mudhaber
Aktif Üye
Tepe yapan hayat pahalılığı, Ramazan ayında yapılacak alışveriş sepetini de vurdu. Ramazanla özdeşleşmiş güllaca yüzde 50, hurmaya da yüzde 86 artırım geldi. Hurmanın fiyatı 100 liraya çıktı. Peynir ve zeytin meblağları tavan yaptı.
Kamera: Sinan TUNÇ
Ekonomik krizin tesiri her geçen gün halkı daha da etkiliyor. Fiyat etiketleri kimi vakit gün ortasında 3-4 sefer değişirken, üç kuruşun hesabını yapmak zorunda kalan vatandaşın poşeti her gün daha da az doluyor.
Ramazan ayına yaklaşık 15 gün kala bir zincir marketin geçen yılki fiyatlarıyla bu yılki fiyatlarını karşılaştırdık.
Rekor yüzde 224 artırımla ayçiçek yağında. 2021’de 54 TL’ye alınan 4 litrelik yağın fiyatı 175 liraya çıktı.
Geçen yıl kilosu 6 lira olan bulgur 16 TL’ye, 9 liraya satılan yeşil mercimek 22 TL’ye satılıyor. Tavuk mamüllerinin fiyatlarında yüzde 100-145 içinde artış yaşandı.
Ramazanla özdeşleşmiş güllaca yüzde 50, hurmaya da yüzde 86 artırım geldi.
Ucuzluğuyla ve kalabalığıyla bilinen Eminönü Çarşısı’nda da fiyatlarda büyük artışlar var. Esnafın, “Vatandaş görür görmez uzaklaşıyor” dediği birtakım eserler ve fiyatlar şöyleki:
Eski Kars Kaşarı 73 TL, Burgu Peynir 99 TL, Çeçil Peynir 79 TL, Klasik Ezine Peyniri 64.50 TL, Çanakkale Biga Peyniri 64.50 TL, Koyun-Keçi Karışık Peynir 79.50 TL, Edremit Çizik Yeşil Zeytin 49 TL, Akhisar Kırma Yeşil Zeytin 39 TL, Bodrum Kırma Yeşil Zeytin 49 TL, Izgara Yeşil Zeytin 69 TL, Karışık Kuru Meyve 130 TL, Kudüs Hurması 100 TL, Kelebek Ceviz 160 TL, Giresun Fındık 110 TL, Tuzlu Fıstık 35 TL, Antep Fıstığı 140 TL, Karışık Çerez 100 TL. civarında fiyatla satılıyor.
SÖZCÜ muhabiri, İstanbul Eminönü Çarşısı’nda halka mikrofon uzattı; esnafa, “Ramazan öncesi satışlar nasıl?”, vatandaşa, “Ramazan öncesi gönlünüzce alışveriş yapabiliyor musunuz? İktidar yetkilileri sık sık fiyatların düşeceğini söylüyor, bu durum etiketlere yansımış mı?” diye sordu. Verilen cevaplar şu biçimde oldu:
“45 YILDIR EMİNÖNÜ’NDE PEYNİRCİYİM, BU TÜRLÜ BİR PERİYOT GÖRMEDİM”
Esnaf Yüksel Karlı: “Zam gelince satışlarımız durdu. Peynir meblağları aldı başını gidiyor… En ucuz peynir 70 lira. Yoksul fukaranın yediği aslına bakarsanız zeytin-peynirdi, artık onları da alamıyor. (Önceki yıllare nazaran satışlar nasıl? Bitti satış… Evvelki yıllar epeyce hoştu ancak tabi artırım geldikten daha sonra müşteri gelmiyor artık çarşıya. (Vatandaşlar gönüllerince alışveriş yapabiliyorlar mı?) Yapmıyorlar. Evvelce 1 kilo alan şu an yarım kilo bile alamıyor, 250 grama düştüler… İnsan üzülüyor tabi. Müşteri geliyordu 1.5 kilo peynir alıyordu, artık uzaktan bakıp gidiyor. Ben 45 yıldır peynirciyim burada, hiç bu biçimde bir periyot görmemiştim. (tutarları gördükten daha sonra alamadan çıkanlar oluyor mu?) Oluyor. Hatta tarttırıyor, kıymetli gelince paketi bırakıp gidiyor. Yaa…”
“‘PARAM YOK’ DEYİP ESERİ ALAMADAN ÇIKANLAR OLUYOR”
Esnaf Fettah Özgüç: “Yeni artırım yolda. Şu anda mandıra sütünün girişi 4.75, 7-8 liraya çıkacağı söyleniyor. Bana kalsa artırım gelsin istemem. Beşerler epey mağdur. Biz artırım olmasını istemiyoruz lakin yapacak da bir şey yok. (Vatandaşlar eskisi üzere alışveriş yapabiliyorlar mı?) Evvelce müşteri gelip 3-4 kalıp peynir alıyordu, artık cebine bakıyor para yok, kimi vakit 1 kalıp alıyor, kimi vakit yarım kalıp alıyor. Bütçe epey düştü. (tutarları gördükten daha sonra hiç bir şey alamadan çıkanlar oluyor mu?) Oluyor. Kimileri fiyatını bilmeden alışveriş yapıyor, yüksek olduğunu öğrenince, ‘param yok’ diyor, eseri bırakıp çıkıyor. Müşteri fiyatlardan fazlaca şikayetçi ancak bizim de yapacak bir şeyimiz yok…”
“‘ÇOK PAHALANMIŞ’, ‘ALAMAYACAĞIZ’ DİYEN MÜŞTERİLER OLUYOR”
Esnaf Hüseyin Yavuzer: “Önceki yıllare bakılırsa satışlar epeyce düşük. Fiyatlar da sıradan bir yüksek. Hurmalarda falan fiyatlar yüksek olduğundan dolayı başka yıllare bakılırsa kıyasladığınızda satışlar baya düşük bu sene. (Ramazan’da hurmanın yanında genelde hangi eserler tercih ediliyor?) Hurmanın yanında genelde kayısı, üzüm, erik kurusu üzere şeyler Ramazan’da en çok tercih edilen eserler. (Vatandaşlar evvelki senelerdaki üzere bu eserleri alabiliyorlar mı?) Evvelki yıllare kıyasla sıradan düşük. (Önceki senelerda birer kilo eser alan kişi şu anda ne kadar alabiliyor?) Şu anda kilo olarak söylemiyor da para olarak söylüyor. ’30 liralık’, ’50 liralık’ diyorlar. Kilo olarak söylemiyorlar. Herbiçimde bütçelerine nazaran söylüyorlar. Almadan gidenler de var. (tutarları görür görmez size keder yananlar oluyor mu?) İster istemez söylenenler oluyor. ‘Çok pahalanmış’, ‘Alamayacağız’ diyenler oluyor. Söylenenler oluyor yani.”
“FİYATLARI GÖRÜNCE DİREKT UZAKLAŞIYORLAR”
İsmini vermek istemeyen esnaf: “Zamlardan daha sonra satışlar sıradan düştü. Her şeye artırım geldi, satışlar sıradan düştü. Bakalım Ramazan’dan daha sonra ne olacak. (Önceden 1 kilo alan müşteri şu an ne kadar alabiliyor?) 250 gram alabiliyor. Onu da sıkıntı alabiliyor. (tutarları gördükten daha sonra eli boş çıkanlar oluyor mu?) meblağları görür görmez dükkanın içine bakmıyor bile, direkt gidiyorlar. 20 liralık lokum oldu 50-60 lira…”
“DOYA DOYA YAŞAYAMIYORUZ”
Melek Aksoy: “Valla Ramazan öncesi de, daha sonrası da fiyatlar hiç olağan değil ki… (Gönlünüzce alışveriş yapabiliyor musunuz?) Katiyen hayır. Gördüğünüz bu kalabalık alışveriş için değil, can sıkıntıından dışarı çıkıyor. Kimse şu anda istediğini alamıyor. Gönlümüzce alışveriş yapma vakti bitti. O ‘eski Türkiye’ dedikleri vakitte biz gönlümüzce alışveriş yapıyorduk. Artık o denli ‘gönlümüzce’ diye bir şey yok. (İsteyip de alamadığınız eserler oluyor mu?) Tabi ki oluyor. Olmaz olur mu? Sonuçta çocuklarımız, gereksinimlerimiz, yaşantımız var. Doya doya hayatıyoruz. ‘İstediğimiz her şeyi aldık’ diyorsak palavra söyleriz.”
“GÖNLÜNCE ALIŞVERİŞ YAPMAK MÜMKÜN DEĞİL”
Lütfiye Pınarlı: “Gönlünce alışveriş yapmak mümkün değil. Fiyatlar her zamanki üzere kıymetli. (Yandaki esnafın, ‘Ablacım ortasından gelenleri söyle sadece’ demesi üzerine) İçimden gelenleri söylüyorum. Değerli yani. Taban fiyatla geçinen hayatta alamaz. (İsteyip de alamadığınız eserler oluyor mu?) Olmaz mı? Çok var. (Geçmiş yıllare kıyasla alım miktarınızda bir düşüş yaşıyor musunuz?) Tabi ki. Nerede ucuz var, stok yapıyoruz. Öbür dermanımız yok zira. İndirimleri takip ediyoruz. O denli yaşıyoruz. Güya ‘indirim yaptık’ diyorlar, neyin indirimi belirli değil. (İktidar sözcüleri sık sık fiyatların düşeceğini söylüyor. Siz onun yansımasını görüyor musunuz etiketlerde?) Hiç inanmıyorum. Hiç kimseye inanmıyoruz biz.”
“TAM OLARAK İSTEDİKLERİMİZİ ALAMIYORUZ”
Doğan Aktöre: “Lokum geçen sene 10 liraydı, şu an 35-45 lira. Beyaz peynir tiplerinde, yağ tiplerinde de artış var. Tam olarak istediklerimizi alamıyoruz. örneğin geçen sene Ramazan erzağı kolisi 40-45 liraydı. Şu an bir erzak yapmaya kalksanız 180-200 lira tutuyor. Ortada epey fark var. (İktidar sözcüleri sık sık meblağların düşeceğini söylüyor. Siz onun yansımasını görüyor musunuz etiketlerde?) Hayır.”
Kamera: Sinan TUNÇ
Ekonomik krizin tesiri her geçen gün halkı daha da etkiliyor. Fiyat etiketleri kimi vakit gün ortasında 3-4 sefer değişirken, üç kuruşun hesabını yapmak zorunda kalan vatandaşın poşeti her gün daha da az doluyor.
Ramazan ayına yaklaşık 15 gün kala bir zincir marketin geçen yılki fiyatlarıyla bu yılki fiyatlarını karşılaştırdık.
Rekor yüzde 224 artırımla ayçiçek yağında. 2021’de 54 TL’ye alınan 4 litrelik yağın fiyatı 175 liraya çıktı.
Geçen yıl kilosu 6 lira olan bulgur 16 TL’ye, 9 liraya satılan yeşil mercimek 22 TL’ye satılıyor. Tavuk mamüllerinin fiyatlarında yüzde 100-145 içinde artış yaşandı.
Ramazanla özdeşleşmiş güllaca yüzde 50, hurmaya da yüzde 86 artırım geldi.
Ucuzluğuyla ve kalabalığıyla bilinen Eminönü Çarşısı’nda da fiyatlarda büyük artışlar var. Esnafın, “Vatandaş görür görmez uzaklaşıyor” dediği birtakım eserler ve fiyatlar şöyleki:
Eski Kars Kaşarı 73 TL, Burgu Peynir 99 TL, Çeçil Peynir 79 TL, Klasik Ezine Peyniri 64.50 TL, Çanakkale Biga Peyniri 64.50 TL, Koyun-Keçi Karışık Peynir 79.50 TL, Edremit Çizik Yeşil Zeytin 49 TL, Akhisar Kırma Yeşil Zeytin 39 TL, Bodrum Kırma Yeşil Zeytin 49 TL, Izgara Yeşil Zeytin 69 TL, Karışık Kuru Meyve 130 TL, Kudüs Hurması 100 TL, Kelebek Ceviz 160 TL, Giresun Fındık 110 TL, Tuzlu Fıstık 35 TL, Antep Fıstığı 140 TL, Karışık Çerez 100 TL. civarında fiyatla satılıyor.
SÖZCÜ muhabiri, İstanbul Eminönü Çarşısı’nda halka mikrofon uzattı; esnafa, “Ramazan öncesi satışlar nasıl?”, vatandaşa, “Ramazan öncesi gönlünüzce alışveriş yapabiliyor musunuz? İktidar yetkilileri sık sık fiyatların düşeceğini söylüyor, bu durum etiketlere yansımış mı?” diye sordu. Verilen cevaplar şu biçimde oldu:
“45 YILDIR EMİNÖNÜ’NDE PEYNİRCİYİM, BU TÜRLÜ BİR PERİYOT GÖRMEDİM”
Esnaf Yüksel Karlı: “Zam gelince satışlarımız durdu. Peynir meblağları aldı başını gidiyor… En ucuz peynir 70 lira. Yoksul fukaranın yediği aslına bakarsanız zeytin-peynirdi, artık onları da alamıyor. (Önceki yıllare nazaran satışlar nasıl? Bitti satış… Evvelki yıllar epeyce hoştu ancak tabi artırım geldikten daha sonra müşteri gelmiyor artık çarşıya. (Vatandaşlar gönüllerince alışveriş yapabiliyorlar mı?) Yapmıyorlar. Evvelce 1 kilo alan şu an yarım kilo bile alamıyor, 250 grama düştüler… İnsan üzülüyor tabi. Müşteri geliyordu 1.5 kilo peynir alıyordu, artık uzaktan bakıp gidiyor. Ben 45 yıldır peynirciyim burada, hiç bu biçimde bir periyot görmemiştim. (tutarları gördükten daha sonra alamadan çıkanlar oluyor mu?) Oluyor. Hatta tarttırıyor, kıymetli gelince paketi bırakıp gidiyor. Yaa…”
“‘PARAM YOK’ DEYİP ESERİ ALAMADAN ÇIKANLAR OLUYOR”
Esnaf Fettah Özgüç: “Yeni artırım yolda. Şu anda mandıra sütünün girişi 4.75, 7-8 liraya çıkacağı söyleniyor. Bana kalsa artırım gelsin istemem. Beşerler epey mağdur. Biz artırım olmasını istemiyoruz lakin yapacak da bir şey yok. (Vatandaşlar eskisi üzere alışveriş yapabiliyorlar mı?) Evvelce müşteri gelip 3-4 kalıp peynir alıyordu, artık cebine bakıyor para yok, kimi vakit 1 kalıp alıyor, kimi vakit yarım kalıp alıyor. Bütçe epey düştü. (tutarları gördükten daha sonra hiç bir şey alamadan çıkanlar oluyor mu?) Oluyor. Kimileri fiyatını bilmeden alışveriş yapıyor, yüksek olduğunu öğrenince, ‘param yok’ diyor, eseri bırakıp çıkıyor. Müşteri fiyatlardan fazlaca şikayetçi ancak bizim de yapacak bir şeyimiz yok…”
“‘ÇOK PAHALANMIŞ’, ‘ALAMAYACAĞIZ’ DİYEN MÜŞTERİLER OLUYOR”
Esnaf Hüseyin Yavuzer: “Önceki yıllare bakılırsa satışlar epeyce düşük. Fiyatlar da sıradan bir yüksek. Hurmalarda falan fiyatlar yüksek olduğundan dolayı başka yıllare bakılırsa kıyasladığınızda satışlar baya düşük bu sene. (Ramazan’da hurmanın yanında genelde hangi eserler tercih ediliyor?) Hurmanın yanında genelde kayısı, üzüm, erik kurusu üzere şeyler Ramazan’da en çok tercih edilen eserler. (Vatandaşlar evvelki senelerdaki üzere bu eserleri alabiliyorlar mı?) Evvelki yıllare kıyasla sıradan düşük. (Önceki senelerda birer kilo eser alan kişi şu anda ne kadar alabiliyor?) Şu anda kilo olarak söylemiyor da para olarak söylüyor. ’30 liralık’, ’50 liralık’ diyorlar. Kilo olarak söylemiyorlar. Herbiçimde bütçelerine nazaran söylüyorlar. Almadan gidenler de var. (tutarları görür görmez size keder yananlar oluyor mu?) İster istemez söylenenler oluyor. ‘Çok pahalanmış’, ‘Alamayacağız’ diyenler oluyor. Söylenenler oluyor yani.”
“FİYATLARI GÖRÜNCE DİREKT UZAKLAŞIYORLAR”
İsmini vermek istemeyen esnaf: “Zamlardan daha sonra satışlar sıradan düştü. Her şeye artırım geldi, satışlar sıradan düştü. Bakalım Ramazan’dan daha sonra ne olacak. (Önceden 1 kilo alan müşteri şu an ne kadar alabiliyor?) 250 gram alabiliyor. Onu da sıkıntı alabiliyor. (tutarları gördükten daha sonra eli boş çıkanlar oluyor mu?) meblağları görür görmez dükkanın içine bakmıyor bile, direkt gidiyorlar. 20 liralık lokum oldu 50-60 lira…”
“DOYA DOYA YAŞAYAMIYORUZ”
Melek Aksoy: “Valla Ramazan öncesi de, daha sonrası da fiyatlar hiç olağan değil ki… (Gönlünüzce alışveriş yapabiliyor musunuz?) Katiyen hayır. Gördüğünüz bu kalabalık alışveriş için değil, can sıkıntıından dışarı çıkıyor. Kimse şu anda istediğini alamıyor. Gönlümüzce alışveriş yapma vakti bitti. O ‘eski Türkiye’ dedikleri vakitte biz gönlümüzce alışveriş yapıyorduk. Artık o denli ‘gönlümüzce’ diye bir şey yok. (İsteyip de alamadığınız eserler oluyor mu?) Tabi ki oluyor. Olmaz olur mu? Sonuçta çocuklarımız, gereksinimlerimiz, yaşantımız var. Doya doya hayatıyoruz. ‘İstediğimiz her şeyi aldık’ diyorsak palavra söyleriz.”
“GÖNLÜNCE ALIŞVERİŞ YAPMAK MÜMKÜN DEĞİL”
Lütfiye Pınarlı: “Gönlünce alışveriş yapmak mümkün değil. Fiyatlar her zamanki üzere kıymetli. (Yandaki esnafın, ‘Ablacım ortasından gelenleri söyle sadece’ demesi üzerine) İçimden gelenleri söylüyorum. Değerli yani. Taban fiyatla geçinen hayatta alamaz. (İsteyip de alamadığınız eserler oluyor mu?) Olmaz mı? Çok var. (Geçmiş yıllare kıyasla alım miktarınızda bir düşüş yaşıyor musunuz?) Tabi ki. Nerede ucuz var, stok yapıyoruz. Öbür dermanımız yok zira. İndirimleri takip ediyoruz. O denli yaşıyoruz. Güya ‘indirim yaptık’ diyorlar, neyin indirimi belirli değil. (İktidar sözcüleri sık sık fiyatların düşeceğini söylüyor. Siz onun yansımasını görüyor musunuz etiketlerde?) Hiç inanmıyorum. Hiç kimseye inanmıyoruz biz.”
“TAM OLARAK İSTEDİKLERİMİZİ ALAMIYORUZ”
Doğan Aktöre: “Lokum geçen sene 10 liraydı, şu an 35-45 lira. Beyaz peynir tiplerinde, yağ tiplerinde de artış var. Tam olarak istediklerimizi alamıyoruz. örneğin geçen sene Ramazan erzağı kolisi 40-45 liraydı. Şu an bir erzak yapmaya kalksanız 180-200 lira tutuyor. Ortada epey fark var. (İktidar sözcüleri sık sık meblağların düşeceğini söylüyor. Siz onun yansımasını görüyor musunuz etiketlerde?) Hayır.”