mudhaber
Aktif Üye
Bir subayın açtığı dava Türk Silahlı Kuvvetleri’nde esaslı bir değişikliğe sebep oldu.
Subay, hakkında verilen kınama cezasının iptali için Erzurum’da 1. Yönetim Mahkemesi’nde dava açtı. Mahkeme subayın itiraz ettiği kuralların Anayasa’ya alışılmamış olduğu kanısına vararak kuralların iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
“DİSİPLİN CEZALARININ DAVA İDELEMEYCEK OLMASI…”
İdare Mahkemesi’nin müracaat sonucunda özetle şu argümanlar ileri sürüldü:
Olağan periyotlarda Silahlı Kuvvetler mensuplarına verilen disiplin cezalarına karşı yargı yolunun kapatılamaz.
Türk Silahlı Kuvvetler’inden (TSK) ayırma cezası verilmesine ve mukavelenin feshine dair süreçler ile terfi, atama, ilişik kesme, özellikli nazaranvlere seçim ve gibisi idari süreçlere karşı dava açma konusunda bir yasama kısıntısı bulunmasının da bu süreçlerin desteği disiplin cezalarından bir kısmının dava edilemeyecek olması karşısında, bu süreçlere karşı dava açılmasının hukukî bir yararı olmaz.
Yasal düzenlemeler mucibince sicil verilmesi, çeşitli nazaranvlere atama, astsubaylıktan subaylığa geçme üzere konularda disiplin cezalarının gözetilmesi niçiniyle yargı kontrolü haricinde bırakılan kelam konusu disiplin cezası yavaşça bir ceza olduğu ve sonuçlarının değersiz olduğu söylenemez.
Bu durumun hak arama özgürlüğü, hukuk devleti prensibi, yönetimin süreçlerine ve disiplin cezalarına karşı yargı yolunun kapatılamayacağına ait prensipler ile uyuşmaz.
Bu niçinle kurallar Anayasa’nın 2., 36., 125., ve 129. unsurlarına ayıkırıdır.
AYM: ASKERLERE ÇOK KÜLFET YÜKLÜYOR
Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
İtiraz konusu kurallar 6413 sayılı Kanun’un 43. hususunun birinci cümlesinde yer alan “…kınama” ve “… cezaları hariç…” ibareleri olup subay, astsubay, uzman erbaş ile kontratlı erbaş ve erler hakkında verilen kınama cezasına karşı dava açılamayacağını öngörmektedir.
Aynı cülmede yer alan “uyarma” ve “hizmete kısmi vadeli devam” ibarelerinin iptalleri talebiyle yapılan itiraz müracaatlarında kamusal fayda ve hak arama özgürlüğü içindeki istikrarın asker alehine bozulduğu, bu niçinle bu kuralların Anayasa’ya ters olduğuna karar verilmiştir.
Anılan kararda yargı yolu kapalı olan uyarma ve hizmete kısmi müddetli devam disiplin cezalarının kelam konusu askeri işçinin TSK’dan ayrılmalarına ya da kontratlarının feshine yol açabileceği,
TSK’dan ayırma ya da kontratın feshi süreçlerine karşı dava açılabilse de bu süreçlerin desteği olan uyarma ve hizmete kısmi vadeli devam cezalarına karşı yargı yolunun kapalı olması niçiniyle kelam konusu yargısal kontrolün formu bir hale geldiği ve aktifliğini yitirdiği,
Kuralların bu tarafıyla asker bireylere çok bir külfet yüklediği ve disiplin tesisi halindeki kamu faydası ile hak arama özgürlüğü içinde gözetilmesi gereken adil dengeyi bozduğu belirtilmiştir.
Şimdiki itiraz müracaatında Anayasa’ya tersliği ileri sürülen kurallar bakımından yapılacak anayasallık kontrolünün konusunu da misal biçimde TSK’dan ayırma ya da mukavelenin feshi kararınu doğurabilecek kınama cezasına karşı yargı yolunun kapalı olması hususu oluşturmaktadır.
Bu prestijle itiraz konusu kurallar tarafından de Anayasa Mahkemesi’nin anılan sonucundan ayrılmayı gerektirir bir durumun bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu prestijle kurallar Anayasa’nın 13, 36 ve 129. hususlarına karşıttır ve iptali gerekir.
HÜKÜM: KANUN HUSUSU ANAYASAYA KARŞIT, İPTALİNE…
Anayasa Mahkemesi sonuçta şu kararı kurdu:
TSK Disiplin Kanunu’nun 43. unsurunun ve 7329 sayılı Kanun’un 17. unsuruyla değiştirilen 1 numaralı fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “…kınama…” ve “…cezaları hariç…” ibarelerinin Anayasa’ya ters olduklarına ve İPTALLERİNE, Kadir Özkaya, Recai Akyel, Yıldız Seferinoğlu, Basri Bağcı, İrfan Fidan ile Sayın İnce’nin karşıoyları ve oy fazlacaluğuyla karar verildi.
Subay, hakkında verilen kınama cezasının iptali için Erzurum’da 1. Yönetim Mahkemesi’nde dava açtı. Mahkeme subayın itiraz ettiği kuralların Anayasa’ya alışılmamış olduğu kanısına vararak kuralların iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
“DİSİPLİN CEZALARININ DAVA İDELEMEYCEK OLMASI…”
İdare Mahkemesi’nin müracaat sonucunda özetle şu argümanlar ileri sürüldü:
Olağan periyotlarda Silahlı Kuvvetler mensuplarına verilen disiplin cezalarına karşı yargı yolunun kapatılamaz.
Türk Silahlı Kuvvetler’inden (TSK) ayırma cezası verilmesine ve mukavelenin feshine dair süreçler ile terfi, atama, ilişik kesme, özellikli nazaranvlere seçim ve gibisi idari süreçlere karşı dava açma konusunda bir yasama kısıntısı bulunmasının da bu süreçlerin desteği disiplin cezalarından bir kısmının dava edilemeyecek olması karşısında, bu süreçlere karşı dava açılmasının hukukî bir yararı olmaz.
Yasal düzenlemeler mucibince sicil verilmesi, çeşitli nazaranvlere atama, astsubaylıktan subaylığa geçme üzere konularda disiplin cezalarının gözetilmesi niçiniyle yargı kontrolü haricinde bırakılan kelam konusu disiplin cezası yavaşça bir ceza olduğu ve sonuçlarının değersiz olduğu söylenemez.
Bu durumun hak arama özgürlüğü, hukuk devleti prensibi, yönetimin süreçlerine ve disiplin cezalarına karşı yargı yolunun kapatılamayacağına ait prensipler ile uyuşmaz.
Bu niçinle kurallar Anayasa’nın 2., 36., 125., ve 129. unsurlarına ayıkırıdır.
AYM: ASKERLERE ÇOK KÜLFET YÜKLÜYOR
Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
İtiraz konusu kurallar 6413 sayılı Kanun’un 43. hususunun birinci cümlesinde yer alan “…kınama” ve “… cezaları hariç…” ibareleri olup subay, astsubay, uzman erbaş ile kontratlı erbaş ve erler hakkında verilen kınama cezasına karşı dava açılamayacağını öngörmektedir.
Aynı cülmede yer alan “uyarma” ve “hizmete kısmi vadeli devam” ibarelerinin iptalleri talebiyle yapılan itiraz müracaatlarında kamusal fayda ve hak arama özgürlüğü içindeki istikrarın asker alehine bozulduğu, bu niçinle bu kuralların Anayasa’ya ters olduğuna karar verilmiştir.
Anılan kararda yargı yolu kapalı olan uyarma ve hizmete kısmi müddetli devam disiplin cezalarının kelam konusu askeri işçinin TSK’dan ayrılmalarına ya da kontratlarının feshine yol açabileceği,
TSK’dan ayırma ya da kontratın feshi süreçlerine karşı dava açılabilse de bu süreçlerin desteği olan uyarma ve hizmete kısmi vadeli devam cezalarına karşı yargı yolunun kapalı olması niçiniyle kelam konusu yargısal kontrolün formu bir hale geldiği ve aktifliğini yitirdiği,
Kuralların bu tarafıyla asker bireylere çok bir külfet yüklediği ve disiplin tesisi halindeki kamu faydası ile hak arama özgürlüğü içinde gözetilmesi gereken adil dengeyi bozduğu belirtilmiştir.
Şimdiki itiraz müracaatında Anayasa’ya tersliği ileri sürülen kurallar bakımından yapılacak anayasallık kontrolünün konusunu da misal biçimde TSK’dan ayırma ya da mukavelenin feshi kararınu doğurabilecek kınama cezasına karşı yargı yolunun kapalı olması hususu oluşturmaktadır.
Bu prestijle itiraz konusu kurallar tarafından de Anayasa Mahkemesi’nin anılan sonucundan ayrılmayı gerektirir bir durumun bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu prestijle kurallar Anayasa’nın 13, 36 ve 129. hususlarına karşıttır ve iptali gerekir.
HÜKÜM: KANUN HUSUSU ANAYASAYA KARŞIT, İPTALİNE…
Anayasa Mahkemesi sonuçta şu kararı kurdu:
TSK Disiplin Kanunu’nun 43. unsurunun ve 7329 sayılı Kanun’un 17. unsuruyla değiştirilen 1 numaralı fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “…kınama…” ve “…cezaları hariç…” ibarelerinin Anayasa’ya ters olduklarına ve İPTALLERİNE, Kadir Özkaya, Recai Akyel, Yıldız Seferinoğlu, Basri Bağcı, İrfan Fidan ile Sayın İnce’nin karşıoyları ve oy fazlacaluğuyla karar verildi.