Mahfi Eğilmez: Dünyadaki gelişmeler doların tahtını sarsacak nitelikte

mudhaber

Aktif Üye
Ekonomistler Dr. Mahfi Eğilmez ve Prof. Dr. Işın Çelebi, değişen dünya sisteminin tesiriyle doların tahtının sarsıldığını belirtti.

Altınbaş Üniversitesinin düzenlediği İktisat Söyleşileri programında konuşan ekonomistler Dr. Mahfi Eğilmez ve Prof. Dr. Işın Çelebi, Rusya-Ukrayna Savaşının tesirleriyle değişen dünya sisteminin doların tahtının sarstığını fakat yıkılmasının o kadar kolay olmayacağını lisana getirdi.

Ekonomistler, Putin’in doğalgazı ruble ile satma sonucunın savaşın başından itibaren bedel kaybeden rubleye eski bedelini geri getirdiği saptamasında bulundu.

Ekonomist ve Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mahfi Eğilmez, dünyadaki gelişmelerin doların tahtını sarsacak nitelikte olduğunu lisana getirdi. Eğilmez’e göre, bu gelişmelerden birincisi Amerika Birleşik Devletleri’ne karşı önemli yansılar olması; ikincisi, Çin’in epey büyük bir güç halibe gelmesi.

Eğilmez, “örneğin Japonya, dünya ikincisi pozisyonundayken ABD’ye yetişemedi lakin Çin yetişti. Şu anda Yuan da ister istemez ABD’nin istememesine karşın CDR sepetine girerek rezerv para haline geldi” dedi.

Her geçen gün yuanın güçlendiğini lisana getiren Eğilmez, dünya ticaretinin 1 numaralı ülkesinin bugün Çin olması niçiniyle tartının o tarafa gerçek kaydığına dikkat çekti. Ayrıyeten hacimleri 2 trilyon dolar civarında olan kripto paraların da doların gücünü sarstığını belirtti.

Eğilmez Rusya’nın swift sisteminden dışlanmasına karşılık doğalgazını rubleyle satacağını açıklamasıyla rubleye bir talep yaratılmasının da tesirli olduğunu belirtti. Eğilmez, “Öyle varsayım ediyorum ki dünyanın geleceğinde uzun vadede dolar egemenliğini sürdüremeyecek, bölgesel rezerv paralar oluşacak. örneğin Asya’da Uzakdoğu’da Çin yuanı giderek dual para sistemine gelecek” değerlendirmesinde bulundu.


‘TÜRKİYE; RUSYA VE UKRAYNA İLE BARTER YAPMALI’

Eski Devlet Bakanı ve Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işın Çelebi de 10 sene daha doların rezerv para olabileceğini söylemiş oldu. Lakin 2030’da Çinin dünyanın bir numaralı ekonomik ve siyasal gücü olacağı öngörüsünü paylaşarak bu biçimde doların daha hayli tartışılacağını ve Çin Yuanının daha tesirli olacağını lisana getirdi.

Çelebi ayrıyeten Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya ile barter muahedeleri yaparak, ruble, Türk lirası ve Ukrayna parasının bütün eserleri karşılıklı olarak temin edebilir hale gelmesi gerektiğini söylemiş oldu. Çelebi, “Ukrayna halkı da Rus halkı da açlık çekmemeli. Bu barışın gelmesini de hızlandırabilir ve Türkiye’nin aktifliği açısından da önemli” diye konuştu.

‘ENERJİ VE BESİN ARZI DÜNYANIN EN BÜYÜK PROBLEMİ’

Yaptıkları bir araştırmaya nazaran dünyada iki temel ögenin ön plana çıktığına değinen Çelebi, birincisinin besin arz güvenliği ikincisinin ise güç arz güvenliği olduğuna dikkat çekti. Çelebi şu biçimde konuştu:

“Petrol, doğal gaz ve kömür, uzun yıllardır vazgeçilmeye çalışılan yakıtlar. Alternatif güç kaynakları bulunacağı söylendi maalesef bulunamadı. 1972-73 de birinci petrol krizi başladığında petrolün varili 2.5 dolardı. Bittiğinde 1974 yılında 11 dolardı.

Bugün petrolün varili 110 dolarla 120 dolar içinde dalgalanıyor yani Petrol krizinin başladığı senelera nazaran yaklaşık 10 kat artmış vaziyette. Petrol fiyatı da ve tüketimi de artmış vaziyette. Bu yüzden de güç arz güvenliği fazlaca kıymetli bir pozisyonda devam ediyor.

Petrol üretmeyen ülkelere de önemli halde yük geliyor. Bu Türkiye’de yaşadığımız problemlerden birisi. İkincisi de besin arzı güvenliği sorunu. Dünyanın temel sorunu haline geldi. Artık paranız olsa bile buğday, arpa ya da mısır alamıyorsunuz. Mısır alamayınca yem yapamıyorsunuz hayvancılığınız ölüyor.”

‘DÜNYA 2023’TE EKONOMİK SAKİNLİĞE GİRECEK’

Eğilmez, dünyanın 2023’e yanlışsız bir de resesyonla karşı karşıya kalacağını önbakılırsarek “Enflasyonun bu kadar hızlandığı, tedarik zincirlerinin kırıldığı, arz tarafında badirelerin olduğu bu biçimde bir ortamda artık para basarak da bu işin devam edemeyeceği epeyce açık. FED, faiz artırmaya başladı. İngiltere ve Kanada’da başladı. Mecburen Avrupa’da faiz arttırmaya başlayacak” dedi.

Eğilmez, 2023te gelişmiş ülkeler yavaş yavaş mali sıkılaştırmaya ve resesyona gideceğini ve bütün bunların kararında da büyümeyi yavaş yavaş kaybedeceklerini belirtti.

Çelebi ise bununla gayretin tek yolunun, Türkiye’nin ihracatını ve döviz kazandırıcı hizmetlerini geliştirmesi olduğunu söylemiş oldu. Çelebi, Bütün bu yıkıntının savaştan bir daha yapılacağını hatırlatarak, “Türkiye bir yandan turizmi geliştirmeli, beyin göçünü kendine yönlendirmeli ve Türk müteahhitlik hizmetleri dahil ihracat gelirlerini artırmalı. Bu alanlara yatırım yaparsa önemli bir sinerji yaratabilir diye düşünüyorum” dedi. (DHA)