İngiltere-AB ticaret muahedesinde Kuzey İrlanda krizi

BOTR

Yeni Üye
Bloomberg kaynaklarına nazaran İngiltere’nin Kuzey İrlanda ile içindeki ticari taahhütleri reddeden yasa tasarısını kabul etmesi durumunda Avrupa Birliği, ada ülkesine karşı süratle ihlal prosedürlerini devreye alarak ticaret muahedesini askıya alacak.

Birliğin idari kolu olan Avrupa Kurulu’nun atılacak adımları belirleyerek tavsiye niteliğinde sunmaktan sorumlu olduğu ancak hususla ilgili son sonucun ve vakit içindemanın üye ülkelerin dayanağına muhtaç olduğu belirtiliyor.

Yetkili kaynaklara dayandırılan habere göre tedbirler içinde İngiliz şirketlerin AB pazarının tamamında sahip olduğu ayrıcalıklı erişim hakkının dondurulması ve Cebelitarık’ın durumuyla ilgili görüşmelerin askıya alınması üzere hususlar bulunuyor.

İngiltere tarafında ise Dışişleri Bakanı Liz Truss Salı günü yaptığı açıklamada AB’nin ticaret muahedesiyle ilgili yaptığı son tekliflerin işe yaramayacağını söyleyerek yeni bir mutabakat sağlanamaması durumunda tek taraflı kararlar almaya hazırlandıklarının sinyalini vermiş ve Brexit daha sonrası Kuzey İrlanda muahedesiyle ilgili tehditlerinin düzeyini artırmıştı.

Açıklamasında, “Çözüm bulunamaması durumunda hükümet Kuzey İrlanda’daki durumu istikrara kavuşturmak için gerekli adımları atmaktan kaçınmayacaktır” diyen Truss Avrupa Birliği ile yapılan ve aylarca süren görüşmelerin kendilerini geriye götürmekten diğer bir işe yaramadığını söyleyerek yeni doküman ve aksaklıklara karşı çıkacağını söylemiş oldu.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’un sözcüsü Max Blain ise Çarşamba günü gazetecilere verdiği demeçte hükümetin nasıl bir yol izleyeceği konusunda kesin bir karar vermediğini deklare etti. Sözcü Kuzey İrlanda’daki durumu “fazlaca ciddi” olarak tanımladı ve İngiltere’nin bölge için protokole eklenen Brexit daha sonrası mutabakatların kesin bir tahlil olmadığı konumunu bir dahaledi.

İngiltere uzun müddettir Kuzey İrlanda’ya yollanan malların denetim edilmemesi gerektiğini ve devam edilmesi durumunda Brexit ticaret muahedesini oluşturan düzeneğin bir kesimi olan 16. Maddeyi çalıştırmakla tehdit ediyordu. İngiltere uygulanan protokolün, bölgede uzun yıllar boyunca devam eden şiddetin sona ermesini sağlayan “Good Friday” muahedesini riske atacağını savunuyor.

Öteki yandan Times of London gazetesi Truss’ın görüşmelere olan inancını kaybetmesi daha sonrası mutabakatın büyük bir kısmını tek taraflı iptal etmek emeliyle yasa tasarısını geçirmek için harekete geçtiğini bildirdi. İngiltere’den gelebilecek bu biçimde bir atılımın AB’den daha şiddetli bir karşılıkla karşılaşabileceği düşünülüyor.

AB tarafınca alınacak rastgele bir sonucun 27 üye ülkenin takviyesini alması gerektiği ve AB’nin muahedenin tamamını iptal edebileceği yahut muhakkak sanayileri gaye alabileceği belirtiliyor.

Avrupa Kurulu Lider Yardımcısı Maros Sefcovic ise protokoloun memleketler arası bir muahede olduğu ve üzerinden yeniden pazarlık etmenin mümkün olmadığı konusunda uyardı. Sefcovic’in bugün Truss ile görüşmesi bekleniyor.