalarız, vermezlerse bu sıkıntının ortasında olmayız.
05 İkinci görüşmede sayı konuşulmadı
Asgari Fiyat Tespit Kurulu’nun yeni yılda geçerli olacak taban fiyat sayısını belirleme çalışmaları kapsamında ikinci toplantısı 14 Aralık’ta yapıldı.
görüşmede Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temsilcileri ekonomik bilgilere dair sunum yaptı.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının konut sahipliğinde, Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl başkanlığında toplanan kurulda, patron heyetine TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, personel heyetine TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak başkanlık yaptı.
Basına kapalı yapılan toplantı yaklaşık 2,5 saat sürdü.
Toplantı daha sonrası açıklama yapan Pevrul Kavlak görüşmede sayı konuşulmadığını söylemiş oldu. TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç da görüşmede patron takviyesi için taleplerini bir defa daha bir dahalediklerini tabir etti.
06 Bakanlığın anketinde beklentinin 7 bin 845 TL olduğu belirtildi
Komisyonun birinci toplantısında Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı yaptırdığı taban fiyat anketini taraflarla paylaştı, ankette personel ya da patron olmayan çeşitli mesleklerdekilerin 2023 yılı minimum fiyatı için ortak beklentisinin net 7 bin 845 lira olduğuna yer verildi.
İşçi, patron ve farklı mesleklerden oluşan vatandaşların oluşturduğu kamuoyuna 2023 yılı minimum fiyat beklentisinin sorulması üzerine, emekçilerin taban fiyat beklentisi 7 bin 500 TL’nin üzerindeyken, patronların taban fiyat beklentisi 7 bin TL oldu. Personel ya da patron olmayan çeşitli mesleklerden oluşan vatandaşların oluşturduğu kamuoyunun ortak beklentisi ise 7 bin 845 TL oldu. Minimum fiyatla çalıştığını belirten personellerin minimum fiyattan beklentisi de ortalama 7 bin 630 TL olarak hesaplandı.
07 ‘Kırmızı çizgi’ açıklaması tartışma yaratmıştı
Komisyonda personelleri temsil eden Türk-İş’in Lideri Ergün Atalay, görüşmeler başlamadan evvel kırmızı çizgilerinin 7 bin 785 TL olduğunu söylemiş oldu. Bunun üzerine pazarlık gücünü düşürdüğü eleştirisiyle kamuoyu Atalay’ın kelamlarına sert reaksiyon verdi. Atalay kelamlarının kamuoyunda reaksiyon çekmesi daha sonrasında yaptığı yeni açıklamada bu düzeyin pazarlığa başlama düzeyi olacağını belirtti.
08 Diğer sendikaların talebi ne olmuştu?
DİSK Lideri Dilek Çerkezoğlu, tartışmalı ve eksik hesaplanan TÜİK bilgilerinde dahi enflasyonun yüksek 85,5 olduğunu, işçilerin enflasyonun yüzde 125 ile yüzde 140 içinde gerçekleştiğini aktararak, “İnsanca bir taban fiyatın net 13 bin 200 lira olması gerekir“ dedi.
Asgari Fiyat Tespit Komitesi’nde yer almayan iki emekçi konfederasyonundan Hak-İş dört kişilik bir ailenin insanca yaşayacağı fiyatın belirlenmesi gerektiğine dikkat çekti.
