Bugün borç alan yarın talimat alır

mudhaber

Aktif Üye
Vaktiyle “Bugün borç alan yarın talimat alır” diyerek IMF defterini büsbütün kapatmakla övünen Erdoğan, bugünlerde ise ‘dost ülkeler’den borç almanın gururunu yaşıyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, son günlerde ‘dost ülkelerden’ borç almakla övünüyor. Balkan ziyareti daha sonrası “Biroldukça dost ülke dayanaklarını veriyor. Onlardan borçlanmamız Merkez Bankası olarak güçlenmemize niye oluyor” açıklaması yapan Erdoğan, cumartesi günü Şanghay İşbirliği Örgütü Doruğu için Özbekistan’a gerçekleştirdiği ziyaretin sonunda “Çalışıyoruz, çalıştığınız vakit para da geliyor” dedi. Hangi ‘dost ülkeler’in borç verdiği ve Merkez Bankası’nın rezervlerine nasıl katkı sağladığı merak konusuyken CHP Sözcüsü Faik Öztrak da Erdoğan’ın, iki yıl evvelki “Borç alan, talimat alır” sözlerini hatırlatarak, “Borç aldınız artık neyin buyruğunu alıyorsunuz” diye sordu.

DÜNYANIN GÜNDEMİNDE

Son periyotta yurt haricinden finansman arayışı içine giren Türkiye’nin Merkez Bankası’nın kasasında 9 Eylül prestijiyle 113.6 milyar dolar brüt rezerv, 14.1 milyar dolar net rezerv bulunuyor. TCMB’nin yurt içi ve yurt dışı bankalardan swap ile belli bir süre ödünç aldığı döviz ve altınlarla birlikte ise elde edilen swap hariç net rezervi eksi 52.5 milyar dolar düzeyinde. Temmuz 2022 datalarına bakılırsa, net kusur noksan hesabına 5.5 milyar dolarlık giriş olurken 7 ayda oluşan net yanılgı noksan kalemi ise 24.4 milyar dolar. Birinci 7 ayda 36.7 milyar dolarlık cari açığın yüzde 66’sı net kusur noksandan karşılandı. Dünyanın da dikkatini çeken kaynağı belgisiz para girişindeki artışlara ait Financial Times’ta da bir tahlil kaleme alınmış, büyük sermaye akışına işaret edilen makalede bu akışın cari süreçler açığına değerli bir dayanak sağladığı tespiti yer almıştı.

‘Çalıştığınız vakit para da geliyor’

– Tayyip Erdoğan, “Son vakit içinderda içeriden ve dışarıdan ‘Türkiye, bu paraları nereden buluyor’ diye sorular geliyor” sözü üzerine şunları söylemiş oldu: “Çalışıyoruz, çalıştığınız vakit para da geliyor. Ülkemize duyulan inançla dışarıdan da geliyor. Hazine, Maliye, Merkez Bankası el ele vererek üretken bir ekonomiyi büyütüyor. Bu attığımız adımlar, tüketim iktisadının sonucu değil, üretim iktisadının bir sonucudur. İşte şu an prestijiyle örneğin Merkez Bankamızın rezervi 115 milyar dolar civarında. Artık bunlara kalsa, bunlar Merkez Bankasının rezervini adeta sıfırlanmış üzere gösteriyorlar lakin tablo o denli değil.”


Faik Özrak


Seçim öncesi borç bulma telaşı

– CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak, kaynağı belgisiz para girişine ait “Bu büyüklükte bir kaynağı belgisiz para girişiyle tarihimizde birinci sefer karşılaşıyoruz. Bu paralar kimin parası? Ne kadar güvenilir” diye sordu. Öztrak, “Ne diyordu Erdoğan? Borç alan buyruk alır. bu biçimde biz de kendisine artık soruyoruz. Birkaç milyar dolar için ülkemizin hangi menfaatlerini peşkeş çekiyorsunuz” dedi. “O kelamda dostlardan alınan kısa vadeli borçlar yani swap’lar düşüldüğünde Merkez Bankası rezerv hesabı net 52 milyar 457 milyon dolar açık veriyor” diyen Öztrak, “Bu niçinle Erdoğan, seçimdilk evvel para bulmak umuduyla; oradan oraya koşturup duruyor” diye konuştu.


TCMB’nin swap anlaşmaları

Katar Merkez Bankası ile birinci mutabakat 17 Ağustos 2018’de imzalandı. Akabinde bu mutabakat 26 Kasım 2019 ve 20 Mayıs 2020’de iki kere tadil edilerek 15 milyar dolar karşılığı TL ve Katar Riyali’ne yükseltildi.

Güney Kore Merkez Bankası ile 12 Ağustos 202 yılında 2 milyar dolar karşılığı TL ve Kore Wonu’nu kapsayan bir muahede imzalandı.

Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası ile 19 Ocak 2022’de 5 milyar dolar karşılığı TL ve Dirhem mutabakatı yapıldı.

Çin Merkez Bankası ile 30 Mayıs 2019’da 6 milyar dolar karşılığı TL ve Çin Yuanı Swap muahedeleri imzalandı.

Azerbaycan devlet petrol fonu Sofaz, 28 Ocak 2022 tarihinde TCMB’ye 6 ay vadeli 1 milyar Euro meblağında mevduat yatırdığını duyurmuştu. Temmuz ayı sonunda vadesi dolan bu depo hesabının vadesi yıl sonuna kadar uzatıldı.